چکیده: در این پژوهش به بررسی نمادها و اساطیر ایران و هند در بناهای دوره هخامنشی و سلسله موریایی پرداخته شده است. نمادها نشان دهنده فرهنگ و باورهای یک ملت در برهه ای خاص از تاریخ آن ها بوده است. ساکنان غرب ایران همیشه از مراکز فرهنگی دیگری چون یونان و روم تأثیر پذیرفته و مردمان شرق آن از فرهنگ های هند و شرق متأثر شده اند و بدین سان ایران از نظر جغرافیایی و تاریخی پلی است که شرق و غرب را به هم پ...

بیان مسئله: نمادهای رنگی از بارزترین نمادهایی هستند که روان انسان‌ها را متأثر می‌سازند. رنگ‌ها در ارتباطشان با طبیعت، فرهنگ، باورهای دینی و تجارب زندگی معانی ویژه به خود اختصاص می‌دهند؛ اما در‌هرحال تابع موقعیت‌های زمانی، جغرافیایی، اندیشه، فرهنگ، سیاست، دین و سنت مردم هستند. هنرمندان و شاعران نیز برای ملموس کردن تصاویر شاعرانه و ذهنی خویش و توضیح مفاهیم بیان نشدنی، از نمادهای ...

در این مقاله به نمادهای قدسی نباتات اعم از رستاخیز آیینی نباتات، وحدت وجود و بازگشت به اصلی واحد، باورهای دینی و عامیانه درباره درختان و جنبه های قداست گیاه در مثنوی مولوی پرداخته ایم.

نگارگری مانوی با جذب عناصر و نمادهای هنری و قومی ادیان سرزمین خود و با الهام گرفتن از بن مایه‌های اسطوره‌ای دیگر اقوام، پایه‌های اولیه‌ی نگارگری ایرانی را بنا نهاد؛ آن‌گاه با گفتمان نمادین و عرفانی مخصوص به خود در ذهنیت نگارگر ایرانی تداوم یافت. یونگ معتقد است خاطرات جمعی اقوام پیشین در ناخودآگاه انسان امروزی و به صورت کهن الگوها یا همان تصاویر آغازین پدیدار شده و بازنمای زبانی نمادین در اثر هن...

توجه به مساله هویت ملی در عصر مشروطه از اهمیت زیادی برخوردار شد، دغدغه هویت ملی در آثار بسیاری از نویسندگان این عصر، گویای جایگاه این مساله در این دوره تاریخی است. از جمله این نویسندگان، پدر داستان نویسی کوتاه ایران، سید محمدعلی جمال زاده است. براین اساس، پژوهش حاضر با هدف تشریح جایگاه نمادهای هویت ملی در آثار این نویسنده (یکی بود یکی نبود، تلخ وشیرین، کهنه و نو، قصه مابه سر رسید) درمراحل مختلف...

هدف پژوهش حاضر، واکاوی نحوه تداعی معانی و انتقال مفاهیم شیعی در سقانفارهای آمل است. این پژوهش، از نوع تحقیقات بنیادی و براساس ماهیت و روش از نوع توصیفی ـ تحلیلی است. داده های پژوهش، براساس مطالعات اسنادی، بررسی های میدانی و مصاحبه گردآوری و با روش کیفی تحلیل شده است. به دلیل شباهت های ساختاری، تزیینی و عملکردی، ده نمونه از ۳۰ سقانفار آمل (۳۳% از کل نمونه ها)، برای پژوهش انتخاب شد. نتایج نشان می...

پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر نظریۀ ادبیّات تطبیقی اسلامی به بررسی نمادهای همسان و مشترک در شعر مقاومت فدوی طوقان و قیصر امین­پور به عنوان دو نماینده از ادبیّات پایداری ایران و فلسطین بپردازد تا گوشه­ای از زوایای ناشناختۀ میراث ادبی دو کشور مقاوم را به ادبیّات جهانی بشناساند. اطّلاعات لازم برای سنجش نمونه­ها به شیوۀ کتابخانه­ای و بررسی مستقیم متون، حاصل شده است. یافته­...

این مقاله، آن گونه که از نامش برمی آید، بررسی و بازتاب راز و رمزهای آیین میترایی بر اندیشه ها و غزلیات حافظ است که تلاش شده از منابع گوناگون اساطیری، تاریخی و ادبی در این زمینه استفاده و با کمک آن زوایای ناشناخته اشعار حافظ شناسایی گردد؛ چرا که دیوان او تنها یک مجموعه ادبی نیست، بلکه ویژگی های قومی، ملی و تاریخی در آن نهفته است که به خاطر آشنایی او با فرهنگ ریشه دار ایران زمین، از بسیاری از مظا...

یکی از مباحثی که در ادبیات، امدروزه مدورد توجده قدرار دارد، مبحث آرکی تایپ است. این بحث به وسیله کارل گوستاو یونو ومکتب مردم شناسی تطبیقی دانشگاه شیکاگو مطرح گردید و در ادبیات راه یافته است. ناقدان ادبی ضمن مطرح کردن مباحثی از قبیل آنیما، آنیمو ، سایه، نقاب، تاریکی، شب، آب، دایره، اعداد و... به کند وکاو ضمیر ناخودآگاه جمای راه یافته و به تحلیل و نقد و بررسی هر اثر و خالق آن می پردازند. بدیهی اس...

از ویژگی‌های هنر ایران در دوران باستان، توجّه به زیبایی، استیلیزه و ساده و هندسی شدن نقوش، پیوند نزدیک به زندگی، پیوستگی انواع هنرها باهم، و سبک تزیینی آن بوده است. هنر تزیینی ایران در نهایت وضوح و شدّت تأثیر بوده، چنانکه می‌توان آن را «هنر نقش مطلق» خواند، یعنی هنری که می‌تواند مانند موسیقی و معماری تلقی شود و فارغ از زمان و مکان و محتوا تأثیر‌گذار باشد. دوران ساسانی، دورۀ اوج هنر باستانی ایران ...