یکی از بدیع ترین اندیشه های کانت نظریه ی او درباره آزادی است. پژوهش حاضر به بیان جایگاه این نظریه در اندیشه کانت می پردازد، اگر که کتاب نقادی عقل نظری را در مطالعه بگیریم خواهیم دید که او آزادی سلبی را مورد بحث و بررسی قرار می دهد. او می کوشد که در حوزه عقل عملی، آزادی، را به عنوان اصول موضوعه ی عقل عملی پیش فرض قرار دهد و از این رهگذر آزادی ایجابی را به بیان در می آورد. وی، آزادی و خودمختاری ...

فلسفه معاصر(بویژه فلسفه تحلیلی) را در قیاس با فلسفه های «وجود» محور و«شناخت» محور، فلسفه ای« زبان» محور دانسته اند .با این وجود می توان خاستگاههای تاملات فلسفی در باب زبان را در تاریخ فلسفه دنبال کرد. نخستین تاملات فلسفی جدی در باب زبان در محاورات افلاطون وبیش ازهمه در محاوره کراتیلوس به چشم می خورد. وی در این محاوره ، به نقادی دودیدگاه عمده درباب رابطه زبان وحقیقت، یعنی دیدگاه طبیعت گرایی افرا...

فهم آرای ایمانوئل کانت و تلقی درست از آن ها تنها با توجه به فضای سوبژکتیویستی فلسفة نقادی وی امکان پذیر است. از این رو، در بررسی دیدگاه وی در باب وجود نیز به حتم باید بنیان های فکری او، مانند تفکیک نومن از فنومن و انسداد باب علم به نومن خارجی، لحاظ گردد. کانت وجود را از ساحت واقعیت عینی خارجی به مقولة ذهنی فروکاسته و در ساحت ذهن نیز با انکار وجود اسمی (محمولی)، تنها وجود حرفی را پذیرفته است. ب...

زبان و نسبت آن با فلسفه از مسائل اساسی در تفکر ویتگنشتاین به حساب می آید . هدف از تدوین این مقاله بیان دیدگاه ویتگنشتاین در خصوص زبان و فلسفه و ارتباط آن دو است . ویتگنشتاین متقدم معتقد بود که زبان ذاتأ دارای خصلت تصویری است و ساختار عالم ساختار آن را تعیین میکند . فلسفه را نیز فعالیتی نقادی می داند که وظیفه آن روشن ساختن اندیشه هاست . اما در دوره متأخر از این عقیده صرف نظر کرد و اعتقاد داشت که...

نقد ادبی در فرهنگ ایران تاریخی کهن دارد و با دقّت در آثار کلاسیک از جمله تذکره­ها، رد پای بسیاری از نظریه­های نقدی نوین را می­توان دید. تذکره­ها سوای گزارش­های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، و...، سرشار از اشارات نقدی­اند. نگارنده می­کوشد به منظور نمایش سلیقۀ نقادی و ادبی سام میرزا در تذکرۀ تحفۀ سامی و تبیین گرایش­های ادبی شاعران عصر صفوی، با روش مطالعات کتابخانه­ای به دسته­بندی انواع رهیافت­های نقدی م...

کانت در فلسفه نقادی، ساحت طبیعت را از ساحت آزادی تفکیک کرده و بدین ترتیب، جدال دترمینیسم و اختیار را پایان داد. با این حال وی در نقد قوه حکم جدایی این دو ساحت را نقصی در نظام عقل محض تشخیص داده و تلاش کرده است به کمک قوه حکم تأملی این شکاف را پر کند. وی در اثر اخیر، با رویکردی ایجابی، اشیاء فی نفسه(نومن ها) را به مثابه فرولایه فوق محسوس طبیعت مورد بررسی قرار داده و با عرضه تصویری نظام مند(ارگان...

یکی از مباحثی که در بخش مکاسب محرمه­ی فقه شیعه، محل اختلاف شدید آراء فقیهان شیعه می­باشد، مسأله­ی أخذ أجرت بر واجبات است اینکه، آنچه امروز، در ادبیات فقه شیعه، قاعده­ی أخذ أجرت بر واجبات، خوانده می­شود، دارای چه پیشینه­ی تاریخی است؛ چگونه در گذر زمان ولادت یافت، رشد نمود و به قاعده­ای فربه بدل گردید؛ کدام دانشیان فقه شیعه، در این روند، سهیم بودند و تأثیر نهادند و با توجه به جایگاه ویژه­ی صاحب ع...

مفهوم اوتوپی که اولین بارتوسط افلاطون در کتاب جمهوریت مطرح شد، بیانگرشکلی از جامعه آرمانی بشری است که در آن آدمیان در خوشبختی وسعادت کامل به سر می برند. دراین میان ادبیات بعنوان یکی از برترین تجلیات فرهنگ انسانی، سهم بزرگی در اشاعه و همگانی کردن این مفهوم داشته است. نویسندگان مختلف کوشیده اند با ارائه تصویری دقیق و تأثیرگذار ازاین جامعه آرمانی، به عمیق ترین آرمان انسان و همچنین به نقادی جامعه ز...

سبک زندگی به مثابه پدیده ای اجتماعی است که در روند زیستی انسان قرن حاضر، تغییرات گسترده ای به وجود آورده است، تغییراتی که جنبه های مختلف زندگی انسانی از چگونگی به کارگیری زبان بدنی، نوع پوشش، معیارهای اثرگذار بر ترجیحات ذوقی، مبناها و مرجع های هویتی که وجوهی فرهنگی هستند تا تجربه فضاهای جدید اجتماعی- تفریحی و میزان دخل و خرج اقتصادی افراد را در بر می گیرد. نوشتار حاضر با هدف نقادی جامعه شناختی...