ادبیات فارسی در دوران حکومت صد و بیست و پنج ساله قاجار یکی از بزرگترین تغییرات تاریخ خود را در برهه زمانی چند دهه ساله از سر گذراند. فعالیت ادبی در این دوران با (بازگشت) به سنت ها و شکلهای ادب کلاسیک فارسی آغاز شد. دیر نپایید که نارسایی های این سبک در انجام رسالتی که برای تحقق آن پیش گرفته شده بود آشکار گردید. این رسالت عبارت از تکلیفی بود که معمولاً زمان های متلاطم و پراستیز دربرابر ادبیات می ن...

هورامان با جغرافیای کوهستانی و صعب العبور و با مردمانی که طریقۀ زندگی آن ها همواره همچون راز بوده، در مطالعات تاریخ محلی، تاریخ اجتماعی، قوم نگاری و مردم شناسی محل توجه پژوهشگران قرار گرفته است. هر گاه سخن از زندگی اجتماعی قومی به میان می آید تقریباً هیچ داده تاریخی از وضع زیست آن ها در دست نیست، ادبیات مکتوب و شفاهی می‎تواند رهیافتی برای بررسی و تحلیل تاریخ اجتماعی و واکاوی زندگی اجتماعی ارائه ...

یکی از گونه های ادبیات، ادبیات عاشورایی است که در طی 14 قرن گذشته در میان توده های مردم از اهمیّت و جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. خاستگاه این نوع ادبی، مردم است. اولین حکومتی که به شکل جدی و حتّی گسترده به واقعه عاشورا پرداخت، حکومت صفویان بود زیرا به خاطر رسمی اعلام شدن مذهب شیعه و تشویق شعرا به سرودن اشعاری در مدح و منقبت اهل بیت، ادبیات عاشورایی بویژه شعر آن گسترش خاصی پیدا کرد. از میان ...

 قالی‌های تصویری، گروه نسبتاً بزرگی از قالی‌های دوره قاجار را تشکیل می‌دهند. در این میان تعداد قابل‌توجهی از آن‌ها تصویرگر ادبیات غنی ایران هستند؛ دسته گسترده‌ای از قالی‌های تصویری قاجار این مفهوم را با بهره‌گیری از خط نگاره‌ها، تجلی بخشیده‌اند. این مقاله ضمن معرفی عوامل زمینه‌ساز و مؤثر بر روند تصویرگری در قالی‌های قاجار، به معرفی و بررسی دسته‌ای از قالی‌های تصویری با مضامین و موضوعات ادبی که ا...

میرزا یوسف خان اعتصامی مشهور به اعتصام الملک از نویسندگان و مترجمان نامور ایرانی عهد قاجار است. وی تمامی حیات ادبی خود را وقف ترجمه و توسعۀ دانش های ادبی نموده است. ترجمه های اعتصامی از ادبیات مغرب و ادبیات عربی باعث آشنایی ایرانیان با بخشی از ادبیات اروپا و عرب معاصر شد. «قلائد الأدب فی شرح أطواق الذهب» در شرح «أطواق الذهب» جارالله زمخشری که بارها در مصر تجدید چاپ شده و مورد توجه ادیبان و فاضل...

در خوانشی صحیح راهگشا است وکدام روابط بینامتنی بین فرش های تصویری کرمان دور? قاجار و ادبیات روایی وجود دارد؟ بنابراین نگارنده با انتخاب نمونه ای ازگونه های تفکیک شد? فرش های تصویری کرمان در عصر قاجار با استفاده از روش توصیفی _تطبیقی به مطالع? تطبیقی نظام های نشانه ای این نمونه ها با پیش متن هایشان پرداخته است. در ضمن این پژوهش از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای و با هدف توسعه ای به نتیجه رسید...

موضوع این رساله بررسی تأثیر هنر و ادبیات ملی و مذهبی بر نقاشی خیالی نگاری یا قهوه خانه ای بوده است، که با هدف شناسایی مصادیق این تأثیرات شکل گرفت. برای رسیدن به نتایج قابل قبول، قلمرو این تحقیق همه آثار ملی و مذهبی نقاشی قهوه خانه ای و نمونه های معتبر از هنر تجسمی پیشین ایران بوده است. اهمیت این تحقیق از آنجایی آشکار می شود که با شناسایی و معرفی نمونه های تاریخی از تأثیرات بر نقاشی قهوه خانه ای...

مفاهیم نمایش، نمایشنامه و نمایشنامه نویسی هر سه از پدیده های نوظهور ادبیات ایران هستند که به مقتضای تغییرات و تحولات اجتماعی و سیاسی عصر قاجار گام بر عرصه ادبیات نهادند. نمایشنامه نویسی از آغاز ظهور، مهم ترین و مستعد ترین بسترها برای طرح مسایل اجتماعی و سیاسی روزگار آفرینندگاش به شمار می رفت و نخستین نمایشنامه نویسان، همان روشنفکران و مبارزان سیاسی عهد قاجار بودند که در ایجاد موج انقلابی مشروطی...

چکیده: در میان دوره‌های مختلف تاریخی، دورۀ قاجار از جنبه‌های گوناگون ازجمله مسائل مربوط به تصوف، کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. تصوف این عصر، از ویژگی‌های خاصی برخوردار است که تحلیل و بررسی آن می‌تواند در روشن‌تر شدن مباحث دیگر این دوره همچون ادبیات عرفانی و مباحث تاریخی، نقش به‌سزایی داشته باشد. به‌دلیل نزدیک بودن دورۀ قاجاریه به عصر حاضر، منابع مناسبی برای تحقیق در زوایا و ناگفته‌ها...

نقاشی گل‌ومرغ در دورۀ قاجار یکی از جنبه‌های درخشان هنر این دوران است که بازشناسی آن کمک شایانی به شناخت قابلیت‌های این هنر و تحولات آن تا دورۀ قاجار می‌کند. مطالعۀ این آثار نشان می‌دهد که این هنر در امتداد نقاشی گل‌ومرغ در دوره‌های قبل یعنی صفویه و زندیه قرار دارد. عناصر تصویری این هنر با هویت و فرهنگ ایرانی خود را هماهنگ می‌سازد. این نوع از نقاشی ارتباط معنایی بسیار نزدیکی با ادبیات منظوم ایرا...