کتاب نورالدّین پسر ایران، خاطره نوشته ای از دوران دفاع مقدّس است که با توجّه به ویژگی هایش، در حوزۀ ادبیّات داستانی قرار می گیرد. از آنجا که یکی از عناصر کلیدی و بسیار تعیین کننده در داستان نویسی امروزی، پرداختن به شخصیّت و شخصیّت پردازی است، در نوشتار حاضر به مقولۀ شخصیّت در کتاب یادشده می پردازیم. مسئلۀ اصلی پژوهش یافتن و دسته بندی ویژگی های شخصیّت پردازی در این کتاب است. نتایج این بررسی نشان می دهد،...

هدف از این مقاله بررسی سیمای شهر و ویژگی های آن در داستان های کودک و نوجوان دهه شصت است. به این منظور محتوای 335 داستان کودک و نوجوان، از 40 نویسنده برجسته که برای نخستین بار در سال های 1360 تا 1369 انتشار یافته اند، به شیوه کمّی و کیفی بررسی شد. نتایج این بررسی نشان داد که شهر به عنوان محیط اصلی 195 داستان و بخشی از محیط 21 اثر دیگر، در مجموع با 64 درصد، محیط غالب داستان های کودک و نوجوان دهه ش...

نقد ادبی به دلیل وجود محدودیت هایی قادر به اتصال “جهان متن” به جهان خواننده و بررسی همه زوایای یک متن داستانی نیست، بدین منظور نیاز به نظریه ای است که هم از دیدگاه علمی و هم از دیدگاه خلاقیت ادبی بتواند وارد فضای متن شود، نظریه ی جهان های متن در بوطیقای شناختی این امکان را ایجاد می کند. در این مقاله به تحلیل مجموعه ی داستان بیژن نجدی به نام “یوزپلنگانی که با من دویده اند”، با توجه به لایه های م...

یکی از موضوعات تکرارشونده در اذهان و نفوس انسان ها در طول تاریخ توجه به مسئله مرگ و اضطراب حاصل از آن است که روح و روان انسان را معطوف کرده و متفکران همواره سعی کرده اند با رهیافت های مختلف به دلایل و عوامل این نوع اضطراب بپردازند. در این مقاله، نویسنده با اذعان به اختلاف و تمایز تلقی اندیشمندان از پدیدارهای متافیزیکی همچون خدا، زندگی پس از مرگ و ... با توجه به شرایط و ویژگی های حاکم بر هر دوره...

داستان کودک یکی از مهمترین و زیباترین ابزارها در تربیت و رشد کودکان به شمار می آیدو در جهان عرب و غیرعرب اهمیت بسزایی دارد. بیشک، ادبیات داستانی کودکان با داستان بزرگسالان از جهت سطح فکری و روانی متفاوت است. این فن ادبی جذاب، مزیتهاییدارد که در تقویت قوای مخیله، گفتاری و نوشتاری کودکان موثر میباشد. کامل الکیلانی نویسنده مصری (1897م – 1959م) از جمله ادیبانی است که پیوسته توجه پژوهشگران تاریخ ادب...

در بسیاری از آثار روایی، دو نیروی زور و نیرنگ عامل پیش برندة داستان را تشکیل می دهند. بررسی و مقایسة قصه هایی که درگیری نیروهای خیر و شر در آن ها بر سر رسیدن به معشوق است، نشان می دهد که در این آثار، معشوق هرچند در ظاهر به نفع قهرمان عمل می کند، در زیرساخت روایت با زیرکی و تزویر، درگیری نیروهای متضاد را به سود خویش هدایت می کند. در چنین قصه هایی، شخصیت مرکزی داستان، نه شاهزادة شجاع و نه دیو بدط...

اشتفان تسوایگ، نویسندهء معروف اتریشی (942 ا- 1884) از جمله نویسندگانی است که تحت تأثیر فروید بود ه ا ند، وی نظریه های روانکاوی او را در د استان های خود وارد کرده و از آن ها به گونه ای استادانه بهره جسته است.د ر مقالة زیر سه نمونه از داستان های وی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرند که در همة آن ها نظریه های روانکاوی اعمال شده است. شخصیت اصلی داستان نخست، یک زن است. تعارضات روانی این زن...

فیروزشاه نامه، قصه ای است با حال و هوای ایران باستان که از قرن نهم قمری باقی مانده است. بن مایۀ این قصه عشق است و این عشق حوادث حماسی داستان را ایجاد می کند. ویژگی های عیّاری و قصه های پریان نیز طرح قصه را گسترش می دهد. اغلب محققان سعی کرده اند این قصه ها را در چارچوب انواع ادبی ارسطویی ببینند و آنها را ذیل یکی از انواع ادبی قرار دهند. در این مقاله، قصۀ فیروزشاه نامه، نخست از دیدگاه انواع ادبی و...

از جمله ویژگی های مکتب تبریز صفوی، ایجاد فضای نمایشی برخاسته از احساس نگارگر، متأثّر از متن اصلی است. از نمونه های بارز این امر، تصاویر نقش شده در شاهنامه شاه طهماسبی و نسخ مصوّر ارزشمند دیگری از شاهنامه در این دوره است. پژوهش حاضر، به طرح پرسش: «ساختار روایت تصویری و به کارگیری عناصر تجسمی در فضاسازی خان اوّل رستم، در آثار دو هنرمند شاخص مکتب تبریز صفوی، میرمصوّر و سلطان محمد، دارای چه وجوه اشتراک...

داستان نبرد رستم با دیو سپید، منزل هفتم از منازل هفتگانه رفتن رستم به مازندران است. این مقاله شامل دو بخش است. در بخش اول مقاله یا مقدمه، اطّلاعاتی در مورد مسأله تحقیق و سؤال های پژوهش بیان می شود. بخش دوم مقاله شامل شش فصل است. در فصل اول طرح داستان نبرد رستم با دیو سپید بررسی می شود و رویدادهایی که در طراحی ساختار داستان مؤثّر است، ارائه می شود. شخصیت پردازی در داستان در فصل دوم ارزیابی می شود....