اسطوره‌ها که زمانی شالودة تفکر و اخلاق را تشکیل می‌دادند، کجا رفته‌اند؟ امروز کجا می‌توان آن‌ها را بازجست؟ در پی پاسخ به این پرسش‌ها صرف نظر از تعاریف کلی و رایج در مورد اسطوره، به بررسی دیدگاه­هایی می‌پردازیم که دربارة شکل‌ها و کارکردهای امروزین اسطوره نظریه‌پردازی کرده‌اند. سپس با نقد نظریه­هایی که شکل نوین اسطوره را در جوامع صنعتی و در مفاهیمی چون قدرت، مد، همسان‌گرایی و اساطیر رسانه‌ای جست...

اسطوره، پیوند بسیار نزدیکی با هنر، به ویژه شعر، دارد. اسطوره در فرهنگ و تمدن یک ملت ریشه دارد؛ و ادبیات، یکی از عوامل جاودانگی و حیات فرهنگ و تمدن ملّت ها است. شاعران، اسطوره ها، باورها و رؤیاهای مهم و کهن اقوام خود را می پرورانند و درنتیجۀ پیوند با اسطوره های دوران کهن تا باورهای زمان خویش، طی یک جریان درونی در ناخودآگاه جمعی، به پویایی و بازآفرینی آنها می پردازند. بازتاب اسطوره ها در شعر م. س...

چکیده هنگامی که در نیمه نخست قرن بیستم بحث از لغزش عقل مدرن شد، اسطوره­شناسی به شکلی جدّی مورد توجه قرار گرفت. تعاریف متنوعی برای اسطوره از سوی اسطوره­شناسان و حتی برخی فلاسفه مطرح شد. دامنه­ی این اسطوره­شناسی­ها در سال­های پس از آن، به گستره­ی نقد ادبی نیز کشیده شد و ترجیحات کارکردگرایانه­ی متفاوتی در هنرها پدیدار شدند که از همین جریانات نشأت می­گرفتند. ازجمله برخی از اعضای مکتب «فرانکفورت» همچ...

سیمرغ و جلوه های آن درهنر ایرانی پیشینه ای کهن دارد که از بنیادهای فرهنگ ایرانِ پیش از اسلام، مایه گرفته است . سیمرغ همواره در حوزه های مختلفی اعم از اساطیر، دین، ادب، فلسفه، حکمت، عرفان و هنر، طی ادوار تاریخی به عنوان یکی از پر بارترین نمادها جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. اهمیت آیکون سیمرغ سبب شده است تا پژوهشگران بسیاری در جهت شناسایی هویت اسطوره ای آن به کنکاش بپردازند. نتایجی که...

در طول تاریخ و حتی قبل از تاریخ ، اقوام گوناگون در مناطق مختلف شکل گرفته، رشد کرده ، از شکلی به شکل دیگر تحول یافته و یا به طور کل از بین رفته اند. در این بین آن تعدادی که پس از پیدایششان توانسته اند خود را تا به امروز حفظ و پاسداری کنند بسیار نیستند. سرزمین ما یکی از آن تمدن هائی است که توانسته در طی سالیان دراز پس از بوجود آمدنش علیرغم تمامی هجوم ها و جنگ و جدال های مختلف به حیات خود ادامه ...

باورهای دینی و اسطوره ای در تاریخ تفکر همیشه سر منشأ بسیاری از حرکت های انسانی بوده است و همواره تحولات معرفتی و فکری بشر به نوعی به اسطوره و دین پیوند خورده است. در کنار آیین ها و باورهای دینی، هنر بهترین وسیله برای به تصویر کشیدن این تفکر دینی و اسطوره ای است. در هنر ادیان، برخی نقش ها و نمادها صرفاً تصویر نیستند، بلکه نماد یک حقیقت رمزی یا متعالی محسوب می شوند، هنر بودایی، مانند اغلب هنرهای د...

عصر مدرنیسم و به دنبال آن پسامدرنیسم را باید فرصتی شگفت برای بازگشت به دنیای اسطوره ها و بازشناسی و گاه بازآفرینی آنها با تأکید بر ماهیت زیباشناسانۀ آنها در عرصۀ هنر و ادبیات دانست. دلایل این بازخوانش پویا - بیشتر در قالب رمان های جدید- تاکنون به طور همه جانبه واکاوی نشده است. این جستار می کوشد دلایل این بازگشت ژرف کاوانه در برخی آثار هنری و ادبی، به ویژه رمان مدرنیستی و پسامدرنیستی را کشف و با...

اسطوره ها جلوه هایی از فرهنگ یک ملت و به تعبیری، خاستگاه هنر و ادبیات هستند. درواقع، فرهنگ و تمدن هر قوم و ملتی ریشه در اسطوره های آن ملت دارد. وقتی سخن از اسطوره به میان می آید، در باور همگان، موجودات عجیب اسطوره ای از جمله اژدها نمایان می شوند.اژدها در بسیاری از باورهایاسطوره ای و فرهنگی چینیان حضوری جدی دارد. هدف نگارندگان این نوشتار بررسی جایگاه و مفاهیم اژدها در اسطوره های ایران و چین و در...

گل و مرغ یکی از نقش مایه های رایج در هنر ایرانی است. ه منشینی یک نگاره گیاهی در کنار یک پرنده از نظر شکل و محتواریشه در هنر و فرهنگ ایرانی دارد. تحلیل حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که گل و مرغ در هنر ایرانی چه مفهومی می تواندداشته باشد و درتایپوگرافی معاصر ایران چگونه نمود پیدا کرده است. هدف تحقیق شناخت پیشینه و فرم های متنوع گل و مرغدر هنر ایران به ویژه نگارگری ایرانی و نیز شناسایی مفاهیم اس...

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی هنر مانوی و اسطوره بر اساس دیدگاه پدیدارشناسان? میرچا الیاده انجام شد. در ابتدا آیین و آموزه های مانوی و اساطیر آفرینش و رستاخیز آن بررسی شد. سپس اسطوره و دیدگاه های اسطوره-شناسی مورد بررسی قرار گرفت. از آنجا که هنر مانوی، هنری آیینی است، لذا رویکرد پدیدارشناسی الیاده که رویکردی دینی در تحلیل...