در جغرافیای باستان­شناسی ایران، شرق فارس، دره­های فسا و داراب را در بر می­گیرد. مطالعات باستان­شناسی در این حوزه ابتدا با بررسی­های گذرا و کاوش­های شتابان استین در سال 1934 آغاز شد. چند دهه بعد، نخستین بررسی متمرکز در شرق فارس در سال­های 72-1971 م. به­دست میروشیجی انجام شد، اما مواد فرهنگی آن هیچ­گاه بصورت جزئی مطالعه نشد. به همین دلیل، فرهنگ­های پیش از تاریخ شرق فارس، مبهم و ناشناخته بود. بناب...

چکیده دشت میان کوهی سنقر در منطقه زاگرس مرکزی با حدود 2320 کیلومتر مربع مساحت در شمال شرقی کرمانشاه واقع شده است. در محدوده این دشت میان کوهی، محوطه های پیش از تاریخی متعددی وجود دارند که شواهد و یافته های سطحی آنها اهمیت بسزائی در تبیین چشم اندازهای باستان شناسی غرب ایران پیدا می کند. رودخانه گاورود به مثابه یک شریان حیاتی زهکش طبیعی در دشت گاورود در قسمت شمال شهرستان سنقر و کلیایی جاری است، ...

منطقه هرات و مروست با وسعتی حدود 7931 کیلومتر مربع در جنوب غربی استان یزد واقع شده است، این منطقه با داشتن شرایط زیستی مناسب از جمله رودخانه ها، قنوات و خاک حاصلخیز باعث شکل گیری استقرارگا هها و قلعه روستاهای متعددی در دوره افشاریه، زندیه و قاجاریه شده است. این رساله سعی دارد که وضعیت زیستی و اقتصادی جوامع بازه زمانی مورد بحث بعد از دوره صفوی تا پایان قاجاری را با بررسی باستان شناختی محوطه ها، ...

دوازده فصل کاوش­های باستان­شناختی­ در محوطۀ شهداد، اهمیت حاشیۀ غربی بیابان لوت واقع در جنوب شرق ایران را به لحاظ باستان­شناختی افزون‌تر کرده است. در سال 1390 دشت لوت بررسی باستان‌شناختی شد، حاصل آن شناسایی 87 محوطۀ باستانی از هزارۀ پنجم پ.م تا دورۀ اسلامی بوده است. مقالۀ پیش­رو به زیستگاه­های پیش از تاریخ دشت لوت می­پردازد که متعلق به هزاره­های پنجم تا دوم پ.م هستند. به علت قرار گرفتن منطقۀ مور...

پیگیری روندهای فرهنگیِ دوران گوناگون در مناطق با ارتفاع بیش از 2000 متر از سطح دریا مسئله ای ست شایسته ی توجه که توان بالقوه ی آن در باستان شناسی ایران کم تر مورد توجه قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، براساس هدف مطالعه ی چرایی و چگونگی تشکیل و تداوم استقرارهای شهرستان فارسان، به عنوان چنین دشت میان کوهی در دوره ی ساسانی، با بهره بردن از بینش محیطی و استفاده از نرم افزار arc gis، به بررسی متغیرهای ...

شکل گیری جوامع مرکب یکی از خصلت های مهم باستان شناسی دوران کالکولیتیک را درایران تشکیل می دهد . دشت تهران یکی از معدود مناطقی در ایران می باشد که بسیاری از ویژگی های جوامع حکومتی را در خود بروز داده است . یکی از بهترین شیوه ها جهت مطالعه ساختار سیاسی اجتماعی یک چنین جوامعی استفاده از داده ها ی بررسی های باستان شناختی می باشد . نوشتار حاضر به صورت مقدماتی به معرفی بعضی از این استقرارها در دشت ت...

حوزه جغرافیایی دشت مغان در استان اردبیل به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی اش وضعیتی دارد تا شناخت کم و کیف تطورات فرهنگی آن منطقه در دوره ساسانی می تواند ما را در درک بهتر توبات فرهنگی در آذربایجان ، دشت مغان ، ساسانی یاری دهد. این پژوهش در قالب یک بررسی میدانی و به منظور روشن نمودن وضعیت فرهنگی منطقه و تغییرات و تطورات فرهنگی منطقه و تغییرات دشت مغان شامل شهرستان گری، پارساباد، بیله سوار در دو فص...

یکی از سنت هایی که در شمال غرب و غرب ایران کمتر به آن توجه شده، سنت سفال گری دالما است. این سنت سفالی دارای حوزه ی گسترش وسیعی از شمال غرب ایران تا زاگرس مرکزی است، اما اطلاعات ما از این دوره بسیار مختصر و تنها محدود به چند مقاله و گزارش نه چندان مفصل است. در سال 1388 هیأتی به منظور مطالعه و شناسایی، آشنایی با تاریخچه اسکان جوامع انسانی و مطالعه ی الگوهای استقراری از دوره های پیش از تاریخ تا مع...

پژوهش حاضر به قصد شناسایی پیوند منطقی بین موقعیت محوطه­های دورۀ­ روستانشینی و عوامل محیطی در «دشت زیبری» تدوین شده است. برای انجام دادن این کار، ابتدا ویژگی­های محیطی مؤثر بر مکان­گزینی محوطه­­ها را شناسایی کرده و میزان و چگونگی تأثیر آنها بر موقعیت و پراکنش محوطه­ها را تبیین کرده­ایم. برای شناسایی الگوی پراکندگی استقرارها از رویکرد مدل همبستة تجربی بهره گرفته شد و با گرد­آوری داده­های محیطی و ...

وجود صدها تپه و محوطه باستانی منعلق به دوره های فرهنگی گوناگون، در حوزه درون فرهنگی هلیل رود نشانه غنا و سرشاری این حوزه فرهنگی کشور می باشد. یکی از مهم ترین این دوره ها دوره مس و سنگ است زیرا پایه های فرهنگ بزرگ عصر مفرغ منطقه در این دوره شکل گرفته است. هدف از انجام این پژوهش مشخص کردن توالی فرهنگی دوره مس و سنگ و شناسایی عوامل موثر بر استقرارهای این دوره بوده که با توجه به اهداف موجود، پرسش ه...