زبان شناسی متن و موضوعات متعدد مربوط به آن، ازجمله عنصر انسجام، پیشینه ای نسبتاً جدید در حوزة زبان شناسی و به تبع آن، در حوزه­های نقد ادبی دارد. مانند بسیاری از نظریات زبان شناختی و ادبی معاصر، خاستگاه این شاخة علمی نیز غربی است. نظریه ها و رویکردهای وارداتی دربین زبان شناسان و صاحب نظران عرب با بازخوردهای متفاوت همراه است. برخی با نگاهی متعصبانه، بسیاری از نظریات نوظهور در حوزة ادبیات و زبان شن...

هدف نوشتار ذیل بررسی این مسأله است که واژگان بسیط قرآن در چه نوع معنایی استعمال شده است و با چه روشی می توان معنای مقصود آنها را باز یافت؟ در این مقاله با اشاره به سه نوع حقیقت لغوی، عرفی و شرعی و تحلیل مفاد وضع به ویژه از منظر اصولیان شیعه و بیان نقش بافت سخن و فرهنگ قرآن در ترسیم معنای واژه های آن، مفردات قرآن در سه گروه مفهوم لغوی، معنای عرفی و معنای خاص قرآنی دسته بندی می شود و آنگاه پی جوی...

چکیده  تبیین حوزة معنایی واژگان تک کاربرد، در قرآن کریم امری است که در گرو شناخت معنای دقیق واژه است. در معناشناسی واژگان تک کاربرد، نخست، ریشه شناسی واژة مورد نظر و سپس، تبیین روابط مفهومی این واژه با دیگر واژگانِ مرتبط و در نهایت تبیین جایگاه واژة مورد نظر در مفاهیم مرتبط با آن، ارزیابی می­گردد. در این نوشتار، به ریشه شناسی، تطوّر معنایی، روابط مفهومی و در نهایت به معناشناسی واژة «امشاج» در قرآ...

بررسی نشانه­ای- فرهنگی و تغییر ایدئولوژی در ترجمه (بر اساس تحلیل گفتمان انتقادی)   مطالعة موردی: پیرمرد و دریا، اثر ارنست همینگوی   آناهیتا امیرشجاعی[1] محمد حسین قریشی[2]   تاریخ دریافت: 18/11/91                                                                                                                    تاریخ تصویب: 26/11/92   چکیده در این مقاله به اهمیت تحلیل گفتمان انتقادی د...

چکیده سابقه و هدف: یکی از پیامدهای فشار شغلی، تأثیر بر عملکرد شغلی است. هدف مطالعه ی حاضر، تعیین همبستگی فشارهای روانی-اجتماعی با عملکرد شغلی معلمان و ارایه مدل تحلیل مسیری است. مواد و روش ها: این مطالعه به صورت توصیفی- تحلیلی و مقطعی روی 80 نفر پرستار در استان ایلام انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ی فرسودگی شغلی مسلش و پرسشنامه ی سبک زندگی ارتقادهنده ی سلامت بود. روایی و پایایی این پ...

چکیده جرالد هاوتینگ، از شاگردان ونزبرو، در کتاب بت­پرستی و ظهور اسلام، محیط ظهور اسلام و قرآن را بررسی کرده و معتقد است تثبیت و تدوین قرآن را نمی­توان به دو شهر مکه و مدینه و نیز دوران حیات پیامبر (ص) محدود کرد؛ زیرا در شکل گیری سنت دینی ای بزرگ مانند اسلام نمی­توان صرفاً بر نقش یک فرد و یک محدوده زمانی کوتاه تکیه کرد؛ بلکه ظهور چنین دینی نیازمند زمانی طولانی و منطقه ای کاملاً وسیع است. ا...

گام نخست در فهم سخن هر گوینده‌ای آشنایی با واژه‌های به کار رفته در سخن او است. در قرآن کریم، با توجه به غنای زبانی‌ و گستردگی واژگانی‌ موجود در آن، دقت‌های واژه‌شناسی، تأثیر بسزایی در تفسیرِ آن دارد. معصومان: تا آن جا که زمینه و ظرفیت‌های فرهنگی و اجتماعی اجازه داده، در زمان خود، به تفسیرِ آیات کتاب آسمانی‌ پرداختند. درصد قابل توجهی از روایات معصومان: در تبیین و توضیح واژگان قرآنی‌ وارد شده است....

این نوشتار نسبت تعلیم و تربیت از منظر قرآن کریم را به کاوش نشسته است، رهیافت به چیستی و مفهوم تعلیم و تربیت، تبیین واژگان تعلیمی و تربیتی در قرآن و دیدگاه های کلی درباره نسبت تعلیم و تربیت، مباحث درآمدی بحث را سامان داده است. پیوست ها و گسست های تعلیم و تربیت در ساحت های مفهوم، روش ها، اسباب، عوامل و فرآیندهای تعلیم و تربیت از محورهای اصلی و کلیدی این پژوهش به شمار می رود. پژوهنده در فرجام این ...

قرآن کریم، به موضوع تفکر و تدبر اهمیت ویژه‌ای داده است به گونه‌ای که واژگان مرتبط با این مفهوم از بسامد بالایی در واژگان قرآنی برخوردار می‌باشند. پرداختن به واژگان قرآنی نیز همواره مورد توجه زبان‌شناسان بوده است و یکی از مهمترین مسائلی که درباره آن به کنکاش پرداخته‌اند، پاسخ به این سؤال است که آیا به ترادف واژگان قرآنی می‌توان معتقد بود؟ یا اینکه به جای ترادف واژه، باید مفهوم تقارب را انتخاب کر...

تحلیل گفتمان حاصل تعامل کنش‌های زبانی و غیرزبانی، اندیشگانی، فرهنگی و تعامل یا تقابل ایدئولوژی‌ها است که لایه‌های درونی در متن را تحلیل تا به معناهای عمیق آن دست یابد. مقاله حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از رویکرد تحلیل گفتمان بر پایه برجسته‌سازی و حاشیه‌رانی ایدئولوژیک ون دایک، به تحلیل مناظره امام رضا(ع) و جاثلیق در اثبات نبوت پیامبر(ص) می پردازد. امام(ع) در انتخاب واژگان از کلماتی ا...