ذوالنون مصری از عرفای اثرگذار بر تصوف است و شناخت سرچشمه­های افکار وی می­تواند به فهم عوامل زاینده و جهت­دهندۀ تصوف یاری رساند. این مقاله می­کوشد ارتباط او را با ائمۀ شیعه (ع) و ترویج آموزه­های ایشان را در قالب روشی توصیفی ـ تحلیلی مستدل ­سازد. بعضی استادان ذوالنون، با امام صادق (ع) ارتباط داشتند و برخی راویان که احادیثی را به­واسطۀ ذوالنون نقل کردند، جزء رجال و روّات معتبر شیعه و از نزدیکان ائم...

بسیاری از جوامع دینی در سیر تکوین خود، به مکاتب گوناگون تقیسم می شوند. دین اسلام نیز از این قاعده مستثنی نیست . پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) اختلافاتی میان مسلمین روی داد که در آینده ای نزدیک جامعه اسلامی را به دو گروه شیعه و سنی تقسیم کرد. از همان آغاز این دو گروه در مقابل یکدیگر قرار گرفته و سیاستهای خلفای اموی، عباسی نسبت به جبهه مخالف خود یعنی شیعه آغاز گردید. ائمه شیعه در شرایط مختلف سیاسی و ...

این مقاله بر آن است که با بیان عقاید غالیان و اثبات کفر آمیز بودن اعتقادات آنان، پدیده غلو را برخلاف شکل ظاهری آن ( مبالغه در عشق و محبت به حضرات)، حربه ای در دست دشمنان ائمه اطهار (ع) ازجمله وهابیون معرفی و با استناد به روایات و شواهد تاریخی اثبات کند که سردمداران و رهبران فرقه های غلات به تنهایی بویی از محبت نسبت به آن بزرگان نبرده اند، بلکه دشمن آنان بوده، فقط برای بدنام کردن شیعه و رسیدن به...

مکتب ائم? شیعه (ع) حاوی مطالب غنی ، عمیق و همه جانبه در مورد آموزش بشر می باشد و چرا چنین نباشد ، در حالی که داعی? این مکتب هدایت حقیقی انسان است . از این رو استخراج عناصر آموزش از این مکتب ، ضروری به نظر می رسد . در این پژوهش سعی شده با عنایت به گفتار و رفتار معصومین (ع) در زمین? ماهیّت و تبیین عناصر آموزش ، به کشف قوانین و قواعد حاکم بر آن ها و نظام بخشی به مجموع? آن ها پرداخت .کوشش نگارنده بر...

مسأله شهادت یا مرگ طبیعی امامان شیعه(ع) از جمله مسائلی است که نظر شیعه پژوهان را به خود جلب کرده است. شیخ صدوق (م381هـ .ق) شهادت همه ائمه(ع) را بخشی از اعتقادات شیعه شمرده است ولی شیخ مفید (م413هـ .ق) با تردید در این حکم عام، شهادت بیشتر امامان: از جمله امام جواد(ع) را نپذیرفته و بر این باور است که امام(ع) به مرگ طبیعی رحلت کرده است. اختلاف نظر این دو عالم بزرگ، با توجه به جایگاه بلندی که دارند...

      نفوذ سخنان غلّوآمیز در احادیث وارده از ائمه(ع) به‌ویژه در دوران غیبت صغری مشکلات فراوانی در باورهای دینی مردم در قرون بعدی ایجاد نموده است. کتاب بصائرالدرجات نوشته محمدبن الحسن الصفار متوفی سال 290 ق از جمله آثاری است که به نظر می‌رسد محتوای تعداد محدودی از احادیث آن دارای مفاهیم غلوآمیز بوده و شخصیتی فرا انسانی به ائمه(ع) داده است، درحالی‌که روایات مشابه در مورد ائمه اطهار(ع) که در تعداد ...

خلافت و جانشینی پیامبر اکرم (ص) و در اختیار گرفتن آن توسط خلفای پیش از امام علی(ع)، موضوعی چالش برانگیز بین شیعه و اهل سنت است که از دیر باز در بسیاری از محافل به صورت مجادلات کلامی و استمداد نابخردانه از ابزاری چون روایات برای غلبه بر حریف بازتاب یافته است. در این بین، ذهن بسیاری از افراد خواسته یا ناخواسته به این سمت می رود که چرا نام حضرت علی (ع) و تصریح به ولایت ایشان با توجه به نقش تکمیل ک...

چکیده پس از واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) ، امام سجاد (ع) به ناگزیر رویه تقیه را به عنوان بهترین رویه سیاسی در پیش گرفت از آن پس امامان بعدی شیعه با بهره گیری از این امر برای حفظ هویت تشیع آن را بکار گرفتند . اعمال سیاستهای ضد شیعی از سوی حاکمان عباسی و مأموران و عم?ال آنان (مانند ترکان ، اهل حدیث) فعالیتهای سیاسی تشیع را در تنگنا قرار داد . از اینرو شیوه تقیه از سوی ائمه (ع) نه تنها همچن...

یکی از پرسش‌های اساسی شیعه، موضع ائمه(ع) در قبال حرکت‌های سیاسی علویان در برابر خلفای وقت است. این مقاله ضمن بررسی زمینه‌های روی کار آمدن عباسیان و شرایط پس از به خلافت رسیدن آنان، مواضع امام رضا(ع) را در قبال حرکت‌ها و قیام‌های علویان مورد بررسی قرار می‌دهد. برای واکاوی مواضع امام رضا(ع)، آگاهی از شرایط سیاسی، تاریخی خلافت عباسیان و وضعیت علویان در زمان آنها ام...

بررسی روش اطمینان به صدور حدیث، تاریخی همپای عصر صدور حدیث دارد. اعتبارسنجی احادیث در بین اصحاب امامیه در دوره­های مختلف امری رایج بوده است. نقد محتوای آموزۀ منسوب به امام(ع)، معیار اعتبار‌سنجی در دوران ائمه(ع) و محدثان پیشین شیعه است. در این پژوهش، عوامل رویکرد اعتبار‌سنجی مبتنی بر نقد محتوای آموزه­های منسوب به امامان شیعه و پیامدهای آن بررسی و بر این نکته تأکید شده است که این روش، معیار پیشین...