سکونت گاه های دوره نوسنگی قدیم در منطقه دریاچه ارومیه آذربایجان مسئله ای است که تاکنون منابع منتشرشده درباره محوطه های باستانی این منطقه به آن اشاره ای نداشته اند. البته در پیرامون دریاچه ارومیه شماری از محوطه های باستانی عصر نوسنگی وجود دارند که از بررسی و کاوش آنها اطلاعات ارزشمندی منتشر شده است؛ مثل حاجی فیروز تپه، یانیق تپه و اهرنجان تپه. با این حال، برعکس آنچه تاکنون منتشر شده، داده ها و م...

در شماره ی 4 مجله ی پژوهش های باستان شناسی ایران مقاله ای تحت عنوان «نوسنگی و نوسنگی شدن در سرزمین های پست شرق مازندران بر اساس بررسی های باستان شناختی» منتشر شده است که موضوع مورد بحث و برخی مفاهیم به کار رفته در آن مقاله، دستاویز نگارش مقاله ی حاضر شده است. نویسندگان مقاله ی مزبور بر اساس حضور محوطه های میان سنگی هم چون غارهای علی تپه، هوتو، کمربند و کمیشان و شناسایی تعدادی محوطه ی نوسنگی از ...

دامنه های شمالی رشته کوه های البرز به نواحی پَست و جلگه ای منتهی به دریای مازندران محدود می گردند. بر اساس کاوش های باستان شناختی گذشته که در ناحیه شرق مازندران در محوطه هایی نظیر غارهای: هوتو، کمربند، کمیشان و التپه صورت گرفته بود مواد فرهنگی دوران فراپارینه سنگی و نوسنگی به دست آمد. این پژوهش ها و اطلاعات به دست آمده از کاوش ها و بررسی های باستان شناختی یاد شده در شرق مازندران در شمال ایران اط...

سکونت‌گاه‌های دوره نوسنگی قدیم در منطقه دریاچه ارومیه آذربایجان مسئله‌ای است که تاکنون منابع منتشرشده درباره محوطه‌های باستانی این منطقه به آن اشاره‌ای نداشته‌اند. البته در پیرامون دریاچه ارومیه شماری از محوطه‌های باستانی عصر نوسنگی وجود دارند که از بررسی و کاوش آنها اطلاعات ارزشمندی منتشر شده است؛ مثل حاجی‌فیروز‌ تپه، یانیق‌‌تپه و اهرنجان‌‌تپه. با این حال، برعکس آنچه تاکنون منتشر شده، داده‌ها ...

حوزه فرهنگی فارس دارای چشم­انداز­های گوناگونی شامل مناطق کوهستانی و سرد، مناطق معتدل مرکزی و مناطق گرم و خشک جنوبی است که به سواحل شمالی خلیج­فارس محدود می­شود، جهت تحلیل بهتر فرهنگ­های پیش­ازتاریخ فارس فرهنگی می­بایست هر منطقه بررسی و مطالعه شود. با توجه به اهمیت موضوع، حوضه رودخانه بوانات باهدف شناسایی تمامی آثار تاریخی- فرهنگی، ارائه توالی گاهنگاری نسبی منطقه بر اساس یافته­های سطحی، بررسی و ...

فیروزه کانی نیمه قیمتی است. آثار استفاده از آن براساس شواهد باستان شناسی حداقل مربوط به دوره نوسنگی یعنی آغاز فرهنگ روستانشینی باز می گردد. شکل گیری فیروزه بصورت رگه هایی در بافت های زمین شناسی مس دار که دارای عناصر آهن و آلومنیوم باشند، صورت می گیرد. متغیر کلیدی رنگ فیروزه که در شناسایی و تشخیص اصالت آن همچین ارزشگذاری مورد استفاده قرار می گیرد تابعی از ترکیبات فیروزه است. براین اساس مبنای باف...

تا پیش از سال 1387 تنها یک محوطه مربوط به دوره ی نوسنگی در بخش های غربی استان چهارمحال و بختیاری شناسایی شده بود، بنابراین آگاهی ما از چگونگی یکجانشینی و توسعه ی معیشت کوچ نشینی در این منطقه بسیار اندک بود[1].  طی سالهای 1387 تا 1390 طی سه فصل بخش میان کوه در جنوب غرب شهرستان اردل که از کوهستانی ترین بخش های استان چهارمحال و بختیاری است، برای نخستین بار بررسی باستان شناختی شد که نتایج قابل توجه...

چکیده: انساندرحدودپانزدهتادههزارسالپیشبرایتسلطبرمحیطاطرافش،پیکرکهایانسانیوحیوانیراازگل ساختهاست. دردشتمرودشتپیکرکهایکوچکچندسانتیمتریبهشکلانسانوحیوانیافت شده است که متعلق به هزاره ششم تا هزاره دوم قبل از میلاد می باشند. دربیناینپیکرکها،پیکرکهایمشهوربهالهههایباروریکهبهونوسشهرتدارند،بهچشممیخوردکهنشانگراهمیتزندردورانباستانونقشباروریویبودهاست. وجودپیکرکهایحیواناتمختلف،بیشکبیانگراینموضوعمهماستکهاینح...

شکل گیری جوامع پیچیده اولیه در ایران در دوره پییش از تاریخ مربوط به دوره مس – سنگی است که مرحله انتقال سنت های فرهنگی جوامع ساده نوسنگی به حکومت های دوره آغاز نگارش و سپس دوره ایلام محسوب می شود. این دوره انتقالی که در استان فارس با عنوان دوره های باکون و لپویی مطرح است، دارای شاخصه های مهمی همچون پیدایش نابرابری سیاسی – اجتماعی، افزایش جمعیت، کنترل اداری، تولید تخصصی و رشد اقتصادی می باشد که ن...

امروزه در باستان­شناسی عصر نوسنگی، دیرین اقلیم­شناسی از رهیافت‌های بنیادین به شمار می‌آید. حدود هزارۀ دهم پ. م. تغییرات گستردۀ هولوسین، مقدمات انقلاب نوسنگی و پیدایش روستانشینی را فراهم کرد. تحولات هولوسین البته جغرافیای زیستی فلات ایران را هم دگرگون کرد؛ و در فاصلۀ حدود 800/12 پ. م. تا 500/3  سال پ. م. دمای هوا و پوشش گیاهی و جانوری آن به دفعات متحول شد؛ تا این که اقلیم فلات ایران در حدود 500/...