مسئله علم ومعرفت از مباحث مهم و پیچیده ای است که پرسش ها و مسائل زیادی را در اذهان متفکران برمی انگیزد. پاسخ به این پرسش ها که اغلب صبغه ی معرفت شناسی به خود می گیرند، نیازمند بررسی و مطالعه بنیادین و همه جانبه می باشند. تقسیم علم به اکتسابی و غیر اکتسابی و رابطه ی آن دو از مسائل مهمی است که خاستگاه های هستی شناختی نیز از قبیل اصالت وجود، تشکیک وجود و... دارد. در این پژوهش رهیافت های حاصل از بر...

زمانی که سوت قطارها، زنگ تلفن ها و روشنایی لامپ ها مجالی برای مردم قرن نوزدهم برای شک دربارۀ علم جدید و فواید فناورانه آن باقی نگذاشته بود، نیچه آن را به چالش کشید. او با نقد این تصور که جهان طبیعت به گونه ای تنظیم شده است که با «قواعد» یا «قوانین» علمی ما مطابقت داشته باشد، اصلی ترین بنیان علم جدید را زیر سؤال برد. او همچنین با نقد اصل علیّت که برای فهم علمی جهان بسیار ضروری است، نقد خود را عمق...

کمبود آب از تنش‌های مهم غیر زیستی است که رشد گیاه و تولید محصول را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این مطالعه، تغییرات فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان، شاخص‌های رشد، میزان پرولین و H2O2 و همچنین، سرعت پراکسیداسیون لیپیدها در بافت‌های ساقه و ریشه سه رقم نخود (بیونیج، جم و آرمان) تحت شرایط تنش خشکی بررسی شد. وزن خشک ساقه و ریشه تحت تنش خشکی در سه رقم نخود مورد بررسی کاهش معنی‌داری نشان داد، ولی می...

چکیده ندارد.

در چند دهۀ اخیر فیلسوفان علم به مسألۀ اثرگذاریِ ارزش‌ها بر نظریه‌های علمی توجه بسیار بیشتری نشان داده‌اند. تا پیش از آن، عموماً دیدگاهی حاکم بود که مرزی قاطع میان ساحت علم و ارزش رسم می‌کرد. به ویژه در نیمۀ دوم قرن بیستم، عقیده به آرمان علم غیرارزش‌بار میان فیلسوفان علم رواج داشته است که مطابق آن، در ارزیابیِ معرفتیِ نظریه‌های علمی فقط ارزش‌های معرفتی می‌توانند نقش موجهی داشته باشند. در این مقاله ب...

چکیده مسئلۀ رابطۀ علم و دین از دغدغه‌های جدی بشر است. ‌معمولاً این رابطه را در چهار مقولۀ تعارض، استقلال، گفت‌وگو، و وحدت دسته‌بندی می‌کنند. در این نوشته، ضمن معرفی اجمالی این چهار مقوله، در پی آنیم تا موضع شریعتی را در این‌ باره معرفی کنیم. شریعتی با اتکا به موضوعاتی چون یونانی‌زدگی علم و دین در قرون وسطی، رابطۀ علم و سرمایه‌داری، نفی انحصار علوم تجربی، مقایسۀ میزان اعتبار علوم تجربی و انسانی،...

از دیدگاه رهبر انقلاب، علم یکی از سه پایه‌ی اصلی اقتدار در جهان امروز است. بر اساس سخنان ایشان، مرجعیت علمی به معنای ایجاد بنای مسقل علمی و دنیا از نظرات ما استفاده کند (مقام معظم رهبری، 29/10/1384). حضور یک سازمان در میان مؤثرترین ها در یک حوزه موضوعی نشانگر تأثیرگذاری تحقیقات آن سازمان دارد. در این راستا، دانشگاه می تواند به عنوان مهم ترین رکن آموزشی کشور در توسعه علمی نقش مهم و حیاتی ایفا کن...

از جمله مسائل مهم در معرفت­شناسی و نیز در فلسفة علم تاریخ واقع­نمایی گزارش­های تاریخی است. این موضوع یکی از نتایج شاخة «معرفت­شناسی دلیل نقلی» است، که در میان معرفت­شناسان غربی با عنوان «مسئلة تحویل­گرایی و غیرتحویل­گرایی» مطرح است.  این مقاله درصدد تبیین چگونگی و میزان تحصیل این دغدغه است و آشکار می­کند که واقع­نمایی مراتب مختلفی دارد و اخبار ثقات می­توانند تا حد اطمینان و قطع نیز معرفت­بخش ب...