امروزه زمین به عنوان عامل بسیار مهم اقتصادی از اهمیّت ویژه ای برخوردار است و با توجه به نرخ رشد جمعیّت و افزایش روز افزون مهاجرت، استفاده ی ازآن ابعاد تازه ای به خود گرفته است؛ دین اسلام نیز توجه بسیار زیادی به زمین معطوف داشته است، چنانکه درکتب فقهی بحث های بسیار زیاد و ابواب مستقلی تحت عنوان اراضی و احیای موات به آن تعلّق گرفته است. در این پایان نامه ابتدا به شیوه ی مرسوم به تعاریف موات و احیا...

قانون مدنی به‌روشنی ماهیت حق بر حریم را بیان نکرده و آن را در حکم ملک صاحب حریم دانسته است. پاره‌ای از حقوقدانان، همسان آنچه در برخی دیگر از مقررات آمده، حق یادشده را حق ارتفاق تفسیر کرده‌اند. در مقابل، برخی حق بر حریم را حق مستقلی در کنار سایر حقوق عینی شناسایی نموده‌اند. در فقه، در نوعی از حریم مشهور باور به مالکیت صاحب حریم داشته و در نوعی دیگر حق اولویت را ابراز کرده‌اند. برخی نیز حق بر حری...

چکیده اقطاع به معنای توزیع عالمانه و مدبرانه زمین موات است و انتقال ثروت از بخش دولتی به بخش خصوصی به شمار می رود که در فقه امامیه از اهمیت بسیار والا و عظیمی برخوردار است. این عامل که نقش بسیار موثر در رشد و توسعه اقتصادی جامعه دارد، ریشه در صدر اسلام دارد و بررسی اسناد تاریخی نشان می دهد، رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم در موارد مختلف دست به اقطاع به صورت تملیکی یا انتقال حق اولویت زده اند...

در نظام های حقوقی مختلف برای اسباب تملک مواردی شمرده شده است که این موارد در نگاهی کل گرا به یک دیگر بسیار شبیه است. یکی از این اسباب تملک، چنان که در نظام حقوقی ایران در بند اول مادة 140 قانون مدنی آمده است، حیازت مباحات و احیای اراضی موات است، که در تطبیق با نظام حقوق عرفی ایالات متحدة امریکا با قاعدة تصرف بسیار شبیه است. در این پژوهش، ضمن بررسی قاعدة تصرف در نظام کامن لا و حیازت در نظام حقوق...

چکیده: حق حریم مطابق ماده 136 قانون مدنی عبارت است از: «مقداری از اراضی اطراف ملک و قنات و نهر و امثال آن است که برای کمال انتفاع از آن ضرورت دارد». هرچند این تعریف برگرفته از پیشینه فقهی موضوع است لکن تمام عناصر سلف خود همچون وجود املاک احیاء شده و یا موات بودن اراضی مورد حریم را در بر ندارد. همچنین با قرار دادن «کمال انتفاع» و «لاضرر» به عنوان مبانی حق حریم، مشخص گردید اندازه های مذکور در قا...

اهمیت مبحث زمین از دیرباز مورد توجه فلاسفه و اقتصاددان ها بوده است و آنان را در قبال این موضوع به اظهار نظر واداشته است. جهت گیری نظام های مختلف اقتصادی در قبال مسئله زمین و مالکیت آن، سبب ایجاد مدل های گوناگونی از مالکیت زمین شده است؛ از این رو در نظام اقتصادی اسلام به دلیل مالکیت دولتی و عمومی بسیاری از زمین ها، ارائه مدلی بومی برای سیاست گذاری در حوزه زمین را ضروری می کند. از آن جا که هزینه ...

قوانین و مقررات تحدید مالکیت خصوصی در نظام حقوقی ما کم نیستند. منفعت عمومی و اعمال حاکمیت، از دایره تسلط مالک خصوصی بر مال خود کاسته و به دو صورت تحدید مالکیت مطلق و نسبی حکومت دارد. علاوه بر تملک اراضی به منظور اجرای طرح های عام المنفعه توسط دولت و دستگاه های اجرایی، قسمتی از اطراف این طرح ها به عنوان حریم طرح، بدون پرداخت عوض نیز تصرف شده و مالک زمین را از تصرفات قانونی محروم می نمایند. ماهیت...

چکیده ندارد.

قوانین و مقررات تحدید مالکیت خصوصی در نظام حقوقی ما کم نیستند. منفعت عمومی و اعمال حاکمیت، از دایره تسلط مالک خصوصی بر مال خود کاسته و به دو صورت تحدید مالکیت مطلق و نسبی حکومت دارد. علاوه بر تملک اراضی به منظور اجرای طرح های عام المنفعه توسط دولت و دستگاه های اجرایی، قسمتی از اطراف این طرح ها به عنوان حریم طرح، بدون پرداخت عوض نیز تصرف شده و مالک زمین را از تصرفات قانونی محروم می نمایند. ماهیت...

چکیده ندارد.