بینش و روش در تاریخ­نگاری ابوریحان بیرونی و ابوعلی مسکویه­ی رازی دارای شباهت­ها و تمایزات قابل تاملی ست. این گزاره، فرضیه­ی بنیادی این پژوهش است. بر همین اساس فهم این همسانی­ها و تفاوت­ها هم در چگونگی و روش دست­یابی به حقیقت در مطالعات تاریخی نزد این دو مورخ می­تواند قابل پرسش باشد و هم در بینش تاریخی آنها. زمینه­های پژوهشی غیر یکسان، اتخاذ روش­های مبتنی بر استدلال­های عقلی در تفسیر رویدادهای ت...

در این مقاله سعی شده است تا اطلاعات پراکنده­ای که در متون مهمّ تاریخی و رجالی دربارۀ ابوعلی سیرجانی یافت می­شود، طبقه­بندی تنقیح و تحلیل شود و یک تک نگاری  از زندگی و فعالیّت­های فرهنگی و معنوی او به دست داده­شود. ابوعلی، حسن بن محمد بن احمد سیرجانی کرمانی از محدّثین و صوفیان و زاهدان قرن پنجم هجری است. سیرجانی در سال 408 هـ. ق متولّد شده و در 495 هـ.ق وفات یافته­است. وی ساکن بغداد بوده و سفرهای بس...

جامع السلاسل، تألیف مجدالدین علی بدخشانی، شرح احوال پیران و مشایخ مشهور صوفیه و سلسله های آنان را در بر دارد. مجدالدین علی فرزند ظهیرالدین محمد فرزند شیخ خلیل الله بدخشانی، صوفی و نویسنده افغان تبار شبه قاره، این اثر را در 1048 یعنی در روزگار فرمانروایی شاه جهان گورکانی (1037-1068 ق) تألیف کرده است. وی در دیباچه کتاب می نویسد: «چون نگاشته های پیشینیان مانند سیرالعارفین و رشحات و هر یک ویژه گر...

از زمان شکل گیری علم پزشکی، اخلاق جزیی لاینفک از آن به شمار می آمده است؛ ازاین رو انتظار می رود ابن سینا پزشک سرآمد و مؤلف کتاب قانون در طب با اخلاق پزشکی مأنوس بوده و در این عرصه، مبانی و اصول اخلاقی را مطرح کرده باشد. به منظور دستیابی به اطلاعات لازم در خصوص مبانی اخلاق پزشکی در کتاب قانون در طب این موضوع، در سه محور عملکرد پزشکی ابن سینا، پژوهش ها و نگرش فلسفی وی به اسلام و اصول اخلاقی آن مو...

  «رودباری» وابسته به گروه گویش­های بَشْکَرْدی و از اعضای کمتر شناخته­شدۀ خانوادۀ زبان‌های ایرانی جنوب غربی­است که گونه‌های آن با چند مختصّۀ واکه‌ای و همخوانیِ منحصربه‌فردِ واجْگانی در جنوب استان کرمان رواج دارند؛ مختصّاتی که تاکنون مورد پژوهش دقیق زبان­شناختی واقع نگردیده­اند و مطالعۀ علمیِ آنها برپایۀ اصول پذیرفتۀ زبان­شناسی نوین ضرورتی بسیار بدیهی دارد. گفتنی­است برخی از این مختصّات، بازماندۀ مختصّات وا...

براهویی، زبانی غیر ایرانی و از شاخۀ شمالی خانوادۀ زبان­های دراویدی است که محل اصلی رواج آن، کشور پاکستان است اما در ایران نیز گویشورانی دارد. امروزه اغلب گویشوران براهویی ­در ایران در منطقۀ سیستان و بلوچستان زندگی می­کنند اما گروهی اقلیت با جمعیت کمتر از هزار نفر در جنوب کرمان زندگی می­کنند. بخشی از این گروه اقلیت، در روستای تُم­مِیری شهرستان رودبار­جنوب ساکن­ اند و علاوه بر براهویی، به زبان فارس...

-

پژوهشگران متأخر با توجیه تناقضات و اغماضِ ابهامات موجود در منابع ، أخبار ولاه خراسان را به مورخ قرن چهارم هجری ابوعلی حسین بنژ احمد سلّامی بیهقی نسبت داده‌اند که کتابی با عنوان النتف والطرف نیز به وی منسوب است. تا‌کنون هیچ یک از این دو اثر به دست نیامده است. پژوهش حاضر به بررسی انتساب النتف و الطرف به ابوعلی سلّامی اختصاص دارد تا در پرتو آن برخی از کاستی‌های تحقیقات جدید برطرف شود. همچنین برای معر...

در این مقاله سعی شده است تا اطلاعات پراکنده­ای که در متون مهمّ تاریخی و رجالی دربارۀ ابوعلی سیرجانی یافت می­شود، طبقه­بندی تنقیح و تحلیل شود و یک تک‌نگاری  از زندگی و فعالیّت­های فرهنگی و معنوی او به دست داده­شود. ابوعلی، حسن بن محمد بن احمد سیرجانی کرمانی از محدّثین و صوفیان و زاهدان قرن پنجم هجری است. سیرجانی در سال 408 هـ. ق متولّد شده و در 495 هـ.ق وفات یافته­است. وی ساکن بغداد بوده و سفرهای بس...

در طبِ امروز از تب به عنوان یک symptom و sign یادشده و تب را حاصل تغییر درجه حرارت در هیپوتالاموس می دانند. تب عبارت است از افزایش درجه حرارت در نتیجه افزایش درجه ثابت در هیپوتالاموس. در بسیاری از موارد علت تب شناخته نشده که تحت عنوان FUO تعریف می شود. در طب سنتی نیز تب یک علامت شناخته شده بوده که تحت عنوان حمی و حمیات از آن یاد می گردد. مبحث حمیات یکی از گفتارهای مهم ابوعلی سینا بوده که به طور ...