جنگ تحمیلی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران از بزرگ ترین رویدادهای تاریخی کشور ما در طول دو دهه ی گذشته به شمار می رود که تمام قالب ها و انواع ادبی را تحت تأثیر خود قرار داد و تأثیری بنیادی بر ادبیّات گذاشت. تا آن جا که نوعی ژانر به نام ادبیّات دفاع مقدّس – ادبیّات پایداری و مقاومت- به وجود آمد و قالب هایی چون: شعر، داستان، خاطره نویسی، نمایش نامه، تحت تأثیر مضامین آن قرار گرفتند. با توجّه به این ت...

رمان پل معلق اثر محمدرضا بایرامی، اثری رئالیستی است که نویسنده آن¬را بر اساس تجارب شخصی خود از جنگ تحمیلی نگاشته است. این اثر یک رمان جنگی، اجتماعی و روان¬کاوانه است. بر این اساس، می¬توان آن را از جنبه¬های مختلف ازجمله روان¬کاوی مورد مطالعه قرار داد. به موازات آن رمان زمین سوخته اثر احمد محمود نیز، یک اثر رئالیستی و واقع¬گراست که در آن تجاوز عراق به خاک جنوب به ویژه شهر اهواز را مورد توجه قرار ...

بدون شک اشعار حماسی از زمانی شکل می گیرند که ملتی تحت هجوم بیگانگان قرار گیرد . جنگ تحملیلی عراق بر علیه ایران ،روح حماسه را در کالبد شعر معاصر ایران دمید و موجب بروز پدیده ای نو ظهور به نام شعر دفاع مقدس در ادبیات معاصر شد . شاعران این دوره با تاثیر پذیری از حماسه آفرینی های مردم و همچنین با نگاهی به سابقه حماسه سرا یی در ایران به وی‍ژه شاهنامه فردوسی و پیوند عمیق میان دین و عرفان نوعی ادب حما...

نخستین متن ادبیات مقاومت به مفهوم اسلامی آن، کتاب مقدس قرآن است که مهم ترین منبع اصول و مبانی عرفان حماسی است، که می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الَّذینَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُم بُنیَانٌ مَّرْصُوصٌ: خداوند آن مومنان را که در صف جهاد کافران، مانند سد آهنین پایدارند، بسیار دوست می دارد». پس از قرآن و نهج الفصاحه، نهج البلاغه حضرت امیر (ع) و سخنان آن حضرت که عشق و حماسه را به اوج می رساند که خطبه جهاد نمونه والا...

جنگ و تجاوز و پایمال کردن حقوق انسان ها، از جمله حوادث ناخوشایند در زندگی بشر است و در مقابل، استقامت و پایداری هنگامی که شرف و حیثیت آدمی مورد تهاجم قرار می گیرد نیز، خصلتی غریزی است و ادبیات به عنوان محصول اندیشه ی متعالی بشر، در هر عصر و شرایطی آینه ی تمام نمای کنش ها و واکنش ها و حتّی خصال غریزی انسان است، ادبیات مقاومت به عنوان گونه ای خاص از ادبیات که بیانگر ستیز بی امان در برابر تجاوز بیگ...

موضوع این پژوهش بررسی و تحلیل شاعرانه های کتاب فرهنگ جبهه است؛ بدین معنی که نوشته های گوناگون مندرج در این کتاب شامل انواع گفتارها و نوشتارهای رایج در جبهه های جنگ تحمیلی ایران و عراق در طول دوران هشت ساله ی دفاع مقدّس از دیدگاه مباحث ادبی و ویژگی های شعری بررسی، و مصادیق گوناگون بیان شاعرانه در آنها شناسایی و معرّفی و تحلیل شده¬است. یکی از ویژگی های برجسته ی گفته ها و نوشته های متداول در میان رز...

پایان نامه در دو بخش به شرح زیر تدوین شده است : بخش اول تحت عنوان مبانی نظری پدیده جنگ و شامل شش مبحث تحت عناوین زیر است : 1 - جنگ شناسی. 2 - علل اجتماعی سیاسی وقوع جنگ . 3 - علل اقتصادی ، فرهنگی، جمعیتی جنگ . 4 - علل روانی بروز جنگ . 5 - آثار عمومی جنگ . 6 - آثار اجتماعی جنگ . بخش دوم تحت عنوان مطالعه عملی و کاربردی آثار اختصاصی جنگ و شامل پنج مبحث با عناوین زیر تدوین شده است . 1 - تاثیر جنگ ب...

یکی از پربارترین دوره های شعر معاصر فارسی، دوره ای است که اصطلاحاً از آن با عنوان«ادبیات مقاومت» نام برده می شود. آثاری که در این دوره ی ادبی جای می گیرند عمدتا مرتبط با دوران دفاع مقدس پدید آمده اند. هرچند به لحاظ تاریخی، می توان ادبیات مقاومت را از آغاز دوره ی مشروطیت در اشعار شاعران مشروطه ردیابی نمود، و آثار ادبی را که با هدف مبارزه با استبداد و برانگیزاندن مردم ایران پدید آمده اند جزو رگه ه...

سخن نیرومند و موثّر تنها تصویری نیست، چه بسا جملات حکیمانه و نغز بسیارند که بر جان ما فرمان می¬رانند؛ بعضاً فرو رفتن در ایماژها مانع از دید کلّی¬ست. از آن¬جا که وصیت¬نامه آخرین نوشته¬های زندگی این نویسندگان است و پیش از خواندن شاید تصوّر سرد و آهنگ مرگ از آن داشته باشیم ولی عملاً این¬گونه نیست. فضای متن، خاموش و تاریک به نظر نمی¬رسد. رجزنگاری و شعارگونگی در ذات متن است. شورکلمات و حرارت واژه ها بس...

جنگ ایران و عراق که در ایران با نام دفاع مقدس و در عراق و کشورهای عربی با عنوان «قادسیه صدام» و «جنگ اول خلیج فارس» شناخته می شود، از رویدادهایی است که بازآفرینی یادمانی آن در سال های بعد از جنگ در شهرهای مختلف ایران و همچنین عراق منظر شهرها را تحت تأثیر قرار داده است. جنگ ایران و عراق برای ایرانیان نسبت به عراقی ها یک تفاوت اصلی داشت؛ در جنگ ایران و عراق کشور ما مورد حمله قرار گرفت و مردم ما م...