هنری برگسون، فیلسوف فرانسوی، از پیشگامان جریانی است که در بحبوحه نگر‌ش‌های پوزیتیویستی مدرن، نقش و حجیت‌ دریافت‌های متافیزیکی، اخلاقی و دینی را در فلسفه احیا کرد. برگسون با برگزیدن روش معرفتی شهود، به جای روش آزمایشگاهی و پوزیتیویستی علم جدید، محوریتی قاطع به این دریافت‌ها داد. او هرگونه نگاه تجزیه‌گر به متعلقات معرفت را نادیده گرفتن پیوند و همبستگی ذاتی و درنتیجه قلب ماهیت آنها تلقی می‌کرد. به...

رساله پیش رو در دو بخش اصلی "کلیات و مدخل" و "فصول اصلی" تقسیم میشود. در بخش اول مباحثی چون پرسشها، پیشینه و غیره تحقیق و همچنین بخشی به نام مدخل موجود است. در بخش مدخل پژوهشگر چارچوب نظری پژوهش را عنوان میکند. در ابتدا مروری بر زندگی و آثار مل بروکس کارگردان مشهور امریکایی و همچنین مروری بر نظریات برگسون در باب خنده داشته ایم و سپس به تعریف کمدی و انواع آن و تعریف پارودی پرداخته ایم. بخش دوم ش...

ساختمان فلسفه برگسون به دو بخش مجزای حقیقت و مجاز یا روح و ماده منقسم می گردد که در واقع با توسل به قوه شهود هر دو یکی هستند اما با رجوع به هوش، شبح این دوگانگی بصورت سوبژکتیو بر ذهن ما متبادر می گردد. به عقیده برگسون ماهیت ذاتی تمام اشیاء عالم هستی همان دیرند است که تنها با توسل به معرفت شهودی بصورت ابژکتیو قابل ادراک است. اما هوش از درک آن عاجز بوده و لذا دوگانگی روح و ماده را بر ذهن تحمیل می...

چکیده سینما وفیلم نقش مهمی در تغ ییر بینش انسان به جهان در جوامع مختلف بشری ایفاء می کند. برگسون و بحث زمان به عنوان دیرند 1 زیربنای ساخت دو کتاب فلسفی دلوز در باب سینما با عنوان تصویر-حرکت و تصویر-زمان است. حرکت 2، نقطه ی اتّصال تصویر و دیرند است. از دید برگسون تصویر، حرکت مادّه است. دلوز در تصویر-حرکت با استفاده از بحث حرکت کیفی برگسون مفهوم تدوین ب هعنوان یک کلّ حسی-حرکتی را ابداع کرد. تدو...

یکی از نقاط ابهام­برانگیز در فلسفه ی برگسون، نسبت میان هوش و شهود به عنوان دو منبع معرفتی انسان است. برگسون به دلیل تلقی خاص خود از جهان به عنوان امری پویا و سیال به دنبال روش معتبری برای دست­یابی به شناخت صحیح و خطاناپذیر است. در این مورد وی با در نظر گرفتن دیرند(استمرار) به عنوان حقیقت زمان نه­تنها شهود را برای کسب دانش کارآمد می داند، بلکه آن را تنها روش حقیقی دست­یابی به معرفت صحیح قلمداد م...

 هانری لوئیس برگسون در کتاب «دو سرچشمۀ اخلاق و دین» نشان می‌دهد که برای اخلاق و دین، دو سرچشمه وجود دارد و به‌تبعِ آن دو نوع اخلاق‌ و دین وجود دارد: 1. اخلاق بسته که دین مربوط به آن «ایستا» است؛ 2. اخلاق گشوده که دین آن «پویا» است. اخلاق بسته و دین ایستا مربوط به انسجام اجتماعی‌اند و اخلاق گشوده و دین پویا با خلاقیت و پیشرفت ارتباط دارد. اخلاق گشوده کلی و فراگیر است و هدفش صلح و صفاست. وی سرچشمۀ...

برگسون، فیلسوف حیات فرانسوی و از پیش‌گامان فلسفة پویشی، با نقد دیدگاه‌های رایج زمان خود، به‌ویژه نظریة تکامل انواع داروین و نظریة لامارک، تبیینی جالب ‌توجه از چگونگی شکل‌گیری حیات در موجودات زنده ارائه داده است. دیدگاه وی، موسوم به تطور خلاق، منشأ واحدی برای انواع گوناگون جانداران قائل است که خود آن را «خیزخاست حیات» می‌نامد. سپس حیات با نیروی خلاق خود و در کشمکش با ماده در شاخه‌های مختلف متباع...

از سرآغاز تفکر فلسفی تا ظهور کانت،‌‌ قوۀ عقل نظری، بنیاد قوۀ عقل عملی لحاظ شده است. از جمله فیلسوفان صاحب نظر و تأثیرگذار غرب ـ در حوزۀ عقل عملی و اخلاق‌‌ ـ هانری برگسون فرانسوی است. در نظام فکری برگسون‌‌، با تغییر معنای ادراک به‌عنوان نخستین ثمرۀ کنش و واکنش، ایماژ انسان با عالم خارج‌‌، عمل و قوۀ عقل عملی بر نظر‌ورزیْ تقدم می‌یابد و نتیجۀ این چرخش مبنایی‌‌، در اخلاق برگسون نمایان می‌گردد. با تو...

واژه استتیک نزد ملدینه به دو معنا به کار می‌رود. یکی به معنای احساس و دیگری به معنای زیباشناسی هنری که درباره هنر و زیبایی بحث می‌کند. در هر دو شق نقطه مشترک حول محور مفهوم ریتم می‌گردد. با این محور به بررسی هر دو معنای استتیک خواهیم پرداخت. مسئله مورد بررسی چگونگی گذر از محدودیت ابژکتیویسم و سوبژکتیویسم در استتیک با توسل به ریتم نزد آنری ملدینه است. اهم مفاهیم استتیک آنری ملدینه را ریتم، یک زم...