بعثت پیامبران سرآغاز فصل جدیدی از زندگی پرتلاطم بشر است و بعثت پیامبر اکرم، صلّی الله علیه و آله و سلّم، به عنوان خاتم انبیا عالی­ترین موهبتی است که پروردگار عالمیان به بشر ارزانی داشته تا از رهاورد آن، جان­ها از پلیدی شرک و بت­پرستی زدوده شود و با تربیت نفوس در پرتو تعالیم کتاب آسمانی و معارف دینی، قسط و عدل در جامعة انسانی حکفرما شود و آدمی به عروج بر فراز آسمان عبودیت و کمال نایل آید و بدین تر...

چرا خداوند پیامبرانی را به سوی انسان ها فرستاده است؟ از زوایای مختلفی به این پرسش، پاسخ داده شده است. اما یکی از ابعاد این مسئله این است که انسان چه کمبودی دارد که با وحی الاهی برطرف می شود. نوع پاسخ هایی که از این بُعد به این پرسش داده شده در این جهت مشترک اند که عقل و خرد آدمی را در وضع قوانین برای اداره اجتماع یا رساندن انسان به سعادت یا کمال، ناقص و ناتوان به شمار می آورند. در این نوشتار چها...

امروزه همه فرهیختگان و باورمندان به ادیان الهی برای نیل به تفاهم و همزیستی دینی و انسانی، مراوده و گفتگوی دانشمندان مذهبی را لازم می دانند و تأکید می کنند که انجام این گفتگو ها موجب پیدایش حس تفاهم و درک حقیقی دینی خواهد شد. طبیعی است که محور اصلی این گفتگو ها متون مقدس و حیانی است. در این میان قرآن کریم و کتاب مقدس بیشترین پیروان الهی را به خود اختصاص داده اند. از این رو، یکی از محور های اصلی،...

اهتمام نوشتار حاضر، بررسی انتقادی مقاله «عصمت» (impeccability)، اثر پال ای واکر، مورخ و مدرس دانشگاه های آمریکا و کاناداست که آن را در دایره المعارف قرآن لایدن به طبع رسانده است.  حاصل این دیدگاه او درخصوص خاستگاه، ابعاد و ماهیت عصت را می توان چنین خلاصه کرد: عصمت، یعنی مصونیت از گناه و خطا؛  هرچند که این اصطلاح و این مفهوم، این گونه در قرآن به کار نرفته است اما بر پایه دیدگاه اکثریت متکلمان ان...

قصّه­ها و تمثیلات مثنوی مولانا جلال­الدّین محمد بلخی، مقدّمه واقعی شناخت مثنوی و راه ورود به اقلیم ناشناخته آن است. چون در تعلیم مولانا، حقیقت از شریعت جدایی ندارد و طریقت هم سرّ حال انبیا را نشان می­دهد، از جست و جو در آن چه به حالات و مقامات انبیا و اولیا در مثنوی آمده است، سرّ طریقت و حقیقت را بهتر می­توان درک کرد. بدین گونه با تأمّل در سرّ این گونه قصّه­هاست که می­توان به لطایف اسرار مثنوی راه یافت.

نبوت، «نووئا»[1] از آموزه‌های اساسی قرآن و عهد عتیق است. اوصاف انبیا، مراتب آنان، وحی و حالات انبیا هنگام دریافت وحی، ازجمله مباحث مشترک حوزه نبوت در این دو کتاب مقدس است. در عهد عتیق مباحثی از نبوت مطرح شده که در قرآن نیامده، و یا کمتر بدان پرداخته شده است. نبوت زنان، نبوت گروهی و نبوت دروغین از آموزه‌های خاص عهد عتیق است. انبیا زن که به مادر اسرائیل موسوم‌اند، همچون انبیا مرد به نبوت و پیشگوی...

نگارنده در این مقاله به روش تحلیلی، به مسئلۀ نقش معرفت بخشی انبیا (ع) از دید غزالی می پردازد. این نقش که هم شامل نقش تعلیمی و هم تربیتی است، در جنبۀ تعلیمی، نقشی مستقیم و غیرمستقیم است. نیز این که تعلیمات انبیا هر دو حوزۀ حقایق ناظر به عالم واقع و معرفت های اخلاقی را شامل می شود. در این نقش علاوه بر این که ایشان به عرضۀ حقایقِ ورای مرتبۀ عقل استدلالی می پردازند، ارائه دهندۀ طریق دست یابی به عالی...

یکی از سنن الهی این است که خداوند متعال، در حیات دنیوی، همواره بندگان خویش را مورد ابتلاء و آزمایش قرار می دهد و این سنت، در مورد تمامی افراد عمومیت دارد. بخش وسیعی از آیات قرآن، مستقیم یا غیر مستقیم به بحث ابتلاء اختصاص دارد. در اغلب کتب حدیثی و اخلاقی نیز به این مسئله و آثار و پیامدها و راههای مقابله با آن پرداخته شده است. بنابراین با توجه به آثارفراوان تربیتی و اخلاقی که ابتلائات در زندگی ف...

چکیده: - مولانا یکی از عرفای بزرگ ایران است و مهم ترین و موثرترین عارف در فرهنگ ایرانی- اسلامی است که بنای تصوّف خویش را بر عشق نهاد و نماینده ی بارز تصوّف عاشقانه است و مثنوی مولانا، مثنوی عرفانی است که مسائل مختلفی در آن مطرح می شود که همه ی آنها از شاخه های یک درخت هستند و از جمله مسائل مطرح شده در آن، مسئله ی امتحان و ابتلا است که مولانا در این زمینه دیدگاه ها و نظرات مختلفی ارائه می دهد. ام...

انسان موجوی است اجتماعی و همواره بدنبال جلب منافع خود است با توجه به محدودیت امکانات ، اختلاف امری طبیعی و ضروری است، برای رفع اختلافات و برقراری عدالت در جامعه نیاز به قوانین و مقررات و اعمال حاکمیت و حکومت می باشد و در اینجا این سوال پیش می آید که چه نوع حکومتی مطلوب است و می تواند از عهده این مهم برآید؟ انسان چون خود طرف اختلاف می باشد، لذا نمی تواند قانونگذار خوبی باشد و باید مرجعی فراتر از...