چکیده شک نیست که اراده از مختصات انسان است؛ لیکن در چیستی آن، فلاسفه و متکلمین دیدگاه‌های متفاوتی دارند. شکل‌گیری اراده در انجام هر عملی به‌ویژه عمل حقوقی ـ‌ که مورد بحث ما در این نوشته است ـ طی مراحلی صورت می‌پذیرد که عبارتند از: 1- تصور وجود عمل 2- سنجش میزان نفع و ضرر 3- تصدیق لزوم انجام عمل (رضا) 4- تصمیم 5- اجرا. برای تحقق هر عمل حقوقی، قصد انشا ضروری است که در مقابل آن قصد اخبار قرار دا...

ویتگنشتاین در فقرات پایانی تراکتاتوس از وجود امر ناگفتنی سخن می گوید که خود را نشان می دهد. اراده و سوژه مرید در آموزه های ویتگنشتاین متقدم در زمره ناگفتنی ها قرار می گیرد. ویتگنشتاین در یادداشت ها، از سوژه با چهار عنوانِ سوژه متفکر، سوژه شناسا، سوژه متافیزیکی، و سوژه مرید سخن می گوید. سوژه مرید متفاوت از دیگر عناوین تبیین می شود. سوژه مرید امری استعلایی و حامل خیر و شر است و بدون آن اخلاق معنا ...

با اینکه متکلمان امامی، اشعری و معتزلی، خداوند را مرید دانسته اند و در باب مسأله اراده الهی بحث کرده اند، لکن از چند لحاظ میان آنها اختلاف است: 1ـ آیا اراده، صفتی است عین ذات یا زاید بر ذات؟ 2ـ آیا اراده، از صفات قدیم است یا حادث؟ 3ـ آیا اراده، از صفات ثبوتی است یا سلبی؟ 4ـ آیا اسناد اراده به خداوند حقیقی است یا مجازی؟ 5ـ آیا اراده، صفتی است موجود یا از احوال است؟ این نوشتار آراء هر سه مک...

از امهات صفات حضرت حق دو صفت اراده و علم است، و این سؤال که در خلقت و آفرینش انسان وطبیعت کدام تقدم بر دیگری دارد نزاعی دیرینه را پدید آورده است. این اختلافنظر در غرب نیزقابل مشاهده است. چنانچه گروهی از فیلسوفان همواره مدافع تقدم فکر بر اراده بودهاند و طایفهایبه تبع متکلمان اصالت را به اراده داده و علم و فکر را تابع آن دانستهاند. شوپنهاوئر ازجمله فلاسفهایاست که به صراحت اصالت را به اراده داده ا...

بحث درباره اراده و مبدأ بودن آن در افعال انسان از مباحث بسیار مشکل فلسفه در همه نظام های فلسفی بوده و هست. در این نوشته تلاش می شود تا ضمن دفاع از نظریه اراده آزاد، وجوه بنیادین مبدأ بودن آن برای افعال انسان بررسی شود. بدین منظور ابتدا برای تنقیح مقال، بحث کوتاهی درباره افعال ارادی ضروری انجام می شود؛ سپس در باب نسبت اراده و افعال آزاد یا اختیاری انسان بحث خواهد شد؛ و سرانجام ملاحظاتی درباره مل...

اراده، اساس و بنیان عقود و تصرّفات به شمار می آید، به گونه ای که بدون آن نمی توان بر هیچ عقد و تصرّفی آثار شرعی و حقوقی مترتب کرد. مکان اراده، قلب است و به دلیل منزلت والای اراده است که نمی توان هیچ امری به آن نسبت داد مگر اینکه اراده، به گونه ای اظهار و علنی گردد. سکوت یکی از طرق اظهار اراده است که همچون وسایل دیگر تعبیر از اراده یعنی لفظ، کتابت، فعل و اشاره، دارای احکامی است: فقها اتفاق نظر دار...

قصد به عنوان عنصر اصلی تشکیل قراردادها و بقای آن نقش مهمی را در تعیین حدود، تعهدات و التزامات ناشی از آن دارد. در برخی موارد بین آنچه که طرفین در باطن خود برای انعقاد قرارداد قصد نموده اند و آنچه که در ظاهر اعلام و ابراز کرده اند اختلاف پیش می آید، در اینصورت اجرای قرارداد و معین نمودن آثار آن تابع کدام یک از این قصدها می باشد؟ این اختلاف ممکن است ناشی از نگارش نادرست حقوقی، عدم تبیین معانی الف...

یکی از صفاتی که در میان اوصاف خداوند از اهمیت خاصی برخوردار است، و بحث های فراوانی را از جهات مختلف در میان فلاسفه و اندیشمندان اسلامی بر انگیخته، صفت «اراده» و «مشیت» خداوند است. در این رساله، به بررسی و شناخت این صفت خداوند پرداخته ایم. هدف اصلی ما از تدوین این رساله، تبیین و بررسی دیدگاه های فلاسفه اسلامی، درباره حقیقت اراده و مشیت خداوند، و گستره و شمول آن، و مقایسه این دیدگاه ها با ظواهر آ...

چکیده:  موضوع این تحقیق، نقد وتحلیل ساختارادبی ومحتوائی آیه تطهیراست ، بعضی از دانشمندان مفاد آیه تطهیر را مطلق دانسته واز باب اراده تشریعی همسران پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم، بطور خاص وخاندان آن حضرت بطورعام نیز مشمول آن دانسته اند و بعضی دیگر صرفا مراد از رجس ،رجس باطنی ومقصود از تطهیر ، تطهیر باطنی می دانند.ما دراین تحقیق ابتدا از نظر ادبی ، واژگان «رجس» و«تطهیر» را با توجه به نظر لغت شناس...

این نوشتار به بررسی اراده الهی از دیدگاه دو فیلسوف بزرگ، استاد مطهری و باروخ اسپینوزا می پردازد و هدف آن روشن کردن شباهت ها و تفاوت های موجود در دیدگاه های آن دو در باره این پرسش است که آیا خداوند دارای اراده است یا نه، و در صورت داشتن اراده آیا اراده او مطلق و آزاد است. جستار حاضر در این راستا به مقایسه نظریات این دو فیلسوف در مسائل زیر می پردازد: عقل الهی، اراده الهی، نسبت عقل و اراده به خداو...