یکی از انواع ادبی مهم که بخش‌های عظیمی از شعر فارسی را در بر گرفته، بیان مباحث اخلاقی در لابه‌لای اشعار است. در واقع کمتر شاعر و نویسنده‌ای هست که دغدغۀ تعلیمی و اخلاق‌آموزی نداشته باشد. این رویکرد در همان اشعار نخستین قرن سوم و چهارم رخ نموده است؛ به‌گونه‌ای که شهید بلخی در شعری که به نخستین غزل فارسی زبانزد است، بر اساس روایتی به پند غیرمستقیم روی می‌آورد. شعر قرن چهارم و پنجم هرچند بیشتر تغز...

زبان بلخی زبان، رایج در سرزمین باستانی بلخ، در شمال افغانستان کنونی بود. این زبان که از شاخة زبان های ایرانی میانة شرقی محسوب می شود در سده های یکم تا نهم میلادی در این ناحیه به کار می رفت. آثار باقی مانده از این زبان شامل سکه ها، مهرها، کتیبه ها و دست نوشته ها است. در دهه ???? میلادی انبوهی از اسناد ارزشمند بلخی کشف شد که در میان آن ها بخش عمده ای از نامه های بلخی به واسطة ارائه آگاهی های تازه...

مقاله ی حاضر پژوهشی در زمینه ی تاریخ فرهنگی ایران است و به لحاظ جست وجو در تاریخ نوشته ی ابن بلخی برای دست یابی به اندیشه ی مسلط بر آن، پژوهشی در حوزه ی معرفت شناسی به شمار می آید.نقش فرهنگ فرد مورخ و فرهنگ جامعه ی مورخ در تاریخ نگاری او به لحاظ درک رخدادهای تاریخی و چگونگی پردازش آن ها موضوعی در خور بررسی است. معرفت متعارف مسلط در روزگار ابن بلخی، رویکردی به اندیشه ی سیاسی ایرانیان و فرهنگ شع...

آن چه پیش رو دارید بحثی ای است پیرامون تشبیه در دیوان عنصری بلخی تصحیح سیّد محمّد دبیر سیاقی بر مبنای بیان سیروس شمیسا. روشی که در تدوین این پایان نامه به کار گرفته شده؛روش تحلیل محتوا و روش توصیفی است یعنی گرد آوری، فیش برداری،تنظیم و طبقه بندی موضوعی و با ابزار مآخذ و مراجع مکتوب،سایت های اینترنتی،مقالات پژوهشی و یاد نامه هاست. تدوین چنین پایان نامه ای می تواند اولاً تصویری از اندیشه و خیال شاع...

ساخت فعل یکی از مهمترین مقوله های دستوری در زبانهای ایرانی است. مقایس? ساخت فعل در زبانها و گویشهای ایرانی می تواند بیانگر پیوند این زبانها و بستگی آنها به یک شاخ? زبانی، یعنی زبانهای ایرانی باستان باشد. بنابراین هدف از انجام این پژوهش، یکی بررسی چگونگی ساخت فعل در زبان بلخی و دیگر حصول به این نتیجه است که آیا ساخت فعل در این زبان با دیگر زبانهای ایرانی میانه از هماهنگی و ارتباط کافی برخوردار ه...

زبان بلخی زبان، رایج در سرزمین باستانی بلخ، در شمال افغانستان کنونی بود. این زبان که از شاخة زبان‌های ایرانی میانة شرقی محسوب می‌شود در سده‌های یکم تا نهم میلادی در این ناحیه به‌کار می‌رفت. آثار باقی مانده از این زبان شامل سکه‌ها، مهرها، کتیبه‌ها و دست‌نوشته‌ها است. در دهه ???? میلادی انبوهی از اسناد ارزشمند بلخی کشف شد که در میان آن‌ها بخش عمده‌ای از نامه‌های بلخی به واسطة ارائه آگاهی‌های تازه...

ساخت فعل یکی از مهمترین مقوله‌های دستوری در زبانهای ایرانی است. مقایس? ساخت فعل در زبانها و گویشهای ایرانی می‌تواند بیانگر پیوند این زبانها و بستگی آنها به یک شاخ? زبانی، یعنی زبانهای ایرانی باستان باشد. بنابراین هدف از انجام این پژوهش، یکی بررسی چگونگی ساخت فعل در زبان بلخی و دیگر حصول به این نتیجه است که آیا ساخت فعل در این زبان با دیگر زبانهای ایرانی میانه از هماهنگی و ارتباط کافی برخوردار ...

با توجه به این که مهم ترین عامل حفظ سلامت روان پیشگیری است، این مقاله با هدف بررسی دیدگاه های تاریخی در حوزه سلامت روان، رویکرد درمانی ابوزید بلخی اندیشمند قرن سوم و چهارم هجری را مورد بررسی قرار می دهد. روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از شیوه اسنادی بوده و جامعه این پژوهش علاوه بر منبع اصلی (کتاب مصالح الابدان و الانفس)، منابع مرتبط با دیدگاه ابوزید بلخی و دیگر منابع تاریخ پزشکی است. ...

زیستنی عقلانی و معنوی آرزویی است که بسیاری از انسان ها در جستجوی آن هستند. برای رسیدن به این خواسته ، حفظ زندگی به شیوۀ معمول، مطلوب نیست ، بلکه تلاش برای ارتقاء کیفیّت زندگی ضروری است . زندگی بر پایه عقلانیّت و معنویّت می تواند انسان را به احساس رضایت از زندگی و آرامش خاطر، نزدیک کند. در این راستا ، توجّه به آثار گرانسنگِ ادب فارسی که از منابعِ غَنی و سرشار برای آشنایی با عرفان و معنویّت است ،بسیار ضر...

بلخ یکی از خاستگاه های ادبیات پارسی نو است. ازاین رو، در زبان پارسی نو، شماری از واژه ها از زبان بلخی وام گرفته شده اند. این واژه ها را می توان به دو دسته بخش کرد. دستۀ نخست واژه هایی که در آن ها d ایرانی باستان به l تبدیل شده اند و شمارشان بیش تر است؛ دستۀ دوم واژه هایی که این دگرگونی آوایی در آن ها صورت نگرفته است.