این مقاله در صدد پاسخ به این پرسش است که منشأ وحی از منظر مولوی چیست؟ آیا وحی نازل بر پیامبران از جانب خداست یا نفس پیامبر؟ با توجه به آموزة وحدت وجود در مثنوی آیا می‌توان ادعا کرد که منشأ وحی نفس کامل پیامبر است؟ برای پاسخ به این پرسش ابتدا دیدگاه مولوی در باب جهان هستی است و رابطه آن با خدا و انسان‌شناسی وی مورد پژوهش قرار گرفته است. با توجه به ابیات گوناگون مثنوی انسان استعدادهای درونی بسیار...

این مقاله در پی آن است تا بر پایة مطالعات عملی و بررسی نمونه‌های اجرایی متعدد نشان دهد که در موسیقی دستگاهی ایران آرایه‌ها، علی‌رغم معنای مستتر در نام‌شان، صرفاً برای آراستن نیستند. در این راستا، ابتدا توضیحاتی کوتاه دربارة مفهوم و جایگاه آرایه در موسیقی دستگاهی خواهد آمد، سپس آرایه‌ها، با دیدگاهی متفاوت، به دو دستة آرایه‌های نغمه‌محور و آرایه‌های مایه‌محور تقسیم‌بندی خواهد گردید. در ادامه پس از...

پرده‌خوانی به عنوان یکی از اشکال نمایش سنتی در ایران از قابلیت‌های بسیاری در بیان هنری و نمایشی برخوردار است. در مورد این شیوه‌ی نمایشی تاکنون به ساختار و شیوه‌های اجرای آن در شکل سنتی خود پرداخته شده است. پرسش این پژوهش آن است که آیا با ایجاد تغییر در عناصر نمایشی پرده‌خوانی و امروزی کردن آنها، این شیوه‌ی نمایشی می‌تواند در یکی از مهم‌ترین اشکال هنری جهان امروز، یعنی هنر چندرسانه‌ای مورد استفا...

از پگاه تاریخ انسان برای بیان بعد روحانی و شهودی خود دستاویزهای گوناگونی را اختیار می‌کرد که تحت عنوان کلی فرهنگ و در زیر مجموعه‌های هنر و ادب بیان می‌شدند. شعر، آواز، نقاشی و رویاپردازی‌های فولکلوریک و افسانه‌سازی را می‌توان از زمره این صراط‌های منتهی به رب‌النوع هنر دانست. از این‌رو تلاش است با مطالعات کتابخانه‌ای به تحلیل آثار رضا بدرالسماء پرداخته‌شود تا بن‌مایه‌های فکری ایشان را به‌عنوان ن...

در ادب فارسی ترانه همواره اصطلاحی عام بوده است که بر انواع قالب‌های شعریِ ملحون یا همراه موسیقی به ویژه فهلویات، دوبیتی، رباعی، و بیت اطلاق می‌شده است. « فهلویات, خسروانی, گلبانگ, تصنیف و .... در گذرگاه تاریخ نام‌های دیگر این صورت شعری بوده‌اند» (بهار: 1344،60). همچنین عده‌ای ترانه (ترانک، ترنگه، ترنگ، رنگ) را از ماده‌ی «تر» در لغت به معنای خرد، تر و تازه و جوان، خوش از ریشه‌ی اوستایی تئورونه گر...

     چکیده بی‌گمان شعر هر شاعری آینه‌ای است که مقتضیات زمانه‌ی او را بازتاب می‌دهد و نمودار احساسات و واکنش او در برابر رخدادها و جریان‌های موجود در جامعه‌اش است و از جانب دیگر شعر بر حوادث و مسائل زمانه‌ی خود نیز تأثیرگذار است و مردم را از کاری منع و به عملی تشویق می‌کند، شعر فدوی طوقان شاعر سیاسی و متعهد فلسطینی مجسم‌کننده‌ی دردها، امیدها و آرزوها، مبارزه و مقاومت مردمی است که در سرزمین خود ...

سماع، اصطلاحی است که از زمان رشد عرفان در ایران در آثار صوفیانه درباره آن سخن گفته شده است.بسیاری از عارفان متشرع یا علاقه چندانی به سماع نشان نداده‌اند و یا برای آن شرایط سختی قایل شده‌اند.در مقابل، بسیاری از عارفان نیز سماع را وسیله‌ای برای جذب واردات قلبی از جانب محبوب دانسته و شرایط آن را ذکر کرده‌اند.از آغاز تا قرن پنجم(هـ ق) تفکر و رفتار صوفیانه در ذهنیت جامعه ایرانی در حال شکل‌گیری و نمو...

شیخ مفید دانشمند بلند آواز جهان تشیع نه تنها در مباحث کلامی و اعتقادی - که بالطبع رویکردی عقلی دارد- از عقل و استدلال­های عقلی بهره برده بلکه در مباحث نقلی بویژه در نقد و فهم متون حدیثی نیز از عقل، فراوان سود جسته و بهره­گیری از آن تأکید کرده است. در عرصه نقد، وی عقل را یکی از معیارهای نقد حدیث و بر این باور است که در پرتو عقل می‌توان به صحت و شقم شماری از احادیث پی برد. از نظر وی مطابقت مفاد...

گروهی از پرندگان جزو جانوران زیان آور می باشند که خسارات قابل ملاحظه ای به محصولات کشاورزی وارد کرده و مشکلات عدیده ای را ایجاد می کنند. از بزرگ ترین موانعی که در جهت کنترل این پرندگان وجود دارد مسائل زیست محیطی است و به راحتی نمی توان علیه آن ها از سموم شیمیایی استفاده کرد. به منظور یافتن راه کاری بهتر در کنترل این پرندگان، اثر امواج صوتی مصنوعی فراخوانی دو گونه زنجره در جلب گنجشک معمولی، pass...

جنگ تحمیلی یکی از بزرگترین رویدادها و پدیده های تاریخی کشورمان در طول سه دهه گذشته بوده است که تمام زمینه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشورمان را تحت تأثیر خود قرار داد و تأثیری کلی و بنیادین برحوزه ادبیات ما گذاشت این تأثیر در قالب های گوناگون ادبی چون : شعر، داستان، فیلم نامه، نمایش نامه، خاطره نویسی و ... با مضامین و درونمایه های جنگی موجب به وجود آمدن ادبیاتی ارزشمند تحت عنوان " ادب...