مهدی اخوان ثالث یکی از برجسته ترین شاعران معاصر ادبیات ماست در کنار آثار ارزشمند ادبی از قبیل شعر و داستان، تحقیقات قابل توجهی در زمینه های مختلف شعر و نقد نیز انجام داده است. دو اثر مهم « بدعتها و بدایع نیما » و « عطا و لقای نیما » از جمله این پژوهش هاست. در این کتاب ها مباحث و نکات مختلفی در رابطه با موضوعات ادبی از قبیل هنر، شاعر، موسیقی و ... مطرح شده است. گذشته از آثار مستقل مذکور نکات قاب...

مسئله این مقاله نقد و بررسی همسان‏انگاری نظریه تکامل و حرکت جوهری از حیث معناشناختی و معرفت‌شناختی است. با توجه به اینکه در هر دو نظریه بر تدریجی‌بودن تغییرات تأکید می‌شود، آیا می‌توان این دو نظریه را همسو و مشترک با یکدیگر دانست؟ به نظر می‌رسد این دو نظریه از حیث معناشناختی و معرفت‌شناختی با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند که نمی‌توان گفت این دو با یکدیگر مطابقت دارند؛ زیرا از حیث معناشناختی نظریه تکا...

نمادپردازی نزد تی. اس. الیوت کارکرد ویژه‌ای دارد. الیوت زبان شعر را زبان ویژه‌ای می‌داند که از تناقض، طنز، ابهام، اسطوره و نماد به‌شیوه‌ای بهره می‌جوید که تصویری عینی و محسوس به‌دست دهد. این شیوه، همان کاربرد نماد در قالب نظریه به‌هم‌پیوستگی عینی است که نخستین‌بار، او آن را مطرح کرد. این نظریه ابعاد گوناگون دارد. جنبه نخست آن به شخصیت‌زدایی شاعر مربوط است که اساس و پایه مکتب نقد نو را تشکیل می‌...

نظریه احساس‌گرایی یکی از مهم‌ترین و در عین حال افراطی‌ترین نظریات غیرشناختی در حوزه اخلاق محسوب می‌شود. این نظریه از طرف آلفرد آیر (1910 ـ 1989) و تحت تأثیر آموزه‌های حلقه وین و فلاسفه تحلیلی کلاسیک دوره اول نظیر: فرگه، راسل، مور و ویتگنشتاین به مهم‌ترین نظریه اخلاقی قرن بیستم مبدل شد. این نظریه معتقد است که اخلاق چیزی جز ظهور احساسات و عواطف فردی نیست. چنین نگرشی به اخلاق صرف نظر از ازاله عقلا...

نظریه مُثُل در طول تاریخ فلسفه موافقان و مخالفانی دارد. عده‌ای مانند فارابی، ابن‌سینا و میرداماد آن را نقد و تأویل کرده‌اند. دو حکیم مسلمان سید احمد علوی شاگرد میرداماد و ملامحمد‌بن علیرضا‌بن آقاجانی شاگرد ملاصدرا از منظر متفاوتی به این نظریه نگریسته و نقدهای ابن‌سینا و میرداماد را به چالش کشیده‌اند. در این مقاله ابتدا به طرح مسئله و گزارشی از نظریۀ مُثُل و پس از آن به بررسی و تحلیل انتقادی این دو ...

نمادپردازی نزد تی. اس. الیوت کارکرد ویژه‌ای دارد. الیوت زبان شعر را زبان ویژه‌ای می‌داند که از تناقض، طنز، ابهام، اسطوره و نماد به‌شیوه‌ای بهره می‌جوید که تصویری عینی و محسوس به‌دست دهد. این شیوه، همان کاربرد نماد در قالب نظریه به‌هم‌پیوستگی عینی است که نخستین‌بار، او آن را مطرح کرد. این نظریه ابعاد گوناگون دارد. جنبه نخست آن به شخصیت‌زدایی شاعر مربوط است که اساس و پایه مکتب نقد نو را تشکیل می‌...

اغلب مایکل سندل را یکی از مهم ترین منتقدان لیبرالیسم معاصر و به ویژه نظریه عدالت جان رالز می دانند. نقد اساسی سندل بر لیبرالیسم رالز، معطوف به نقد آن نوع برداشتی از خود یا فرد است که نظریه رالز مستلزم آن است. به نظر سندل برداشت رالز از فرد دو اشکال اساسی دارد؛ اول آنکه، این خود نمی تواند به معنای واقعی، آن نوع انتخابی را که مورد نظر رالز است، انجام دهد و دوم آنکه، نظریه رالز مبتنی بر خودی که مس...

مقاله پیش رو پس از ذکر مقدمه و ضرورت بحث به این سه سوال محوری موضوع پاسخ داده است : 1. آیا اساساً علوم و فلسفه میتوانند وصف اسلامی و غیر اسلامی به خود بگیرند؟ 2. آیا ماهیت فلسفه رایج عربی است ؟ 3. آیا ماهیت فلسفه رایج اسلامی است ؟ با نقد و بررسی سخنان منتقدین ، اسلامی بودن فلسفه به اثبات رسید . و به پرسش دوم پس از نقل و بررسی نظریات نژادگرایانه مستشرقان و نژادگرایانه عربی پاسخ منفی ونیز نقد ...