در پژوهش پیش رو، به بررسی نقش آداب و آیین های شیعی و علمای شیعه در جامعه صفوی از منظر سیاحان خارجی پرداخته شده است.به همین دلیل این تحقیق بر دو پایه آداب و آیین های تشیع و علمای شیعه از دیدگاه سفرنامه نویسان و سیاحان اروپایی استوار گشته است. در کنار انعکاس نظر های سفرنامه نویسان سعی شده است، تا با استفاده از منابع دست اول دوران صفویه و همچنین منابع جدید پژوهشی به بررسی و نقد و تحلیل دیدگاههای ...

دولت ایرانی ـ شیعی آل بویه، در حالی نزدیک به یکصدوسی سال فرمانروایی را تجربه کرد که با رویکردی نیمه شعوبی، فهرستی یکجا از آیین های ایرانی را در اختیار ما قرار داده است. امیران بویهی در پس زمینه آشکار اندیشه سیاسی شان، یکی از سلسله های مذهبیِ ایرانی گرا را بنیان نهادند. آنها گرچه بیش از دیگر حکومت های شیعی، بر خودباوری شیعه افزودند، اما بخش عمده میراث پیشین پادشاهی باستان را نیز در خود پروراندند....

آیین سوگواری درایران مربوط به مسلمانانی است که پس از رحلت پیامبر(ص) خلافت را حق علی (ع) و اولادشان می دانستند. صفویان که با اتکا به مذهب شیعه در ایران به قدرت رسیدند مهمترین عامل تالیف قلوب مردم را زنده نگه داشتن مراسم  سوگ و عزاداری بر امام حسین (ع) می دانستند. آیین سوگواری از حرکت­های فرهنگی ایرانیان برای حفظ  قداست ارزش­های والای انسانی است که اجرای آن در جامعه نمایانگر رفتار  ظالم از یک سو ...

چکیده آل بویه سلسله ای شیعی بود که ما بین سالهای 321 تا 447 قمری بخش عمده ای از قلمروی عباسیان را به زیر فرمان خود در آورد. این سلسله با توجه به خاستگاه و نیز شوقی که به برپایی شکوه ساسانی از خود نشان می دادند، می رفتند تا آیین های ایرانی را در سراسر حیطه حکمرانی خود، احیاء کرده و حتی المقدور حکومت خود را به فرمانروایی ایران باستان شبیه سازند. علاوه بر آیین های ایرانی، بنی بویه از آنجا که خود ...

با وجود اختلاف‌نظرهای فراوان دربارة هویّت و ماهیّت آیین اهل حق (یارسان)، به وضوح می‌توان بنیان‌های شیعی را در اصول اعتقادات و باورهای معتقدان این آیین مشاهده کرد، هرچند بهتر آن است که به سبب برخی اضافات و افراط‌ها، از جمله قایل شدن به مقام الوهیت برای بسیاری از پیشوایان دینی، به ویژه حضرت علی7، آنان را تحت عنوان «غلات شیعه» مطالعه کرد. امروزه آیین اهل حق، که معتقدانش غالباً در مناطق باختری کشور، ب...

آیین سوگواری درایران مربوط به مسلمانانی است که پس از رحلت پیامبر(ص) خلافت را حق علی (ع) و اولادشان می دانستند. صفویان که با اتکا به مذهب شیعه در ایران به قدرت رسیدند مهمترین عامل تالیف قلوب مردم را زنده نگه داشتن مراسم  سوگ و عزاداری بر امام حسین (ع) می دانستند. آیین سوگواری از حرکت­های فرهنگی ایرانیان برای حفظ  قداست ارزش­های والای انسانی است که اجرای آن در جامعه نمایانگر رفتار  ظالم از یک س...

به سبب نقش و تأثیر «جشن» در زندگی اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی و دینی انسان ، همواره مورد توجه اقوام مختلف بوده است. و هر قومی به مناسبت های مختلف، با گرد هم آمدن ، شادی کردن و انجام آیین هایی خاص ، جشن برپا می کرد. اغلب جشن ها در ستایش نیروهای فراطبیعی و جلوه های گوناگون خداوند برگزار می شدند و در ادیان مختلف ،«جشن و عید مذهبی» نامیده می شوند. در ایران اسلامی با توجه به انسجام دینی و پیروی اکثریت...

هانری کوربن دین پژوه، شیعه شناس و فیلسوف برجستۀ فرانسوی در مطالعات تطبیقی متعددش توانست ارتباط فلسفی و عرفانی بین فلسفۀ خسروانی ایران باستان با روایات اسلام شیعی و فلسفۀ اشراق مطرح کند. وی با بررسی بر روی آثار سهروردی و ابن سینا نه تنها به بن مایه های فلسفۀ خسروانی دست پیدا کرد، بلکه به سرچشمه های اصلی فلسفۀ خسروانی، حکمت مزدایی، روایات اساطیری و متون مربوط یه آیین زردشتی نیز توجه داشت، و  همچن...

قیام سرخ جامگان یکی از مهمترین جنبش های مذهبی، سیاسی و اجتماعی ایرانیان بر ضد اعراب است. این جنبش در اوایل قرن سوم هجری به رهبری بابک خرمدین در آذربایجان شکل گرفت. گسترش جنبش و پایداری آن در درجۀ اول مرهون وجود آشفتگی و درگیری های داخلی در ارکان خلافت عباسی بود. سرخ­جامگان یکی از فرقه های خرمدینان بوده اند. در آن زمان نزدیکی آیین خرمدینان با اسلام به جایی رسیده بود که بسیاری از مؤلفان، خرمدینان...

حکومت صفویه (907ـ 1135ق)، ویژگی­هایی­ دارد که آن را نسبت به ادوار پیشین تاریخ ایران متمایز می‌سازد. از جمله وجوه تمایزش، بُعد مذهبی است. اجرای آیین عزاداری عاشورا در دولت صفویان، از دغدغه‌های دیرینه و از عناصر اساسی هویت‌بخش و تمدن‌ساز در فرهنگ شیعه است؛ چندان‌که صفویان، ساخت اجتماعی ایران را با تأکید بر هویت مذهبی و ملی جدیدی تعریف کردند. این پژوهش، درصدد است با روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن توجه به...