وهابیان و اسلاف آنان، به شماری از آیات قرآن کریم؛ ازجمله آیة 31 سورة یونس استناد کرده و بر این نکته پای فشرده‌اند که: مشرکان صدر اسلام به توحید در ربوبیت اعتقاد داشتند و تنها دلیل شرک آنان، شرک در عبادت و واسطه قرار دادن بت‌ها برای تقرب به خدا بوده است. وهابیان با توسعه در مفهوم عبادت و ادعای توحید ربوبی برای مشرکان عصر نزول نتیجه گرفته‌اند که مسلمانانی که اولیای الهی را واسطه بین خود و خدا قرا...

مفسّران، عبارت «أَکادُ أُخْفیها‏» در سورة شریفة «طه» را به معانی مختلف تفسیر نموده­اند. برخی فعل «أکاد» در این آیه را به معنای «أرید» گرفته، عبارت را به معنای «می­خواهم پنهان کنم» ترجمه نموده­اند و حتی گاهی کاربرد فعل «کاد» را بیانگر شدت کتمان شمرده­اند. برخی دیگر برای حل مشکل، فعل «أخفیها» را به معنای سلب در باب افعال و به معنای آشکارنمودن گرفته­اند. این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی و با تأملی در کا...

عذاب استیصال به مجازات‌هایی گفته می‌شود که برای نابودی اقوام سرکش به هنگامی که هیچ وسیلة بیداری در آن‌ها مؤثر واقع نگردد، نازل می‌شود. پژوهش حاضر با روش توصیفی‌ـ تحلیلی به بررسی عذاب استیصال در قرآن می‌پردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد مطابق قرآن، اقوام گذشته همچون عاد، ثمود و لوط در اثر ستم و ظلم کردن، کفران نعمت و بت‌پرستی، فسق، تکذیب آیات الهی و انبیاء، کم فروشی، جلوگیری از دعوت انبیاء به ...

مکتب ساختارگرایی از جمله مکاتبی است که امروزه در حیطة نقد و تحلیل مسائل ادبی دیدگاه‌ها و ایده‌های جدیدی را به میدان ادب وارد کرده‌است و عموماً با استقبال فراوانی روبه‌رو شده‌است. مکتب ساختارگرایی در تحلیل قصص قرآن کریم کاربرد فراوانی دارد. یکی از جنبه‌های اعجاز هنری و تأثیرگذاری قرآن کریم، داستان‌های قرآنی و ساختار و درون‌مایۀ آن‌هاست، به‌گونه‌ای که شیواترین ابزار بیان، انتقال ...

ادبیات آرمانشهری، از گونه های کهن و پرسابقه در ادبیات جهان است که در ادبفارسی نیز نمودهای متفاوتی دارد . یکی از کهن ترین متون فارسی که در این طبقه بندیجای می گیرد، ترجمة تفسیر طبری است که داستان شهری را روایت می کند که قوم هدایتشده ای از بنی اسرائیل در آن زندگی می کنند و پیامبر ( ص ) – در بازگشت از معراج و بههدایت جبرئیل - به آن گام می گذارد و طبری، در گفتگوی پیامبر با مردم آن، به توصیف آنشهر ن...

آیة هفتم سورة مبارکة حمد یا فاتحةالکتاب از جمله آیاتی است که در معنای آن، میان مفسّران و مترجمان قرآن کریم اختلاف است. در این جستار، قسمت پایانی این آیة کریمه، یعنی «غَیْرِ الْمَغْضُوب عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضَّالِّین» مورد توجّه می باشد که هم در اِعراب و نقش کلمات و هم در تفسیر و ترجمة آنها تفاوت قابل توجّه میان عالمان قرآنی مشاهده می شود. پرسش مقالة حاضر این است که آیا «غَیْرِ الْمَغْضُوب عَلَیْهِمْ وَ لَا الضَّالِّین» نقش وصفی برای «...

ادبیات آرمانشهری، از گونه های کهن و پرسابقه در ادبیات جهان است که در ادبفارسی نیز نمودهای متفاوتی دارد . یکی از کهن ترین متون فارسی که در این طبقه بندیجای می گیرد، ترجمة تفسیر طبری است که داستان شهری را روایت می کند که قوم هدایتشده ای از بنی اسرائیل در آن زندگی می کنند و پیامبر ( ص ) – در بازگشت از معراج و بههدایت جبرئیل - به آن گام می گذارد و طبری، در گفتگوی پیامبر با مردم آن، به توصیف آنشهر ن...

از آنجا که خداوند متعال قرآن را به عنوان چراغ راه بندگانش نازل فرموده تا ایشان با تمسّک به این گوهر عظیم راه سعادت و کمال خود را طی کنند، شایسته است تا هرچه بیشتر و بهتر در راه رسیدن به این هدف، از ژرفای آیات این کتاب الهی پرده برداشته شود. یکی از مسائلی که در این کتاب نورانی به آن پرداخته شده، بحث سنت‌های الهی است. یکی از سنت‌های مطرح در قرآن، خلقت زوجی در عالم است. این سنت تا آنجا اهمیّت دارد ک...

مدلول آیة 106 سورة بقره «ما ننسخ من ایه او ننسها نات بخیر منها او مثلها الم تعلم ان الله علی کل شی قدیر» که به آیة نسخ مشهور است میان مفسّران محل خلاف است. سبب بروز این اختلاف و ظهور آرای گوناگون در این زمینه در واقع معانی محتملی است که برای سه تعبیر «نسخ»، «آیة» و «انساء» در آیه مورد بحث بر شمرده اند. بیشتر معانی مورد نظر مفسّران به دلیل عدم توجه به سیاق آیه و هماهنگی میان بخش های مختلف آن، نادر...