مقاله‌ پیش رو در صدد است به عرصه‌ روش شناسی مطلوب و جامع فلسفه‌ هستی شناختی و متافیزیک به مفهوم فلسفی آن دریچه‌ای بگشاید. از همین روی نخست به کشف تحولات و سرگذشت تاریخی – تطبیقی آن  در تفکر اسلامی و غربی می‌پردازد و پس از آن به تبیین اصول و ارکان نظریه‌ «روش شناسی جامع دانش متافیزیک و فلسفه» همت می‌گمارد و چون تحولات تاریخی یاد شده غالباً در ضمن تعامل متافیزیک با علوم تجربی بوده است، این پیوند و...

منظور از «جریان‏شناسی تاریخی فقه سلفی»، شناسایی مجموعه‏ی مبانی، مناهج و دیدگاه‏های فقهی سلفیان از هنگام پیدایش تاکنون و نیز، عوامل پیدایش و احیاناً تطوّر و تحوّل آن‏ها است.این شناسایی که از طریق واکاوی جداگانه‏ی زندگی، شخصیت، عقاید و دیدگاه‏های فقهی پیشوایان برجسته و تأثیرگذار سلفی در وهله‏ی نخست و سپس تطبیق، مقایسه و مقارنه‏ی آن‏ها با یکدیگر انجام می‏شود، به روشنی نشان می‏دهد که سلفیه یک «جریان»،...

پژوهش پیش رو، تلاشی است که در جهت معرفیِ مطالعه و تحقیق روشمند در تاریخ اسلام و فراتر رفتن از اکتفا به نقل و توصیف و کیفی تر نمودن پژوهش های تاریخی به عمل آمده است. نگارندگان بر این باورند که می توان داده ها و اطلاعات تاریخی را، هر چند سخت باشد، در قالب اعداد و ارقام درآورد و با استفاده از بومی سازی نظریات در علوم دیگر و مدد گرفتن از تکنیک های آماری، به نتایج قابل توجه و مفیدی در تاریخ دست یافت ...

بررسی جغرافیای تاریخی شهرها، چه به معنای تأثیر جغرافیا بر حوادث تاریخی و چه به معنای بررسی نام‌گذاری آنها، در زمرۀ پژوهش‌های تاریخی است که به مورخ کمک می‌کند با استفاده از این روش، افزون بر تحلیل داده‌های تاریخی و ارائه اطلاعات جدید، صحت و سقم برخی دیدگاه‌ها و تحقیقات مشهور را بررسی کند. در تحقیقات جدید دربارۀ تاریخ شکل‌گیری و نام‌گذاری شهر رشت، اختلاف نظر وجود دارد. به باور برخی، قدمت این شهر ...

تمدن هر ملتی در بردارنده تمامی عناصر فرهنگی آن ملت است و اسطوره ها نخستین بن مایه های فرهنگی آن هستند. کارل گوستاو یونگ معتقد است اسطوره ها در روان جمعی هر ملتی حضور دارند و ویکو نیز عقیده دارد اندیشمندان هر عصری می توانند با بررسی اسطوره های ملت ها به اکتشاف دوباره تاریخ نائل شوند. اسطوره های باستانی به علت فرا تاریخی بودنشان نمونه هایی مثالی برای انسان کنونی هستند که شگفتی، حرمت گذاری و خطا پ...

از نظر تاریخی و سیاسی علم حقوق یا فن حقوق یا آمیزه های حقوق بدون ارتباط با قدرت و سیاست نیست.هم چنانکه بدون ارتباط با تاریخ، جامعه شناسی، روانشناسی مردم شناسی و فلسفه نیست. کسی که فقط مواد قانونی را بشناسد و علت وجود ماده را نفهمد چیزی بیش از یک تکنسین حقوق نخواهد بود.از نظر بحث تاریخی قدرت همیشه در دست یک نفر یا نماینده آن فرد یا رئیس قبیله یا حاکم یا شاه متمرکز بوده است...  

«ساخت» از جمله مفاهیمی است که در سیستم بافت کالبد تاریخی شهر یزد جای پیگیری دارد. بافت، مقوله‌ای گسترده و بسیار پیچیده است. برای بحث درباره ساخت این سیستم لازم بود که بافت آن مطالعه شود. کثرت مطالب بافت سبب شد که در این مقاله صرفاً به برخی از موارد آن ـ که با ساخت سروکار می‌یابد ـ اشاره شود. این پژوهش با رویکردی نظام‌مند یا سیستماتیک، حاصل مشاهدات و برداشت‌های مکرر و فراوان از بافت کالبد تاریخی ...

ظاهر برخی آیات قرآن شمول وحی برای همۀ مناطق و مکان‌های زمین است؛ اما این ظهور با گزاره‌های تاریخی ناهمگونی دارد. این ناسازگاری را از دو جهت می‌توان بررسی کرد: از جهت تاریخی و یا از منظر تفسیری؛ صرف‌نظر از گزارش تاریخ. در این نوشتار بر اساس رویکرد دوم، با فرض درستی گزاره‌های تاریخی مبنی بر عدم شمول وحی، به بررسی آیات منظور پرداخته می‌شود و با بررسی سه واژه «نذیر»، «امت» و «رسول» در آیات مربوط، ن...

رده­شناسی زبان شاخه­ای از دانش زبان­شناسی است که به مطالعۀ تفاوت­ها و شباهت­های نظام­مند میان زبان­های جهان و مقایسۀ ساختارهای صرفی و نحوی میان زبان­های مختلف بدون در نظر گرفتن پیشینۀ آنها می­پردازد. یکی از مباحث اصلی این شاخه ترتیب واژه است که بر مبنای آن، زبان­های گوناگون از لحاظ ترتیب و توالی سازه­ها بررسی می­شوند و طبقه­بندی و مقایسۀ زبان­ها با بررسی این ترتیب­ها انجام می­گیرد. در این تحقیق...