از دیرباز تاکنون یکی از دغدغه‌های انسان، چگونگی برخورد با طبیعت، توجیه و فرجام‌کار جهان بوده‌است. به همین منظور، در زندگی خویش از طریق باورهای هستی‌شناسانه، به تبیین‌کائنات و چگونگی‌آفرینش پرداخته‌است. یکی از این باورهای اسطوره‌ای، «آیین زروان» است. باید گفت که آیین زروانی در تاریخ مزدیسنا به منزلۀ امر گذرنده و غیرثابتی نبوده، بلکه یکی از مبانی اوّلیۀ آیین زرتشتی محسوب می‌شد. بعضی «زروان» را مکا...

داستان رستم و سهراب، از غم انگیزترین داستان­های شاهنامه است که پژوهشگران مختلف، از جنبه های گوناگون به بحث و فحص پیرامون آن پرداخته اند. این نوشتار، با استناد به منابع مرتبط با نقدروانشناختی قرائت تازه ای در باب این داستان به دست می­دهد و در این زمینه، به مباحثی چون آنیما، مادرتباری، عقده اودیپ و عقده­ بی­مسئولیتی که همه از اصطلاحات بنیادین روان­شناسی هستند اشاره می کند. در ابتدا، به ارتباط بین...

شاهنامه فردوسی از ارزنده‌ترین آثار ادبی ایران و جهان است که از دیدگاه‌های مختلف قابل نقد و بررسی است. این اثر ارزشمند و افتخارآمیز را می‌توان از جهت زبان و ادبیات، جامعه‌شناسی، اسطوره‌شناسی، داستان‌پردازی و سایر زمینه‌ها تحلیل کرد. یکی از زمینه‌های به نسبت جدید که می‌تواند بستر پژوهش در شاهنامه باشد و آثار و نتایج مفیدی به‌دست دهد، روان‌کاوی و روان‌شناسی است. از روان‌کاوان و روان‌شناسان برجسته ...

مضمون «گوشه­نشینی جنگجو»، یکی از ویژگی­های کارکرد جنگاوری، عبارت است از عزلت اجبـاری و موقت جنگجـو در شرائطی خاص که جنگجو با اکراه به آن تـن می­دهد و با بروز رویدادهایی معیّن (که در نمونه­های بررسی­شده در این مقاله آغاز یا تدارک یک جنگ بزرگ است) از بنـد آن رها می­شود. در روایات حماسی یونانی و هندی، دست­کم دو نمونه از این مضمون را می­یابیم: آخیلِس، قهرمان ایلیاد، که در نوجوانی به تدبیر مادرش تتیس ...

استفاده از سمبول با زمینه اجتماعی در شعر، معاصر بوسیله نیمایوشیج با سرودن شعر ققنوس در سال 1316 شروع شد و پس از او پیروان جدی و توانمندی پیدا کرد. با تأمل و تدبر در شعر نیما؛ بویژه اشعاری که پس از سال مذکور سروده شده، می‌توان بخوبی خاستگاه و سرچشمه نمادهای شعری وی را یافت. سرچشمه اصلی نمادهای وی نخست طبیعت و جلوه‌های گوناگون آن است که شامل عنصر زمان، مکان، برخی عناصر اربعه، پرندگان، جانوران، جن...

شاهنامه به دو بخش اسطوره ای و تاریخی تقسیم می شود. دوره اساطیری از ابتدای شاهنامه تا پایان عهد کی خسرو است و بخش تاریخی شاهنامه از پادشاهی اسکندر تا پایان کار ساسانیان را در بر می گیرد. چون خط آغاز و پایان دوره ها در شاهنامه کاملاً مشخص نیست فاصله این دو دوره را دوره آمیختگی می نامیم. این دوره شامل مسائل پایان کار کی خسرو تا پادشاهی دارای دارایان است.در این بخش که دوره میانی شاهنامه نامیده می شو...

شاهنامه فردوسی یکی از آثاری است که نگارگران ایرانی در تمامی ادوار به مصور کردن آن علاقه نشان داده اند. شاهد این مدعا تعداد زیادی شاهنامه است که که از دوره اسلامی به جا مانده است. نگارگران مکتب شیراز نیز از این قافله جا نمانده اند. شیراز یک بار در حمله ی مغول و بار دیگـر در حمله ی تیمـور مورد هجوم قرار گرفت که در هر دو توانست با تکیه بر میراث هنری خود در نگارگری شیوه خاص خود را زنده نگه داردو به...

تاریخ طبرستان کتابی بسیار ارزشمند مشحون از مطالب تاریخی، جغرافیایی، ادب فارسی و عربی، اتیمولوژی و فقه اللغه، علم رجال، حکایات، شیعه شناسی و... است و دامنۀ مطالعاتی گسترده‌ای را در بر می گیرد؛ به ویژه در زمینۀ حکایت های تاریخی و ادبی و وقایع مربوط به جنبش های آزادی خواه که توسط بزرگان مفتخر به عنوان «سید» رهبری شده، کتابی بی نظیر و بی مانند است. متأسفانه این کتاب با داشتن حوزۀ دانش و اطلاعات وسی...

     آدمی از ابتدا سوال‌ها و چالش‌هایی را پیش روی خود دیده و همواره سعی بر آن داشته است که جوابی برای این پرسش‌های خود بیاید. یکی از این مسائل که از همان دوران آغاز زندگی بشر گریبان‌گیر وی بوده است، هویت و ماهیت مسئله‌ی مرگ بوده است، چون موجودی که تشنه‌ی بقا بوده است را به سوی فنا و نابودی می‌کشاند. انسانی که با مشکل حل ناشدنی و گریزناپذیر مرگ ...

با توجه به رشد روز افزون جمعیت و نیاز به ساخت زیربناهایی برای حمل و نقل سریع و آسان، ساخت تونل‌ اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. حفر تونل‌های شهری با عبور از زیر ساختمان‌های متعدد و به علت ترخیص تنش و ایجاد تغییر‌شکل‌های الاستیک و پلاستیک باعث ایجاد نشست‌هایی در سطح زمین می‌شود. این نشست‌ها در صورتی که کنترل شده نباشد به سازه‌های سطحی آسیب و خسارات جبران ناپذیری وارد خواهند کرد. در نتیجه پیش‌بینی ص...