در فقه اسلامی با استناد به آیات قرآن و روایات، برخی زمانها و مکانها دارای حرمت ویژه‌‌ای هستند که ارتکاب جنایت در آنها، نشانه حرمت شکنی دانسته شده است. از این رو در مجازات مرتکبان جنایت قتل، شدّت بیشتری اعمال و در صورتی که به پرداخت دیه به اولیای دم حکم شود، میزان ثلث دیه کامل به عنوان تشدید یا تغلیظ، به دیه پرداختی اضافه می‌‌شود. بحث جمع دو سبب تغلیظ و حکم آن در میزان تغلیظ، از مواردی ا...

یکى از مسائلى که در فقه اجتهادى مطرح است، مسئله رجم زانى و زانیه است. این مسئله در زمان ما بسیار مورد بحث اهل نظر قرار دارد و دشمنان اسلام حکم این مسئله را نکته ضعفى علیه اسلام قرار داده‏اند. از این رو وظیفه خود دانستم که آن را از نگاه مبانى معتبر فقه اجتهادى بررسى کنم تا معلوم شود چنین حکمى در آنها وجود دارد یا خیر.براى تکمیل این موضوع، آن را در سه بخش مطرح مى‏نماییم:بخش اول: بیان ادله فقها و ...

مبحث تعدد اسباب زیان رسان از مباحث پرکاربرد و پراهمیت حوزه حقوق مسوولیت مدنی است که اختلاف نظرات فراوان در حقوق موضوعه و فقه موجب سرایت آراء و اندیشه های مختلف در مصادیق مختلف آن حوزه در قوانین و آرای قضایی شده است. یکی از دلایل تشتت نظرات در فقه و حقوق موضوعه، روشن نبودن جایگاه مفهومی سبب و به تبع آن شرایط تحقق اجتماع اسباب است. در این زمینه باید گفت سبب در مباحث حقوق مسوولیت مدنی آن است که عر...

بررسی و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در »تفسیر روض الجنان و روح الجنان« اثر ابوالفتوح رازی است. این تفسیر فارسی که در نیمه اوّل قرن ششم ه .ق. به نگارش در آمده به لحاظ جامعیّت از جایگاه ویژه ای در میان تفاسیر برخوردار است. ابوالفتوح بر اساس این نکته که بین تفسیر و اسباب نزول رابطه ای تنگاتنگ وجود دارد، اهتمام ویژه ای در این خصوص داشته و در تبیین وقایع تاریخی، تبیین باورهای اعتقادی، استنباط حکم فقهی...

در این مقاله تعدد شرط و وحدت جزاء و حاصل آن، که بحث تداخل یا عدم تداخل اسباب و مسبّبات است، در علم اصول و حقوق موضوعه مورد بررسی قرار گرفت. هدف از انجام این تحقیق، علاوه بر رفع تعارض میان جملات شرطیه‌ای که در آنها شرط متعدد و جزا واحد می‌باشد، تعیین حکم جملات شرطی مزبور از حیث تداخل یا عدم تداخل اسباب و مسبّبات در علم اصول و حقوق موضوعه بود. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد که اصولاً اسباب و مسبّبات تد...

با توجه به قاعده عدم تداخل اسباب، چنانچه جنایتى بر شنوایى شخصى وارد شود و در اثر آن، گویایى و تکلم وى از بین برود، دو دیه ثابت خواهد شد; اما اگر مجنى‏علیه نوزادى باشد که هنوز به سخن نیامده، بین فقها اختلاف نظر است. قانون‏گذار در قانون مجازات اسلامى مصوب 1375 در ماده 453 به یک دیه و ارش حکم کرده بود; اما در قانون مجازات اسلامى مصوب 1392 از نظر خویش برگشته و در ماده 687، به دو دیه حکم کرده است. ا...

ارتباط میان دعاوی اگرچه آثار بسیار مهمی بر فرایند دادرسی و رأی دادگاه‌ها دارد، قانونگذار به‌غیر از تعریف مفهوم ارتباط کامل، معیار عینی برای تشخیص مصداق ارتباط مقرر نکرده است. در این تحقیق شش معیار برای ارتباط معرفی شده است: ارتباط به‌مثابة همبستگی و وابستگی، ارتباط همسو و ناهمسو، ملازمۀ اثباتی و اثر اسباب حکم هر دعوا، امر قضاوت‌شده، جمع اجرای دو حکم، معیار قابلیت استماع دعاوی تجزیه‌ناپذیر و معی...

 بررسى و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در »تفسیر روض الجنان و روح الجنان« اثر ابوالفتوح رازى است. این تفسیر فارسى که در نیمه اوّل قرن ششم ه .ق. به نگارش در آمده به لحاظ جامعیّت از جایگاه ویژه‌اى در میان تفاسیر برخوردار است. ابوالفتوح بر اساس این نکته که بین تفسیر و اسباب نزول رابطه‌اى تنگاتنگ وجود دارد، اهتمام ویژه‌اى در این خصوص داشته و در تبیین وقایع تاریخى، تبیین باورهاى اعتقادى، استنباط حکم فقه...

از جمله مواد قانونی که محاکم، گاه در تفسیر مفهوم آن دچار مشکل می‌شوند، مادۀ 873 قانون مدنی است. قسمت صدر این ماده، حکم عدم توارث افرادی را بیان می‌کند که تاریخ فوت و تقدم و تأخر مرگ آن‌ها نسبت به یکدیگر معلوم نیست. علت این حکم نیز تعارض اصل تأخر حادث در خصوص تاریخ مرگ هر یک از متوارثین نسبت به یکدیگر است. لیکن قسمت اخیر این ماده، مرگ اشخاص به علت غرق شدن و زیر آوار ماندن را از این حکم استثنا نم...