این تحقیق، ضمن ارائه مفهوم هرمنوتیک و ارتباط آن با فهم و تفسیر قرآن کریم به ارزیابی دیدگاه های فلسفی برخی فلاسفه غربی و روشنفکران مسلمان درباره امکان هرمنوتیکی بودن کتاب خدا می پردازد و اختلاف مفسّران در تفسیر و حقیقت فهم قرآن را براساس دو دیدگاه مفسّر محور و تفسیر محور (متن محور) شرح می دهد. نگارنده می کوشد شرایط و کیفیت فهم قرآن کریم را با توجّه به الفاظ و محتوای خاصّ قرآن و نیز زبانی که این کتاب...

مطالعه تطبیقی دیدگاه حافظ ابرو با مورخان مسلمان درباره اهمیت و فواید علم تاریخ [1]                                                                           نرگس رضاقلی‌زاده آهنگر* چکیده شهاب‌الدین عبدالله بن لطف‌الله بن عبدالرشید، معروف به حافظ ابرو، مورخ بزرگ ایرانی در عصر تیموری است. او درباره تاریخ ایران چندین جلد کتاب نوشت که مهم‌ترین آنها کتاب جغرافیا و مجمع التواریخ السلطانیه است. وی در...

خط نامتعارف و کمتر شناخته­شده­ا ی که نسخه­‌ای از کتاب احکام نجوم (کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، شمارۀ 17225) بدان کتابت شده، یکی از حلقه های گمشده را در تاریخ خوشنویسی ایرانی نمایان می سازد. به نظر می­رسد با توجه به شباهت‎ها و تفاوت‎های این خط با نسخ و کوفی شرقی، خط نسخۀ احکام نجوم را می‎توان اسلوب ویژه ای برای کتابت نسخ خطی در برهه­ای از تاریخ در نظر گرفت. این پژوهش با هدف مطا...

بحث سکوت شارع و قانونگذار ارتباط زیادی با موضوع منابع استنباط احکام دارد که اگر به منبععقل و سیرهی عقلا به دیدهی منبع احکام نگریسته شود، نمیتوان ادعا نمود که همه ی احکام بهصورت عام و خاص در قرآن و سنت مطرح شده بلکه در کنار کتاب و سنت به عقل، علاوه بر ابزارفهم کتاب و سنت به دیدهی منشا صدور قوانین مورد نیاز جوامع بشری نگریسته می شود که ایننظریه میتواند زمینهی گفتگو و هماهنگی علم و دین گردد. ولی ا...

چکیده: از آن جایی که اندیشه سیاسی به عنوان یک دانش تلقی می شود هر پژوهشی در این رابطه مستلزم تأمل در بنیان های معرفتی ایجاد کننده آن دانش است. اندیشه سیاسی اهل سنت نیز که در درون فرهنگ اسلامی حول نظام خلافت و سلطنت شکل گرفت، شالوده های معرفتی خود را از احتکاک (نزاع یا برخورد) نص با واقعیات تاریخی و اجتماعی کسب کرد و ادبیات سیاسی آن در قالب دو سنخ از نوشته ها تحت عنوان کتب «نصیحه الملوک» و «الا...

اجتهاد فرایندی برای فهم دین و کشف و استنباط احکام شرعی است. پس از قرن ششم معنا و مبنای اجتهاد در تاریخ شریعت اسلامی تغییر یافت و مصطلح جدیدی پدید شد که بر اساس آن ممکن بود شیعه و سنّی را اهل اجتهاد نامید. در میان اهل تسنن قدیمی­ترین نص درباره کاربرد اجتهاد با این معنای جدید ظاهراً کتاب ارزشمند المستصفی من علم الاصول از امام محمد غزالی است که اولین بار عقل را از ابزارها و حتی منابع اجتهاد نامید آن...

بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اهل ذمه به غیر مسلمانان صاحب کتاب آسمانی (اعم از یهودی، مسیحی و زرتشتی) گفته می شود که به واسطه پیمان با حکومت اسلامی و پرداخت جزیه در امان می باشند. مقایسه حقوق و احکام این گروه از کفار نسبت به مسلمانان نشان می دهد که اهل کتاب به عنوان یک انسان شهروند از حقوقی برابر با مسلمانان برخوردار هستند ولیکن از نظر احکام شرعی با یکسری محدودیت هایی مواجه بوده اند ...