کانسار آهن باشکند در 16 کیلومتری جنوب‌باختری سلطانیه در پهنه ساختاری ایران مرکزی قرار دارد. واحدهای سنگی منطقه شامل سنگ‌های دگرگونه سازند کهر، گرانیت خرم‌دره و دایک آندزیتی است. دگرسانی‌های عمده در منطقه، آرژیلی، پتاسیک، کلریتی، سریسیتی و کوارتز- کربناتی هستند. کانه‌زایی با روند N30-50W و شیب 30 تا 50 درجه به‌سوی جنوب‌باختر، از لایه‌بندی اولیه، برگوارگی فیلیت‌ها و گسل‌های همروند آنها پیروی می‌ک...

کانسار طلای اپی‌ترمال توزلار در واحدهای آتشفشانی آندزیتی با ویژگی کالکوآلکالن پرپتاسیم (شوشونیتی) در شمال ‌باختر کشور قرار دارد. این مجموعه آتشفشانی، در واقع بخشی از فعالیت ماگمایی مرتبط با کمان ماگمایی ارومیه- دختر است که حاشیه شمال‌خاوری پهنه دگرگونی- ماگمایی سنندج- سیرجان را قطع کرده است. این توالی ماگمایی، شامل مجموعه‌ای از سنگ‌های آتشفشانی است که از فوران‌های متناوب آذرآواری‌ها و گدازه همر...

انواع گوناگونی از نهشته‌های سولفید توده‌ای آتشفشان‌زاد (VMS) در بخش‌های شمالی و جنوبی پهنه سنندج- سیرجان تشکیل شده‌اند که از مهم‌ترین آنها می‌توان کانسارهای مس- روی- نقره بوانات (نوع پلیتیک مافیک یا Besshi)، مس- روی سرگز (نوع بایمدال مافیک یا Noranda) و روی- سرب- مس چاه‌گز (نوع سیلیسی‌کلاستیک فلسیک یا Bathurst) در بخش جنوبی و کانسار سولفید توده‌ای غنی از طلای باریکا (نوع بایمدال فلسیک یا Kuroko...

ناحیه کالچویه در جنوب‌غرب نائین و در کمربند ماگمایی ارومیه- دختر واقع شده است. عمده سنگ‌های موجود در منطقه شامل گدازه‌های پیروکسن- آندزیت، تراکی‌آندزیت، ماسه سنگ‌های توفی و لیتیک توف است. کانه‌سازی مس (با عیار میانگین ppm 755/7637) و طلا (با عیار میانگین ppm 55/0) عمدتاً در واحدهای پیروکسن آندزیت و تراکی‌آندزیت، به دو صورت پراکنده و نیز به‌صورت رگه‌ای رخ داده است. مطالعات میان‌بارهای سیال و کانه...

گدازه‌های بالشی افیولیتی فرومد در باختر سبزوار و حاشیه شمالی خرد قاره ایران مرکزی رخنمون دارند. این گدازه‌ها دربردارنده سنگ‌آهک‌های پلاژیک با ریزفسیل‌های کرتاسه بالایی هستند و در دو گروه سنی تورونین پسین- سانتونین و کنیاسین- کامپانین پسین دسته‌بندی می‌شوند. گدازه‌های بالشی بازالتی به شکل‌های لوله‌ای و غده‌ای هستند و از بیرون به درون هر بالش شامل بخش‌های حاشیه‌ای خارجی (ویتروفیری)، میانی (واریول...

ذخیره بنتونیت چاهریسه، در فاصله 55 کیلومتری شمال‌ خاور اصفهان در پهنه ساختاری ایران مرکزی جای گرفته است. این ذخیره، شکل لایه‌ای و توده‌ای دارد و شامل 6 رخنمون مجزاست. مشاهدات صحرایی نشان می‌دهند که کانسنگ‌ها از دید ژنتیکی در ارتباط با برش‌های توفی الیگومیوسن هستند. مطالعات کانی‌شناسی گواهی بر حضور کانی‌های مونت‌موریلونیت، ساپونیت، بیدلیت، کریستوبالیت، آنورتیت، کلسیت، دولومیت، آلبیت، ورمیکولیت، ...

توده‌های دیوریتی- کوارتزدیوریتی با سن پس از ائوسن زیرین، در باختر منشور افزایشی مکران و گودال جازموریان و خاور گسل جیرفت، بخشی از نفوذی‌های موجود در مجموعه گنج است که خود یکی از مجموعه‌های کمربند افیولیتی جازموریان یا مکران داخلی است. توده‌های دیوریتی- کوارتزدیوریتی درون واحد رسوبی ائوسن زیرین- میانی بیدک نفوذ کرده‌اند. این توده‌ها دارای هوازدگی کروی و فرسایش پوست پیازی هستند. حضور فلدسپار، بیو...

کانسار دره زنجیر در 30 کیلومتری جنوب غربی یزد در زون زمین‌ساختی ایران مرکزی قرار دارد. میزبان کانسار روی و سرب، سنگ‌های آهکی کرتاسه می‌باشد که در اغلب موارد متحمل دولومیتی شدن شده است. کانه‌زایی در این سنگ‌های آهکی اغلب در شکستگی‌های گسلی، مناطق برشی و حفره‌های انحلالی رخ داده است. همیافتی کانیایی ساده بوده و شامل اسفالریت، گالن، سروسیت، اسمیت‌زونیت، همی‌مورفیت، کلسیت و دولومیت می‌شود. کانه‌زای...

ذوب کانسنگهای فلزی و به ویژه کانسنگهای سولفیدی, از منابع مهم آلاینده بوم سامانه های خشکی و آبی به شمار می آید. گسیل آلاینده های گازی همچون nox و sox و ریزذرات معلق عامل آلودگی مناطق مجاور و گاهی دوردست این گونه واحدهای ذوب هستند. در این مطالعه آثار زیست محیطی ذوب کانسنگ مس در مجتمع مس سرچشمه که بزرگترین واحد ذوب و فراوری کانسنگ مس در ایران است, به عنوان مطالعه موردی انتخاب شد. از غبار کوره های ...

نهشته بوکسیت درزی­ولی بوکان (جنوب استان آذربایجان­غربی، شمال غرب ایران) به شکل لایه­ها و عدسی­های منفصل چینه­سان در درون سنگ­های کربناتی سازند روته (پرمین بالایی) توسعه یافته است. بر اساس ویژگی­های فیزیکی، در یکی از لایه­­های ملاحظه شده از این نهشته، چهار تیپ بوکسیت تشخیص داده شده است که به ترتیب از پایین به بالا شامل (1) کانسنگ قرمز قهوه­ای، (2) کانسنگ کرم مایل به سبز، (3) کانسنگ سبز مایل به خ...