شناخت فضای خیالی موجود در نگارگری ایرانی باتوجه به پیش زمینه های نظری و فکری که موجب ایجاد آثار برجای مانده در این حوزه شده است، صورت پیچیده و نا شناخته ای را در بر دارد که پژو هشهای انجام یافته در این موضوع از منظر هایی خاص و عمدتا به شکل های رویدادنگارانه و تاریخی و یا شاعرانه ودور از تجربیات بصری و یا صرفا به صورت تحلیل هایی بصری، ظهور نموده اند. ضرورت نیاز به پژو هشی فراگیر که از اجماع روش...

نگاره های ایرانی دارای ظرافت ها و ویژگی هایی است که شناخت و تحقیق درباره ی آنها سرشار از لطف و جاذبه است. پیشرفت سریع نگارگری ایران که منجر به شکوفایی آن در سده نهم و دهم ه.ق گردید سبب شد که مقارن با دوران حکومت تیموریان و سال های اوج اقتدار صفویان در ایران برترین نسخ خطی شعر فارسی در کارگاه های سلطنتی و به همت و یاری برجسته ترین هنرمندان سراسر کشور آفریده شوند. این پژوهش که با هدف مطالعه نگار...

«داوری ایزدی»، نوعی آزمون است که در نتیجه آن بی گناه از گناهکار، بازشناخته می شود. در زمان های باستان که محاکم قانونی از ابزار دقیق امروزی بهرمند نبودند، در مواردی که عقل بشر را در آن راهی نبود، به این آزمون ها التجاء می جستند و به کمک آن سره را از ناسره باز می شناختند. به جهت انتصاب قدرت تمییزبخش این داوری ها به نیروهای فرازمینی، این آزمون ها، جزء آیین های اساطیری محسوب می شوند و «داوری ایزدی»...

عرفان و تصوّف، از جمله نیرومندترین جریان های فکری و معنوی است، که برای چندین قرن متمادی، در گستره سرزمین های اسلامی، حضوری پُر رنگ داشته است. این امر، باعث گردیده تا بسیاری از مظاهر فرهنگی اهل اسلام، خصوصاٌ هنر و ادبیات ایشان، تحت تأثیر این مکتب فکری قرار گیرد. گرایش اهل عرفان به باطن، و استفاده فراوان عرفا از رمز و نماد برای بیان آموزه های معرفتی، از جمله مواردی است که در ادبیات و هنرِ نگارگری تأث...

چکیده بی تردید مسئله ی حیات پس از مرگ، یکی از دغدغه های اصیل و دیرین بشری است که عمری به درازای عمر بشر دارد. یکی از مهم ترین مباحث در ادیان ابراهیمی اعتقاد به معاد و جهان پس از مرگ و به تبع آن بهشت و جهنم است. اعتقاد به دوزخ در بین بسیاری از ادیان و قبایل وجود داشته و دارد. هنرمندان نیز در طی قرون مختلف با توجه به مباحث و مفاهیم اعتقادی، به بازنمایی مفهوم دوزخ در آثار خود پرداخته اند. نگار...

تخیل، این نیروی پایان ناپذیر بشر که او را از هر موجود دیگری متمایز کرده؛ شاید بزرگترین عامل خلاقیت و آفرینش در تمامی دوره های زندگی انسان بوده است. و تجسم، ابزار ذهن، که به خلق این خیال کمک می کند و جنبه ای واقعی بدان می بخشد. تجسم و تخیل هر دو مکمل یکدیگر برای ایجاد یک اثر هنری می باشند. هیچ موضوعی نیست که به انسان مربوط شود و تخیل در آن نقش و کاربرد نداشته باشد. با این همه، شاید بتوان شایان ...

پس از سال‌ها غیبت موضوعات شیعی در نگارگری، محمود فرشچیان به‌عنوان یکی از سرحلقه‌های تحول در نگارگری معاصر تجربه‌ای نو را در مواجهه با موضوع و مضمون شیعی آزموده است. تا حد زیادی، تجربه وی متمایز از مکاتب گذشته نگارگری در بازنمایی موضوعات شیعی بوده و جدا از اقبال عمومی الهام‌بخش برخی از نگارگران معاصر نیز شده است. بررسی مشخصات رویکرد اتخاذشده توسط هنرمند در مواجهه با موضوع شیعی، چیستی مضامین و تج...

معراج پیامبر(ص) یکی از روایات قرآنی است که در هنر نگارگری اسلامی بسیار مورد توجه قرار گرفته است و در ادوار مختلف، نقاشان بسیاری سعی در به تصویر کشیدن این واقعه ی بزرگ داشته اند. شاید بتوان گفت که نگارگری های معراج با موضوع مذهبی از رمزآمیزترین نمونه های تصویرسازی در نگارگری ایرانی است. بر اساس روایات پیامبر هنگام معراج بر حیوان عجیب الخلقه ای سوار شد. در متون و نگارگری های بعد از قرن سیزدهم، فر...

این نوشته تحقیقی است در بررسی و شناخت لباس و پوشش زنان در نگارگری دو سلسله صفویه و قاجاریه که به این منظور سعی بر این شده که به تاریخچه ی مختصر و شیوه های نگارگری در این دوره ها پرداخته شود و با توجه به نگاره های این دو دوره با طراحی لباس و پوشش زنان آشنا شویم. هنر نگارگری ایرانی، از دیرباز تا قرن یازدهم ه.ق در خدمت مصور ساختن کتابها و نسخ خطی ادبی بوده است، به همین جهت، برای شناخت پوشش زنان ب...

رساله حاصر مطالعه ای تحلیلی-تفسیری به شیوه ی نشانه شناسی ساخت گرا است بر، گزیده ای از نگاره های شاهنامه ی طهماسبی، شاهکار هنرمندان مکتب تبریز صفوی این مطالعه با تمرکز بر تصاویر پهلوانی و شخصیت پهلوان، به عنوان کنش گر اصلی روایات تصویری شاهنامه، تنظیم یافته است و بر مبنای دو پیش فرض قرار دارد، نخست متنیت تصویر، که کاربرد شیوه های تحلیل زبانی را در مورد نگاره ها ممکن و مجاز می سازد، دوم تفاوت میا...