نقش سیاسی مرجعیت شیعی مقیم عراق در طول دو سده اخیر یکی از بحث برانگیزترین موضوعات مورد مطالعه تاریخ سیاسی ایران بوده است. بویژه پس از ایفای نقش میرزای شیرازی به عنوان مرجع تام شیعیان جهان در ماجرای صدور فتوای تحریم تنباکو این نقش بسیار پررنگ تر و جدی تر گشته است. پس از آن بود که مرجعیت شیعی در عراق به رهبری آخوند ملامحمد کاظم خراسانی در جریان رویدادهای مربوط به انقلاب مشروطه نیز نقشی تعیین کنند...

چکیده : «آیت الله معرفت» در «التفسیر الاثری الجامع» روشی جدید در تفسیر قرآن ارائه می دهد، وی تفسیر را زدودن ابهام از لفظ مشکل می داند و به طور کلی روش های تفسیری را به دو بخش اثری و اجتهادی تقسیم می کنند ، ایشان ، هم لفظ قرآن و هم معنای آن را وحیانی می داند ، قائل به امکان فهم قرآن وجو از تفسیر است ، به وجود بطن در قرآن کریم معتقد است و آن را بر خاسته از مولول های التزامی کلام ، از نوع لزوم غ...

برخی فقهای شیعه در اعصار اسلامی، درصدد تبیین آموزه های سیاسی شیعه بر آمده اند. بعضا هدف آنان صدور مجوز برای دخالت دین در سیاست و حکومت بود. این رویکرد بنا بر شرایط زمانی و مکانی دستخوش فراز و نشیب هایی شده است. در دوره معاصر رویدادهایی همچون جنگ های ایران و روس، انقلاب مشروطیت و نهضت ملی شدن صنعت نفت زمینه ساز ورود فقها به عرصه سیاست محسوب می شود. زمینه های این رویکرد در جنبش اخیر را می توان د...

سقوط رژیم بعث صدام حسین در آوریل 2003 و به دست گیری قدرت توسط شیعیان در این کشور پس از بیش از 8 دهه تسلط حکام سنی ترک تبار و عرب تبار باعث ظهور انواع و اقسام ایده ها و نظریات در خصوص آینده این کشور و حتی آینده خاورمیانه شد. عراق که در بستر طرح خاورمیانه جدید یا خاورمیانه بزرگ توسط آمریکا اشغال شد بسیاری از معادلات قدرت در خاورمیانه را به هم ریخت و این منطقه به طور سنتی پرچالش را آبستن تحولات جد...

موضوع پژوهش حاضر اقدامات سیاسی مراجع از رحلت آیت الله بروجردی تا پیروزی انقلاب اسلامی است که در آن با بررسی مواضع دوتن از این مراجع یعنی آیت الله گلپایگانی و آیت الله شریعتمداری رفتار این دو مرجع را در قبال سیاست های حکومت پهلوی و در ارتباط با کارگزاران این حکومت بررسی می کند. باتوجه به اهمیت، نقش و جایگاه مراجع تقلید در جامعه ی ایران و مبارزات شان با رژیم پهلوی، شناسایی حکومت مطلوب از نگاه این...

پژوهش حاضر، به استخراج و تطبیق دیدگاه‏های علوم قرآنی آیت‏الله معرفت به عنوان یک دانشمند علوم قرآنی و آیت‏الله جوادی آملی به عنوان یک مفسر قرآن، در سه بحث اسباب نزول، محکم و متشابه و نسخ می‏پردازد.

یکی از مسائل مورد بررسی در حوزه اندیشه سیاسی، توجه به انسان شناسی و نقش آن در شکل دادن به آراء سیاسی متفکران و فیلسوفان است. در این میان مصباح یزدی و مجتهد شبستری به عنوان دو تن از برجسته ترین متفکرانی که آراء سیاسی شان فضای سیاسی کشور را متاثر از خود کرده است، مورد توجه قرار گرفته اند. بنابراین، سوال اصلی که پژوهش حاضر قصد دارد به آن بپردازد این است که، انسان شناسی این دو شخصیت چه تاثیری بر آر...

انقلاب اسلامی ایران، به عنوان یکی از رخ داد های بزرگ قرن بیستم، یک نهضت فراگیر بود که تمام مناطق کشور را فراگرفت و اقشار مختلف نیز در این انقلاب هر یک به سهم خود ایفای نقش نمودند. اما با توجه به نقشی که شخصیت ها و نوابغ در ساختن جامعه و تاریخ دارند و از طرف دیگر با توجه به این که تاریخ و مذهب در ایران از هم تفکیک نا پذیرند و نقش تعیین کننده ای که علمای مذهبی در پیروزی یا عدم پیروزی نهضت ها و قی...

چکیده در این مقاله ضمن تشریح مکتب نجف و مکتب قم در مقام دو مکتب مهم و تأثیرگذار در تاریخ حوزه های علمیه، مبانی اندیشه سیاسی آیت الله طالقانی به تفصیل بررسی و در نهایت نتیجه گیری می شود که وی حد واسط این دو مکتب به حساب می آید. مکتب نجف از کهن ترین مکاتب حوزه های علمیه است و از دیرباز به منزله جریانی شناخته می شود که به دنبال تعمیم ولایت فقها در عصر غیبت در حوزه سیاست نبوده است. آخوند خراسانی را...

در سال های 1341 و 1342 که روحانیون ایران با پیشگامی آیت الله خمینی به مخالفت با اقدامات حکومت پهلوی برخاستند، منویات کلی آنان ازسوی حوزه ی علمیه ی نجف مورد حمایت و پشتیبانی قرار گرفت. در این میان، مواضع حمایتگرانه و همدلانه ی آیت الله خویی بیش از سایر علمای این حوزه بود و موجب دلگرمی روحانیان داخل ایران می شد. در این مقاله، مواضع ایشان دربرابر مسائلی چون مصوبه ی دولت اسدالله علم، رفراندم شاه، د...