چکیده: آفرینندگان متون ادبی برای بیان نگرش خود به پدیده ها، گاه معانی برخی نشانه ها را گسترش می-دهند تا آنجا که گاه این معانی را دگرگون می کنند. این نشانه ها واژگان کلیدی هستند که دسترسی به معانی آن ها دشوار به نظر می رسد. امروزه معناشناسی و روابط مفهومی میان واژگان و جملات، می تواند امکان تحلیل عینی روند گسترش یا دگرگونی معنایی نشانه ها را فراهم کند و با بررسی روابط مفهومی نشانه ها، به نگرش آف...

تحلیل گفتمان انتقادی از نظریات میشل فوکو است که سیری تکوینی از مباحث تحلیل گفتمان را طی می کند و در آن، از حد توصیف زبانی صرف، پا را فراترنهاده و مراحل مختلف شکل گیری گفتمان را در دو حوزه اجتماعی و زبان شناختی مورد بررسی قرار می دهد. در این دیدگاه متن ادبی همانند سایر متن های سیاسی، اجتماعی و.... هدفی ارتباطی دارد. تحلیلگر خوانش های متفاوت از یک متن را که حاصل وجود ایدئولوژی های گوناگون در سه س...

تحلیل گران انتقادی، گفتمان را کنشی اجتماعی می دانند که رابطه دیالکتیکی با ساختارهای کلان جامعه دارد و به خلق و بازتولید مناسبات قدرت کمک می کند، از این رو برای تحلیل بهتر متن باید بافت اجتماعی آن نیز مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد و رابطه قدرت و ایدئولوژی در متن تشریح شود. ازمهمترین رویکردهای ارائه شده در تحلیل گفتمان رویکرد نورمن فرکلاف است که به تحلیل متن در سه سطح توصیف ـ تفسیر ـ و تبیین می پر...

پایگاه اجتماعی شعر و شاعری پارسی تا روزگار مغول، بر بنیاد شعرستایشی در این رساله، پایگاه اجتماعی شاعران پارسی، با چشم پوشی از هرگونه نگاه ارزشی در یکی از برجسته ترین برش های تاریخ ادب پارسی که شاعری برای بسیاری، پیشه ای خود بسنده(مکفی) بوده بررسی شده است. پایگاه تنها هنگامی معنا می یابد که بخشی از گفتمان قدرت باشد. در این گفتمان، شاعر همانند رسانه ای تبلیغی در یک سو قرار دارد و ستوده، که سران ...

مکتب پراگماتیسم، ادبیات را به ‌منزله‌ی موثّرترین و زیباترین نوع گفتمان تلقی می‌کند. گفتمانی که نه‌تنها زیبایی و جمال در آن موج می‌زند بلکه تمام کارکردها و وظیفه‌های ارتباطی زبان در آن موجود است. از این‌رو فن اقناع به‌عنوان نقطه غایی هر نوع گفتمان در زیرمجموعه زبان‌شناسی کاربردی به‌عنوان علم گفتمان زبانی قرار می‌گیرد. از آنجا که کاربردشناسی ادبی بیشتر از کاربردشناسی محض و فرضیه‌ای بیانگر کاربرد ...

گفتمان اسلام سیاسی، آموزه های اسلام را در همه سویه های زندگی انسان راهگشا دانسته و می کوشد بر مبنای ساختار و نظام معنایی خویش به مسائل و موضوعات معنا و با تکیه بر تفکر توحیدی خویش، به دال ها ثبات معنا بخشد. در این مقاله ضمن تبیین دیدگاه قانون اساسی در باب مفهوم حقوق بشر، نشان خواهد داد که در گفتمان اسلام سیاسی، حقوق بشر بر محور دال مرکزی (کرامت انسانی) شکل گرفته و سایر نشانه ها و دال ها (حقوق س...

قدرت به دلیل محوریت در علوم سیاسی موضوع علم سیاست شده است که با تمامی مولفه هایش متشکل از اندیشه سیاسی است و پرداختن به آن بسیار قابل تأمل است. این مفهوم که در میان مفاهیم موجود در اندیشه سیاسی بسیار پررنگ و برجسته جلوه می کند، موضوع این رساله است که در کلیله و دمنه بررسی می شود. بنابراین قرار است مهمترین مولفه های گفتمان قدرت سیاسی، اجتماعی و دینی در آن مورد مداقّه قرار گرفته که هدف از آن شناخت...

این رساله به اهمیت گفتمان و تحلیل گفتمان انتقادی در ترجمه به عنوان پدیده ای فرهنگی می پردازد تا نشان دهد چگونه این تحلیل می تواند به چگونگی انتقال مفاهیم فرهنگی و اید‍ولوژیک در فرایند ترجمه کمک کند. از آنجاییکه در فرایند انتقال زبان از متن مبدأ به متن مقصد، دلایل خاصی برای تحریف در ترجمه وجود دارد، می کوشد رابطه گفتمان را با ساختارها و کارکرد های فکری- اجتماعی نشان دهد. در این راستا به معرفی مف...

چگونگی ساخته شدن «غرب»، نقشی کلیدی در تکوین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد. اصولاً شکل‌گیری جمهوری اسلامی نه تنها حرکتی در مقابل استبداد داخلی بلکه تلاشی برای بازتعریف جایگاه ایران در مناسبات بین‌المللی بود. هدف مقاله بررسی دیدگاه‌های مختلف درباره غرب و نتایج مفهومی آن در دهه اول حیات جمهوری اسلامی ایران است. سؤال مقاله این است که «غرب» در گفتار‌های رسمی جمهوری اسلامی ایران در قالب چه مقول...