هدف: پژوهش حاضر بر آن است تا با نقد اثری کمتر شناخته‌­شده به نام محامد حیدریه بر مبنای رویکرد نقد متنی و روش تحلیل کیفی، الگوی شناخت‌نامه تحلیلیِ اثر را ترسیم نماید. مطابق این الگو، متن مورد بحث از حیث شناسنامه متن‌شناختی، نقد منابع، روش تصحیح مرتبط با هویت نسخه‌شناختی، تحلیل محتوا و از حیث سبک زبانی- ادبی نثر مؤلف در سطوح سه‌گانه واژگانی، نحوی و بلاغی بررسی شده ­است.<b...

چکیده خداوند دین خود را در قالب«وحی قرانی » و «وحی بیانی » بر بشر عرضه داشته است سهم عظیمی از «وحی بیانی» به صورت آموزه های خاص دینی تنها در اختیار وارثان علم پیامبر(ص) ؛یعنی اهل بیت (ع قرار گرفت که بخش مهمی از آن ، قرآن و تفسیر آن است .از این رو در کنار بهره گیری از «ثقل اکبر» نیاز به مراجعه به «ثقل اصغر» یعنی ائمه (ع) امری ضروری و اجتناب ناپذیر می نماید در این جا به سبب اهمیت نقش امام صادق(ع...

مبانی معتزله در نقد متون روایات در  دو حوزه عقلی و نقلی قابل بررسی می باشد.این گروه ضمن اعتقاد به تعامل بین عقل و نقل، قرآن را به عنوان مرجع متقن، معیار نخست درتشخیص صحت روایاتبه شمار می آورند و به دنبال آن با اعتبار بخشی به سنت به عنوان یکی از ادله شرعی، از آن جهت تشخیص حدیث صحیح استفاده می نمایند. علاوه بر مبانی نقلی از نظر این گروه، عقل به عنوان منبع معتبر در دریافت های دینی، نقش مهمی در فهم...

مراحل فهم حدیث از دیدگاه وی عبارت است از فهم متن حدیث و فهم مقصود اصلی آن که مفهوم مقصود به قراین لفظی و غیرلفظی تقسیم می شود. ابوریه به نقد سندی حدیث اهتمام نداشته است و رویکردی ویژه به نقد محتوایی داشته است. وی به نقل به معنا، ضررها و آسیبهای آن پرداخته است. مبانی نقد متن از دیدگاه وی عبارت است از: مخالفت با قرآن، مخالفت با سنت مقطوعه، اختلاف در متن روایات، مخالفت با عقل، مخالفت با سنن الهی و...

آن‏ها که فی‌الجمله حجیت و کارآمدی روایات را در تفسیر باور دارند، برای دست‏‏‏یافتن به احادیث معتبر تفسیری دیدگاه‏‏‏های گوناگونی دارند که به مبانی آن‏ها برمی‏‏‏گردد. آیت‏‏‏الله‏‏‏ معرف، قرآن‏‏‏‏‏‏پژوه برجسته این عرصه، در عناوین مختلف این باب دیدگاه‏‏‏هایی ویژه دارد. افزون بر اصل کارآمدی احادیث معصومان : در تفسیر و دلایل آن، این‏که در چه نوع موضوعاتی تفسیر با حدیث اعتبار دارد، یا سنخ آگاهی حاصل از...

رودکی سمرقندی از سرآمدان قلمرو شعر پارسی در سده سوم و چهارم هجری است که از انبوه اشعار او تنها حدود هزار بیت، آن هم به گونه پراکنده و برگرفته از میان آثار دیگر به دست ما رسیده است. فقدان نسخه کهن و اصیل، فاصله زمانی، دگرگونی های زبان فارسی، ضبط های مختلف منابع ثانوی و ... سبب شده است تا قرائت و مفهوم برخی از همین بیت های اندک این شاعر دشوار و دیریاب گردد. در این جستار قرائت های گوناگون و معانی ...

یکی از کتاب‌هایی که به دارقطنی، از محدثان بنام اهل سنت در قرن چهارم، منسوب است کتاب فضایل الصحابة و مناقبهم و قول بعضهم فی بعض است که تاکنون اثری از آن در دسترس نیست و ظاهراً مفقود است. چند سال قبل در عربستان سعودی کتابی نشر یافت که بنا بر ادعای محققان آن کتاب، جزء یازدهم و تنها قسمت یافته‌شده از کتاب دارقطنی است. اهمیت این کتاب حدیثی کوچک در این است که فقط شامل فضایل ...

نقد و بررسی سندی و محتوایی گزاره‌ها، برای نشان‌دادن تمایز روایات معصومان (ع) از گزاره‌های حدیث‌نما، ضرورتی انکارناپذیر است. بررسی سندی و محتوایی گزارۀ «المُلکَ یَبقَی مَعَ الکُفرِ وَ لا یَبقَی مَعَ الظُّلمِ»، نشان می‌دهد این جمله نه‌تنها سند معتبر ندارد، که برخی از حدیث‌پژوهان انتساب آن را به معصوم (ع) انکار کرده‌اند. افزون بر این، محتوای قابل قبولی نیز ندارد. سه مفهوم احتمالی این گزاره: «لزوم استمرار حکومت عا...

تحقیق حاضر، به روش تطبیقی-تحلیلی، به بررسی سندی و دلالی روایت «قرآن، ذَلول و دارای وجوه مختلفی است، آن را بر بهترین وجه حمل نمایید»، در مصادر اهل سنت و شیعه می­پردازد. روایت فوق غالباً در مصادر اهل سنت یافت شده و برخی از عالمان امامیه از جمله طبرسی و فیض کاشانی بدون سند به آن اشاره کرده­اند. این حدیث از نظر سندی ضعیف است و در زمره‌ احادیث منتقله به شمار می­آید، ولی می‌توان گفت از نظر دلالی و متنی...

یکی از رویکردهای مهم در مطالعات زبان‌شناختی متن، نظریه پیوستگی متنی نقش‌گرای هالیدی است. پیوستگی متنی نقش‌گرا شامل مجموعه‌ای از روابط متنی است که عنصری از یک جمله را به عناصر جملات پیشین از طریق روابط واژگانی، دستوری یا معنایی متصل می‌کند. گروهی از قرآن‌پژوهان مسلمان معاصر با پیروی از آموزه‌های این مکتب، به بررسی ارتباط آیات در سوره‌های قرآن پرداخته و اعلام کرده‌اند که با توجه به عوامل انسجام ک...