براساس بررسی های نوین قرآن پژوهان، هر سوره مضمون واحدی را دنبال نموده و نظمی هندسی بر ساختار سوره ها حاکم است. با توجه به اینکه کشف انسجام مفاهیم درونی و دلالتهای هر سوره، یاری گر قرآن پژوهان می باشد بر همین اساس شبکه مضامین راهی برای بدست آوردن دلالت های سیاسی قرآن کریم خواهد بود. هدف از این اقدام دست یابی به مضمون نهایی و محوری سوره محمد (ص) است. از همین روی در این تحقیق تلاش شده تا با بکارگی...

یکی از مباحث برجسته علوم قرآنی، مسئله تناسب و ارتباط آیات با یکدیگر است. چه ‏بسا هر خواننده متفکری با قرائت آیات یک سوره، به نظم و ارتباط شگفت‏انگیز بین آنها پی‏می‏برد. اما نکته مهمی که کمتر بدان توجه شده است، ارگانیزم و هماهنگی کلی آیات یک سوره است؛ بدین معنا که هرسوره، غرض واحد و مشخصی دارد و آیات آن، در نظمی منطقی و ارگانیک، به غرض سوره مرتبط شده اند. از این رو با بررسی نحوه ارتباط آیات هرسو...

چکیده  این مقاله روایات تفسیری اهل ­بیت علیهم ­السلام ذیل سوره مبارکه لقمان را از منظر ثبت و گونه ­شناسی بررسی کرده است. ابتدا به تعریف بارزترین گونه­های تفسیری پرداخته و سپس روایات مرتبط با هر گونه را ذکر کرده است. شیوه­ پژوهش، کتابخانه­ای و به روش تحلیلی و نیز حوزه­ مطالعات آن، قرآن و تفاسیر روایی شیعه بوده است. طبق برآورد تحقیق، بیشترین فراوانی روایات ذیل سوره لقمان به ترتیب ایضاح مفهومی- به...

یکی از بحث های مهم در حوزه قرآن شناسی، بررسی قلمرو قرآن و علوم است. مسأله محوری در این بحث آن است که آیا قرآن به همه آنچه علوم انسانی و تجربی بدان راه یافته اند، اشاره کرده است یا آنکه هیچ سخنی در این رابطه ندارد؟ یا آنکه در پرداختن به برخی از علوم جامعیت داشته و در علوم دیگر از نسبیت برخوردار است؟ در پاسخ به این پرسش ها دیدگاه های مختلفی مطرح شده است. گروهی معتقدند قرآن، همه علوم، حتی علوم بشر...

هدف سوره، ارتباط آیات، مو ضوعات سوره، محتوای تفصیلی سوره (نگرش مجموعه ای)، معیارهای کشف اهداف حاکم بر سور قرآنی.

سورة کوثر، موجزترین و در عین حال، یکی از تأثیرگذارترین سوره های قرآن است که در عین ایجاز، می‌توان همه جنبه‌های کامل بلاغی یک کلام را در آن یافت؛ به‌طوری که پیام رسانی که وظیفه اصلی کلام است، در آن به حد نهایت رعایت شده است. این سوره که در شرایط خاص و متناسب با موقعیت ویژه‌ای نازل شده است، مضمون و محتوایی واحد دارد که وحدت و یکپارچگی خاصی بین آیات سه‌گانه آن برقرار کرده است. به طورکلی برای اثبا...

فهرست نویسی موضوعی عبارت است از بررسی و تحلیل اثر از نظر محتوا و تعیین موضوع یا موضوعها و انتخاب واژه ها یا عبارت که به بهترین وجه گویای موضوع برای پژوهشگر باشد. از مهم ترین فواید فهرست موضوعی آن است که نشان دهد که اثر یا مجموعه آثار یک نویسنده چه اطلاعاتی را در بردارد و چگونه می توان آن را در مجموعه بازیابی کرد.وجود یک فهرست موضوعی منظم یکی از آسان ترین راههای دسترسی به اطلاعات است که از اتلاف...

بحث مکی یا مدنی بودن سوره ی انسان،از جمله مباحثی است که از دیر باز در حوزه ی علوم قرآن میان شیعه و اهل سنت مطرح بوده است . عده ای از مفسران و صاحبنظران بر اساس روایات یا بیان استدلال، این سوره را مکی دانسته اند. در مقابل این گروه، عده ای نظریه ی مدنی بودن این سوره را بیان نموده اند .از مهمترین دلایل این گروه استناد به روایات می باشد . روایات بیان کننده ی اسباب نزول در بسیاری از موارد، از جمل...

بررسی مقوله ی تغییر یا تعدد معنی به سبب اهمیت ونقش آن در دریافت معانی از آثار مکتوب و متون دینی وادبی , یکی از مباحث با سابقه ودر عین حال کاربردی از گذشته تا  عصر حاضرمی باشد .مقاله ی پیش رو با موضوع , الفاظ مشترک ومتضاد در تفسیر التبیان ,نوشته ی شیخ طوسی, کوششی است درجهت تشخیص مصداقهایِ مفهوم یاد شده در این تفسیر. تفسیرالتبیان با بهره مندی از منابع متعددی,همچون آیات قرآنی وتعمق در معانی آن ,احا...