صنایع دستی و هنر های سنتی ایران، پیش از آن که به دورانی خاص وابسته باشد، حکایت از خاطره ای بس دور و گرامی دارد که طی گذشت قرون و اعصار به امانت به دست ما رسیده است و چنین است که حاصلی خالص و خلاصه شده از همه دوره های به ظاهر گوناگون تاریخ هنر ما را در خود گرد آورده است. بی آن که به مدعایی ایستاده باشد، یادآور کوشش و عشق فراوانی است که جان هنرمند و صنعت گر ایرانی را یک سره در اختیار خود گرفته و ...

تدوین اصول و مبانی طراحی سنتی نیازمند بررسی های تطبیقی و تجزیه و تحلیل نقوش و ترکیب بندی آنهاست. در این پروژه سقف تالار مرکزی چهلستون به عنوان یک منبع دست اول از شیوه طراحی سنتی به شیوه صفوی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و سعی شده تا با آنالیز طرحها و بررسی نسبت ترکیب بندی در نقوش ختایی و اسلیمی با کادر ها به اصول تدوین شده در آنها برسد. برای این منظور به روش تاریخی - همبستگی و با استفاده از م...

باور "آدورنو" به نقش­هایی که هنر می­تواند در بسترهای مختلف زندگی انسان ایفا کند، متفاوت از جزم‌اندیشی­هایی است که فرهنگ و فلسفة سنتی تاکنون آن را به‌مثابه کارکردهایی برای هنر در نظر گرفته است. به اعتقاد آدورنو، مهم­ترین کارکرد و نقشی که هنر می­تواند داشته باشد، کارکرد «انتقادی» و نقش «رهایی­بخشی» آن در راستای تحلیل و نقد ساختارهای سلطه و سرکوب است. از همین‌رو، باور او به نظریة انتقادیِ هنر دربار...

بناهای مذهبی همواره یکی از اساسی ترین عناصر بافت، ساخت و شکل شهرها بوده و هستند. در شهرهای اسلامی، مسجد جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده و به مثابه ی برجسته ترین عنصر منبعث از دین اسلام از همان ابتدا با جامعه ی مدنی اسلام همراه بوده است. اغلب مساجد در مرکز شهرها، نزدیک بازارها و محدوده ی دارالحکومه ساخته می شدند و اگر شهری به بیش از یک مسجد نیاز داشت، مسا جد دیگری از طرف حکومت یا افراد خیر ...

به طور سنتی دو موضع متضاد فلسفی در ارتباط با ارزیابی هنر و پیوند میان اخلاق و هنر وجود دارد: «مورالیزم» (بر اساس اصول اخلاقی)  و «اتونامیزم» (بر اساس استقلال گرایی) . طبق مورالیزم، ارزش های زیباشناسی هنر می بایست توسط ارزشهای اخلاقی مشخص شود. در مقابل، در شیوه اتونامیزم به کار بستن اصول اخلاقی برای ارزیابی هنر صحیح نیست و تنها چیزی که به هنر موضوعیت می دهد ارزشهای زیبایی شناختی آن است. این مقال...

دربار تیموریان مرکز شکوفایی هنرهایی نظیر نقاشی، معماری، تذهیب، کتاب آرایی و موسیقی بود و خطاطی و خوشنویسی در بین هنرهای این دوره اهمیت ویژه­ای داشت. به همین جهت کتاب­ها و کتیبه­های متعدد از این دوره باقی مانده که حاصل فعالیت خطاطان صاحب فن در سبک­های مختلف است. امیر علیشیر نوایی، وزیر هنردوست دوره سلطان حسین بایقرا، یکی از حامیان ویژه خطاطان و کاتبان بود و در دوره­ی وی علاوه بر نگارش و تذهیب کت...

از جمله یافته‌های بسیار مهم در فعالیت‌های میدانی شهر تاریخی سیمره، مسجد آن و تزیینات گچبری این بنا است. براساس تاریخگذاری ارائه شده این مسجد متعلق به اواخر دوران اموی و اوایل دوران عباسی و به لحاظ آرایه‌های تزیین بسیار مشابه نمونه‌های مسجد نه‌گنبد بلخ و سامرا است. اهداف اصلی پژوهش، شناسایی و معرفی بهتر تزیینات گچبری مسجد سیمره، معرفی پیشینۀ برخی تزیینات گچبری مسجدنه‌گنبدبلخ در آن و نیز تأثیر هن...

مسجد در بلوچستان ایران از مهم ترین و محوری ترین بنا های یک شهر به شمار می رود. مساجد بلوچستان از قدمت زیادی برخوردار نیستند، که علت اصلی آن نوسازی و بازسازی مداوم مساجد بوده است. مساجد منطقه مذکور از نقطه نظر زیبای-شناختی و تزئینات متفاوت از مساجد دیگر نقاط ایران می باشند. بر این اساس هدف اصلی در این پایان نامه مشخص نمودن عناصر تزئینی مساجد می باشد. از 90 مسجد مورد بررسی قرار گرفته که از شهرستا...

بناهای مذهبی همواره یکی از اساسی ترین عناصر بافت، ساخت و شکل شهرها بوده و هستند. در شهرهای اسلامی، مسجد جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده و به مثابه ی برجسته ترین عنصر منبعث از دین اسلام از همان ابتدا با جامعه ی مدنی اسلام همراه بوده است. اغلب مساجد در مرکز شهرها، نزدیک بازارها و محدوده ی دارالحکومه ساخته می شدند و اگر شهری به بیش از یک مسجد نیاز داشت، مسا جد دیگری از طرف حکومت یا افراد خیر ...

در معماری اسلامی و خصوصاً مساجد توجه اصلی به روح نمازگزار و عالم وحدانیت است؛ بدین سبب کتیبه های قرآنی بیشترین سطوح تزئینی را به خود اختصاص داده است. در این بین، محراب به لحاظ جایگاه آن در معماری مساجد همواره یکی از عناصر پرتزئین معماری بوده است که شامل کتیبه هایی از آیات و مضامین قرآنی است. کتیبه های تزئینی مساجد منبع مهمی برای بررسی دیدگاه ها و تفکرات مذهبی ملهم از آیات قرآنی هستند. این مقاله ...