سعدی شیرازی، شاعر شیرین کلام قرن هفتم، جامعه‌ای آرمانی را در بوستان طراحی کرده است که جامعه‌ای توحیدی است. و در آن از خداوندی متعال، بخشنده، دستگیر، کریم، خطا‌بخش و پوزش‌پذیر سخن به میان می‌آورد که دو جهان در برابر علم او قطره‌ای بیش نیست. در این جهان مطلوب، پروردگار محبوب و معبود بندگان صادق است و آنان همواره در ایمان و عشق به او پایدار و با ثبات هستند. به نظر سعدی، یاد چنین خداوندی در همه‌ی ا...

     آرمان‌شهر اسلامی در پیروی از کلام پروردگار، سنت پیامبر و روایات معصومین به برقراری عینی عدالت و نیز قرار دادن مناسب هر چیز درجای خود و خلق فضاها با اندازه‌های مناسب اقدام می‌نماید. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی در پی دستیابی به هدف اصلی خود، یعنی تجلی عدالت اجتماعی در ساختار شهر اسلامی به ویژه محله ‌می‌باشد. نتایج تحقیق پس از مطالعه منابع مختلف نشان می‌دهد که برای تجلی عدالت اجتماعی در...

سوره یوسف(ع)، بر اساس نصّ قرآن از بهترین و آموزنده­ترین داستان­های قرآنی است که پروردگار متعال از آن به «احسن­القصص» یاد کرده است؛ لکن این سوره نیز از هجمه شبهه­ها و اسرائیلیّات در امان نمانده و برخی از آیات آن به‌شدّت دست‌خوش اقوال متعدّد مفسّران شیعه و اهل سنّت شده است و بعضاً روایاتی بسیار ناشایست، به درون تفاسیر راه یافته که سببِ خدشه‌دار شدن سیمای توحیدی و مقام عصمت حضرت یوسف(ع) می‌شود. از جمله آی...

در عرفان اسلامی‌همۀ مظاهر هستی جلوه‌ای از حق تعالی هستند که بنا به اصل تجلی از منشأ واحدی به ظهور رسیده‌اند. برای این مظاهر الهی گاه تعبیر «کلمه» به‌کار رفته است. این تعبیر بیانگر این اصل است که متکلم حقیقی عالَم، ذات واحد حق است و هر آنچه موجود گشته، به نَفَس رحمانی حق به منصۀ ظهور رسیده و همچون ارتباط کلمه با صاحب کلام، ارتباطی مستقیم و روشن با وی دارد. برای انواع کلمات الهی تعابیر مختلفی ذکر شد...

موضوع مورد بحث در این مقاله نکات جالب«آیه‌ی 56 سوره احزاب»است؛یعنی سعی بر این بوده است که نکات قابل توجه موجود در این آیه‌ی شریف، مجمل و مبتنی بر آرای مذکور در تفاسیر روشن شود.نخست نظر قرآن و انعکاس آن در تفاسیر، در باب رفقت منزلت و عظمت رسول اکرم(ص)، در پیشگاه خدا، بهاختصار ذکر شده، سپس موضوع قابل توجه تداوم درود و سلام پروردگار سبحان بر روان رسول گرامیش مطرح شده است و کیفیت درود و سلام خدا، ف...

در این مقاله مبانی ارزشی حکومت و نظام تشکیلاتی اسلام به صورت فشرده مورد بحث قرار گرفته است. این مبانی دارای دو پایگاه اساسی است که یکی پایگاه مکتبی و دیگری پایگاه مردمی می باشد. پایگاه مکتبی دیدگاه های حکومت و جهت حرکت را مشخص می کند و شامل دو محور مهم است. یکی اصول و قوانین اسلامی است که توسط پروردگار و از طریق و از طریق انبیاء ابلاغ شده است و هیچ فرد، گروه یا مجموعه ای نمی تواند آن را تغییر د...

قرآن فرشتگان را تدبیر‌گر نظام عالم و مظهر توحید افعالی و دارای افعال گوناگون و‌ واسطه‌ی فیض پروردگار معرفی می‌کند. اما عهدین در مواردی مشترک با قرآن و در مواردی به گونه‌ای متضاد و متفاوت با یکدیگر به این امر پرداخته‌اند به گونه‌ای که شناخت درستی از فرشتگان ارائه نمی‌شود. و ازین‌رو، پژوهشگر کوشیده است با رویکردی تطبیقی، از بعد لغوی و تفسیری این مسأله را بررسی نموده و پس از طرح دیدگاههای اندیشورا...

بازخوانی عالم واقع با توجه به مفهوم وامکانات" فطرت " درگاه های بسیاری را بر اندیشه ی ما خواهد گشود . امروزه در گیر و دار مشکلات عدیده ی مادی و معنوی ای که فرارویزمانه و جامعه ی ماست ، استلزام چنین رویکردی بیش از پیش احساس می شود چرا که در چنین وضعیتی ما شاهد این امر هستیم آنچه بیش از همه مورد اغماض قرار گرفته است بحث " رعایت انسان " است . بازگشت به استعدادها و اندیشه ی فطرت گرا به معنای مهیا کر...

روح آدمیان قبل از ورود به عالم دنیا در مکانی مجرّد، حضور داشته است و با اقرار به ربوبیّت پروردگار با او پیمان بسته است. این رویداد در عالمی به نام «ذر» صورت گرفته است که ذهن بسیاری از اندیشمندان را به خود مشغول داشته است. مولانا از جملۀ عارفانی است که در مورد رجعت انسان به فطرت، و شکوفاسازی قوای ادراکی وی با پرداختن به حیات ذر، نکات و پیام‎های برجسته‌ای را مطرح نموده است؛ بنابراین پژوهش حاضر به ت...

صحیفۀ سجادیه نتیجۀ نیایش‌ها و نجواهای امام سجاد (علیه‌السلام) با پروردگار است که در نهایت فصاحت و بلاغت نگاشته شده و بسیاری از مضامین آن همسو و هم جهت با تعالیم عرفا و شعرای ادب پارسی است. در این میان، تطبیق این همه پاکی و اخلاص و خضوع و خشوع با آراء برخی از متکلمان ظاهر بین، تفاوت نگاه عارفانه و عاشقانه را به خدا و هستی، با نگاه عاقلانه و گاه متحجرانه نشان می‌دهد. از طرفی برخی از شعرا که گاه خ...