در شمارۀ یازدهم فصلنامۀ درّ دری مقاله‌ای با نام «عدم آشنایی خاقانی با موسیقی سنتی» از فیروز فاضلی (استادیار دانشگاه گیلان) و مجید ایران نژاد نجف آبادی (دانشجوی دکتری) منتشر گردید، در اینجا به نقد و بررسیِ آن مقاله پرداخته شده است. به عقیدۀ بنده ، خلافِ نظر مؤلفان مذکور ، اینکه خاقانی در شعرش به چگونگیِ دقیق و تعریفِ مصطلحاتِ موسیقی نپرداخته ، دلیل بر عدم شناخت او نیست ؛ بلکه او مصطلحاتِ موسیقی را مانن...

نادر نادرپور، شاعر بزرگ معاصر ایران است، در حالی که پژوهش‌هایی اندک دربارة کلام وی بانجام رسیده است. این پژوهش، زیر عنوان موسیقی بیرونی (وزن) در شعر نادرپور، به بررسی جلوه‌ای از موسیقی در شعر او می‌پردازد. برای انجام این مهم، پس از آوردن مقدماتی در باب شعر و موسیقی، ابتدا بحثی در اطراف موسیقی بیرونی، طرح و تمام بحرهایی که نادرپور در قالب آن‌ها شعر سروده، با ذکر یک یا دو نمونه معرفی شده است. سپ...

شاید بنیادی ترین وجه مشترک سه منظربنیادین: اثر هنری، هنرمند و مخاطب، هم گرایی آنان در ابراز این قاعده کلی است که “هنر، بیان است”. منش بیانی ذاتی هنر، دربرخی از ادوار و در گستره های فرهنگی متفاوت، می تواند معطوف به “بیانگری” نیز باشد؛ مانند موسیقی اپرا که به طور خودآگاه، بازنمای واقعیت و یا موسیقی رمانتیک سده 19 م که فرانمای احساسات مؤلف آن است. این منش “بیانگری” موسیقی درتلقی بسیاری از متفکران،...

موسیقی مقامی از جمله انواع موسیقی است که بیشترین نزدیکی را با فرهنگ جامعه میزبان دارد. مطالعه حاضر با استفاده از روش گراندد تئوری ساختارگرا به بررسی این گونه از موسیقی در راستای جذب گردشگران فرهنگی می پردازد. در گردآوری داده‌ها از تکنیک‌های متعددی مانند مصاحبه، مشاهده، مشاهده‌ی آنلاین و گردآوری اسناد و متون در چهارچوب روش گراندد تئوری و به روش نمونه گیری هدفمند جمع آوری شده است. مصاحبه‌شوندگان ...

موضوع مورد بحث در این پایان نامه هوشنگ ظریف، یکی از معلمان و نوازندگان چیره دست تار معاصر ایران است. نقش ایشان در دو عرصه ی آموزش و اجرای موسیقی از دهه ی چهل تا هفتاد مبحث اصلی این پژوهش است. در این تحقیق از دو روش مطالعات اسنادی و میدانی (به صورت مصاحبه) بهره گرفته شده است. ظریف در زمینه ی آموزش موسیقی در دو جهت اصلی اثرات مهمی را برجای گذاشته است. نخست در همراهی با گفتمان مورد حمایت دوران (...

چکیده   نفوذ موسیقی غربی به ایران، برخلاف نقاشیِ غربی که از عصر صفوی آغاز شد، بسیار متأخر است و از دورة قاجار عقب‏تر نمی‏رود. در ضمن، این نفوذ به‏طور غیرمستقیم و در پیِ مدرن‏سازیِ قشونِ کشور توسط عباس‏میرزا صورت گرفت که یکی از ملزوماتِ آن، ایجاد دستة موسیقیِ نظامی به‏شیوة غربی بود. بنابراین، موسیقی غربی، مثل برخی از کشورهای منطقه، با موسیقیِ نظامی وارد ایران شد و بعدها، در زمان ناصرالدین‏شاه، آموزش ...

این مقاله مطالعه‌ای معناشناسانه از «موسیقی مقاومت» است و تلاش دارد ساختار کلی حاکم بر موسیقی مقاومت در ایران را تحلیل کند. روش اجرای این مطالعه تحلیل انتقادی گفتمان بوده و از روش کشف و استخراج مفاهیم فرهنگی «مقاومت» در متن ترانه‌های موسیقی عامه پسند از طریق مقایسه تاریخی تولیدات موسیقی مقاومت در دو دوره قبل از انقلاب و دوره حاضر نیز استفاده کرده است. حوزه مطالعاتی و علمی مقاله همانا مطالعات فره...

واکاوی فرهنگِ مردمان در حوزه‌های متفاوت بسیار حائز اهمیت است، یکی از مهم‌ترینِ فرهنگ‌ها، هنر موسیقی محلی هر قوم و قبیله است. هنری که شاعر در آن، زندگی مردمانِ آن قوم را به بهترین وجه به شعر می‌آورد. بزرگترین قوم ایران یعنی بختیاری‌ها، دارای آداب و رسوم و موسیقی خاص خود می‌باشند، که در این مقاله به نقش موسیقی در زندگی جمعی مردم و هم‌چنین، به نقش زندگی مردم در شکل‌گیری و ساخت هنر موسیقیایی و شعرهای ...

هدف از تحقیق حاضر، مطالعه‌ی چگونگی همنوازی در تاریخ موسیقی ایرانِ دوره‌ی اسلامی است که تعداد و همچنین چگونگی همنشینی سازها را مورد بررسی قرار می‌دهد. فقدان مبحث همنوازی در رسالات موسیقی، در میان مباحث متنوع نظریه‌پردازانِ قدیم نکته‌‌ای قابل تأمل است که می‌توان به کم‌اهمیت بودن مقوله‌ی همنوازی و برتری تکنوازی در تاریخ موسیقی ایران پی برد. از معدود مواردی که به همنوازی پرداخته شده، کتاب موسیقی کبیر...

از موسیقی عصر سلجوقی اطلاعات اندکی در دست است، زیرا نوای موسیقی آن دوره، برخلاف برخیبناها، آثار فلزکاری و دیگر هنرهای دستی و همچنین دیوان اشعار شاعران، برای همیشه از دسترفته و از طرف دیگر به نظر می رسد در دوره سلجوقی (شاید به سبب نبردها و جابه جایی های بسیار)نگارش رسالات موسیقی چندان رونق نداشته است. با این همه گزارش ها و نشانه هایی در منابعمکتوب، از جمله دیوان شاعران آن عصر در دست است که نشان ...