در میان عالمان اسلامی تأکید ابوحامد محمد غزالی بر خودکاوی و خودشناسی در شناخت عوامل و موانع تحقّق فعلِ اخلاقی، برجستگی ویژه‌ای دارد. نظر غزالی دربارۀ این‌که چرا معرفت اخلاقیِ انسان لزوماً به عمل اخلاقی متناسب با آن نمی‌انجامد به رأی ارسطو نزدیک است که علاوه بر وجود معرفت‌‌، غلبه بر ضعف اراده را نیز در این‌جا لازم می‌دانست. غزالی مراحل شش‌گانه‌ای برای شکل‌گیری عمل اخلاقی معرفی می‌کند که برای طی کردن...

ابوحامد غزالی و خواجه نصیرالدین طوسی دو شخصیت متفکری هستند که با تحقیق وتلاش فراوان و نائل آمدن به کسب معرفت لازم در این حوزه، توانسته اند آرائی بسیار شگرف و تأمل برانگیز از خود به جای بگذارند. امام محمد غزالی با دیدگاه اشعری خود نبوت را در مرتبه ای می داند که در آن برای نبی بینشی حاصل می گردد که به وسیله آن قادر به دیدن عالم غیب می گردد. همچنین وی با استدلال هایی تحقق نبوت را اثبات می نماید غز...

پژوهش حاضر با هدف شناسایی آراء و عقاید دو عارف بزرگ جهان اسلام، غزالی در احیاءعلوم الدّین و فیض کاشانی درالمحجّهالبیضاء فی تهذیب الاحیاء در ربع عبادات صورت گرفته است. کتاب احیاءعلوم الدّین یکی از متون مهم اخلاقی و عرفانی در عالم تسنّن است. این کتاب توسط ابوحامد محمد بن محمد غزالی در سال 488 ه. ق. تألیف شد. بیان روان، آسان و سلیس غزالی در این کتاب، آن را از کتاب‏ های هم ردیف خود، متمایز ساخته است. ه...

چکیده: خالی شدن انسان از ایمان، یعنی مرگِ او؛ بدین معنا که انسان تمام داراییِ خویش را از دست خواهد داد، جسمش را روحش را و وجودش را. خداوند هیچگاه حضور خود را از انسان دریغ نمی کند. ابوحامد محمد غزالی و سورن آبو کی یرکگوردو متفکر بزرگ جهان اسلام و مسیحیت، در جهت الهی کردن انسان و رسیدن به ایمان واقعی در تلاش بوده اند و هر کدام از آنها راه حل هایی در این زمینه ارائه داده اند؛ غزالی در این راه به ...

نوشتار حاضر "شناخت خدا و صفاتش " را در آثار غزالی جستجو می کند و عهده دار بررسی اندیشه های این اندیشه ور بزرگ در زمینه خداشناسی است . این جستار کوتاه پس از گذر از مقدمات لازم، براهین اثبات وجود خدا و دلایل و راههای اثبات یگانگی حضرت حق را مورد بررسی قرار داده و به تحلیل اندیشه های غزالی در این باب پرداخته است . همچنین در این مقاله نوع نگرش غزالی به صفات حق تعالی و مشرب او در اثبات این صفات مورد...

بحث دربارۀ اراده و اختیار همواره از مباحث مهم فکری - فلسفی و حتی اعتقادی بوده است. نوشتار حاضر با بررسی تطبیقی این مسئله از دیدگاه دو اندیشمند شرق و غرب، ابوحامد محمد غزالی و باروخ اسپینوزا، در پی آن است تا ضمن توجه به تشابه‌ها و تفاوت‌های دیدگاه ایشان نشان دهد چگونه در ورای الفاظ معارض، مشترکاتی میان دوگونه از تفکر به دست می‌آید. در جستار حاضر، این موضوع با روش کیفی از نوع تحلیلی - توصیفی، با ...

مکاتیب فارسی غزالی به ‌نام فضائل‌ الأنام من رسائل حجت‌الاسلام،مجموعه‌ایاز نامه‌های ابوحامد محمد غزالیویکی از متون مهم نیمۀ دوم قرن پنجم هجری قمری است که پس از گذشت سال‌ها نیازمند بازنگری است. این مجموعه یک ‌بار به‌ نام فضائل ‌الامام (یا الانام) در هندوستان چاپ شد و در ایران نیز دو تصحیح از این اثر انتشار یافته است. نخستین بار مؤید ثابتی در فروردین 1333ش و پس از او عباس اقبال آ...

ملا محسن فیض کاشانی (1007- 1091ه.ق) محدّث، مفسر، فقیه، اصولی و عارف امامیه در سده یازدهم هجری است که آثار ارزشمندی در هر یک از این علوم به جای نهاده است. نوشته ی حاضر به بررسی زندگی، آراء و آثار این عارف بزرگ پرداخته و مشتمل بر چهار بخش است. در بخش اول به شرح حال و معرفی آثار عرفانی و صوفیانه فیض؛ بخش دوم: جایگاه ملا محسن در تاریخ تصوف؛ بخش سوم: آراء و عقاید او در عرفان نظری و در بخش چهارم آداب ...

ابوحامد محمد غزالی از دانشمندان پرآوازه قرن پنجم هجری قمری که در آغاز قرن ششم بدرود حیات گفت. او به عنوان یک رفتار اخلاقی سعادتآفرین » عزلت « با طرح و معرفی الگوهای اخلاقی که عزلت گزیده و سعادتمند شده اند، به ارزیابی حرکت امام حسین علیه السلام پرداخته و می گوید: اگر امام حسین )ع( عزلت اختیار می کرد، گرفتار فاجعه خونبار کربلا نمی شد؛ ولی نصیحت خیرخواهان را نپذیرفت و برای رسیدن به حکومت راهی کوفه...