اصطلاح «نظم» در ادبیات پارسی دری، ناظر بر دو معنی است: یکی وزن عروضی و دیگری نظم نحوی. این جُستار، مفهوم نظم را یک کیفیت زیباشناختی در نحو سخن می‌داند و آن را از اصطلاح نظم به‌معنی وزن عروضی جدا می‌کند. نخست، نظریۀ نظم و تبار آن را معرفی می‌کند؛ سپس با تبیین دو مفهوم نظم پایه (ساخت نحوی دستورمند) و نظم هنری (ساخت نحوی دستورگریز) می‌کوشد تا نقش دستورگریزی نحوی را در فرایندِ هنری شدنِ سخن و شکل‌...

محققان به پژوهش های سبک شناسی آماری اهتمام والایی ورزیدند، تا جایی که می توان با به کارگیری آن به تشخیص سبک های مختلف وتمییز آن از سبک های دیگر، در هر متنی پرداخت. در این مقاله، نمونه هایی از رساله ی «التوابع والزوابع» ابن شهید ورساله ی «الغفران» ابو العلاء معری بر اساس سبک شناسی آماری بوزیمان که به «معادله ی بوزیمان» معروف است، مورد بررسی قرار داده شده است. بررسی سبک بر اساس این معادله، کمی اس...

چکیده اسطوره یکی از عمده‌ترین پدیده‌های فرهنگی اقوام مختلف است که همواره پیوند بنیادین خود را با شعر حفظ کرده و با کارکردهای گوناگون و اشکال مختلف با آن تنیده شده است. عنصر تخییل در اسطوره، ماهیتی متناسب با ماهیت صور خیال برای آن پدید آورده است و بر این اساس، حضور اسطوره در شعر به هر دلیلی که باشد حضوری زیبایی‌آفرین است. اسطوره در گونه‌های مختلفی از انواع صور خیال در متن پدیدار می‌شود. این تصا...

در ادبیات هر کشوری ردّی از قصه ها و افسانه ها و اسطوره های کهن دیده می شود، اما گاهی ردپای قصه ها مشخص تر است. بازآفرینی قصه های کهن در قالب داستان نو، یکی از شیوه های نشان دادن جاپای گذشتگان است که می توان آن را ادای دینی برای قصه ها و افسانه های کهن دانست. این پایان نامه به داستان هایی چون: پریون، تعویض مرکب، مهره مار، سرناچی و تن آبی، تنابی رو می کند که به ترتیب بازآفرینی قصه های فایز و پری، ...

تروش تحلیلی که جفری لیچ برای بررسی زبان یک متن در پیش می‌گیرد، در حقیقت یک روش زبان شناختی است. او معتقد است که اثر در درون خود ویژگی‌های برجسته‌ای دارد که شاعر یا نویسنده، آن‌ها را گزینش کرده و همین نظام سبب تمایز آثار مختلف با یکدیگر می‌گردد. لیچ در تقسیم‌بندی خود، فراهنجارها را به دو نوع زبانی و معنایی دسته‌بندی کرده است، که گونه‌ زبانی آن شامل هنجارگریزی‌های واژگانی، دستوری، نوشتاری، گویشی،...

مجلۀ لبنانی شعر به‏عنوان یک جنبش نو‏گرای ادبی و نقدی در‏عرصۀ شعر و ادب معاصر عرب، در فعالیت‏های نو‏گرایانۀ خود، روی‏کردی ضد‏رئالیستی داشته است. این جنبش از ارجاع به برون متن (ایدئولوژی، سیاست، جامعه و...) خودداری می‏کند و در‏کل، گرایش‏های درون‏متنی و متن‏محور دارد. چنین گرایش‏هایی، در مبانی نظری جنبش ادبی فرمالیسم روس نیز دیده می‏شود. مجلۀ شعر، همانند فرمالیسم روس، در‏پی آن بوده است که به ادبیا...

این مقاله ادبیات را با تمام الزامات ادبی خود به‏عنوان، روایتی از زبان در نظر می‏گیرد و دو نسل از نویسندگان را با توجه به متغیر جنسیت تحلیل می‏کند. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل گفتمان و وارد کردن گویه‏های ادبیت مکتب فرمالیسم، 2جفت متن ادبی در فاصله‏40 ساله بررسی شده‏اند تا ویژگی‏های جنسیتی و ادبی‏شان استخراج شود. این رساله به این مساله پرداخته که ویژگی‏های آثار زنان و مردان در حیطه‏هایی ...

این مقاله ادبیات را با تمام الزامات ادبی خود به‏عنوان، روایتی از زبان در نظر می‏گیرد و دو نسل از نویسندگان را با توجه به متغیر جنسیت تحلیل می‏کند. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل گفتمان و وارد کردن گویه‏های ادبیت مکتب فرمالیسم، 2جفت متن ادبی در فاصله‏40 ساله بررسی شده‏اند تا ویژگی‏های جنسیتی و ادبی‏شان استخراج شود. این رساله به این مساله پرداخته که ویژگی‏های آثار زنان و مردان در حیطه‏هایی...