جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی کشورهایی مهم در منطقه پر آشوب خاورمیانه هستند. زمینه های تقابل و تعارض در روابط دو کشور به دهه های گذشته باز می گردد. اما طی تحولات بعد از انقلاب اسلامی و خصوصاً دهه ی اخیر الگوی تعارض مبتنی بر هویت بر روابط دو کشور حاکم شده است. کانون های حساس بحران در روابط دو کشور در هویت متعارض وهابی-سلفی – عربی محافظه کار عربستان از یکسو و هویت انقلابی- شیعی ایران از سوی ...

ایران و عربستان بعنوان دو قطب تأثیرگذار در منطقه راهبردی خلیج فارس می‌باشند که هر کدام به نوبه خود در تحول‌های این منطقه و حتی مناطق پیرامونی دخیل و نقش چشم‌گیری دارند. در حال حاضر به دلایل مختلف روابط دو کشور به سمت تیرگی و واگرایی هرچه بیشتر حرکت نموده است و آینده مبهمی برای روابط دو کشور قابل تصور می‌باشد. در این پژوهش با دیدی آینده­نگرانه و با هدف شناخت شاخص‌ها و عوامل ایجاد واگرایی در رواب...

یکی از رخدادهای بزرگ نیمة دوم قرن بیستم، وقوع انقلاب اسلامی در ایران به رهبری حضرت امام خمینیŠ بود که تحولات بسیاری را در کشورهای منطقه و ساختار قدرت جهانی ایجاد کرد. یکی از کشورهایی که شیعیان آن پس از انقلاب اسلامی ایران به دنبال نقش‌آفرینی بیشتری در فرایندهای سیاسی جامعة خود هستند، کشور عربستان سعودی است. شیعیان این کشور ـ که سومین جمعیت شیعة کشورهای عربی را تشکیل می‌دهند ـ به دنبال افزایش ق...

  با توجه به بحثهایی که اخیراً در مورد تبدیل بخشی از ذخایر بانک‎های مرکزی از دلار به یورو مطرح شده، ما در این مطالعه در پی بررسی تجربی ترکیب ذخایر خارجی بانک‌های مرکزی ایران، روسیه، عربستان و ترکیه هستیم. از آنجایی که ترکیب ذخایر خارجی بانک‌های مرکزی محرمانه است، برآورد آماری از مقدار ذخایر ارزی بر حسب یورو براساس ویژگیهای سری زمانی ذخایر کل (IFS-IMF) انجام می‎پذیرد. در این مطالعه سهم یورو و دل...

چکیده با شروع بحران سیاسی در سوریه، بازیگران منطقه‌ای و فرا­منطقه‌ای بر اساس منافع خود جهت‌گیری‌های مختلفی را در رابطه با این کشور، که از اهمیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خاصی در منطقه خاورمیانه برخوردار است، اتخاذ نموده‌اند. در این میان تلاش پیگیر برخی دولت‌ها برای اعمال فشار و ساقط­ کردن حکومت اسد، از جلوه‌های بارز تحولات سوریه محسوب می‌شود که بر پیچیدگی اوضاع این کشور افزوده­ است. در میان بازی...

پژوهش حاضر میزان نقش عربستان را مورد بررسی قرارداده است که از زمان تجاوز شوروی به افغانستان شروع شد که طلبه های سنی ‏درواکنش به این تجاوز بعنوان جنگجو از طرف طالبان تجهیز و در مقابل متجاوزان شوروی میجنگیدند، لذا بن لادن که یک مسلمان ‏وهابی بود برخود تکلیف دید که به یاری آنان درافغانستان بشتابد. آل سعود هم فرصت رامناسب دید واز نظر مالی ومعنوی این مبارزین ‏را حمایت پنهانی از طلبه های وهابیسم به ع...

خاورمیانه یک سیستم آنارشیک منطقه ای است که غالبا براساس قواعد واقع گرایانه سیاست قدرت کار می کند . سرشت نهفته این سیستم منطقه ای موجب شده است دگرگونی در رفتار بازیگرانبر امنیت و منافع سایر اعضای منطقه خاورمیانه اثر گذار باشد. بی ثباتی ها و انقلاب های اخیر در دولت های عربی بر امنیت و منافع ایران و عربستان ، به عنوان دو بازیگر مهم در خاورمیانه تاثیر گذاشته و موجب افزایش رقابت منطقه ای ایران و عرب...

مقاله حاضر ضمن بررسی تحولات و جنبش‌های اعتراضی در جامعه عربستان به بررسی چرایی و ریشه‌های این اعتراض‌ها و چگونگی واکنش عربستان سعودی در قبال آن می‌پردازد. این بررسی نشان می‌دهد رژیم نئوپاتریمونیال عربستان سعودی به‌ رغم بهره‌گیری از راهبرد چهاروجهی سرکوب- توزیع منابع مالی- ابزارهای مذهبی و کنترل فضای مجازی در قبال این جنبش‌ها، در بلندمدت نمی‌تواند از بروز تحولات بنیادین جلوگیری کند، چراکه به سبب...

در ادبیات راهبردی عربستان در مواجهه با ایران در سال 2015، نشانه‌هایی از تهدید و تشدید بحران مشاهده می‌شود. نشانه‌های چنین ادبیاتی در سیاست عملی عربستان در بحرین، یمن، سوریه، عراق و لبنان نیز مشاهده می‌شود. تشدید بحران نشانه‌هایی از تهدید امنیتی را اجتناب‌ناپذیر می‌سازد. مشارکت کشورهای اتحادیۀ عرب به‌ویژه مصر و امارات عربی متحده با سیاست‌های منطقه‌ای ترکیه و عربستان سبب گسترش بحران منطقه‌ای شده ...

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، عربستان سعودی ایدئولوژی جمهوری اسلامی ایران را مانعی بر ادامه سیاست دو ستونی نیکسونی قلمداد نموده و انقلاب اسلامی ایران را موجب سلب امنیت وجودی خود تلقی نمود. سیاست خارجی عربستان سعودی که بر پایه ایدئولوژیک وهابی و مبتنی بر حفظ وضع موجود قرار گرفته بود با سیاستِ خارجیِ جمهوریِ اسلامیِ ایران که بر گرفته از نگرش شیعه، ایدئولوژی حکومتی امام خمینی(ره) بود در تعارض قرار گرفته...