مباحث نفس یکی از موضوعات پیچیده، پربحث و محوری در مباحث فلسفی و کلامی است. شاید مهم ترین وجه این اهمیت، ارتباطِ امکان و کیفیت معاد با مسأله نفس باشد. متکلمان درباره ماهیت نفس اختلاف فراوانی دارند و اغلب آن را غیر مجرد می پندارند؛ اما کسانی چون غزالی، فخر رازی، خواجه نصیر و... آن را مجرد دانسته اند. قسمت اصلی این مقاله، بررسی آرای یکی از بزرگترین متکلمان عقل­گرا در قرون اخیر، یعنی مرحوم عبدالرزاق...

عبدالرضا مسرور* این نوشتار در پی بیان این حقیقت است که طب و طبابتی که در سیره نبوی مطرح است، طب متعالی است و طبی که از سیره نبوی خارج است، طب متسافل است. طب متعالی بر قوت و قاهریت نفس تکیه دارد و معتقد است که فاعل حقیقی درمان بیماری ها و عامل مرگ طبیعی خود نفس است و تا زمانی که نفس به بدن نیاز دارد، در مراقبت و محافظت و تدبیر و تعدیل آن می کوشد و هر گاه از آن بی نیاز شود، رهایش می کند و از این ...

مسئلۀ علیّت ذهنی- دست‌کم از زمان دکارت - از مهم‌ترین مسائل فلسفۀ ذهن بوده است. فیلسوفان دکارتی از آن‌جا که تعامل علّی نفس و بدن را مشکل‌ساز می‌دانستند، هر یک به شیوه‌ای رابطۀ علّی مستقیم میان نفس و بدن را کنار گذاشتند. با این حال، این مسئله با کنار‌گذاشتن نفس مجرّد دکارتی در دورۀ معاصر نیز حل نشده است و همچنان از مهم‌ترین مسائل است. اگر مسئلۀ ذهن و بدن را اساسی‌ترین مسئله در فلسفۀ ذهن معاصر به حساب...

عقل و وحی، بر پایه نگرش توحیدی، دو امر سازگار تلقی شده‌اند؛ زیرا هر دو از منبع واحد نشأت یافته‌اند که جامع تمام صفات کمال است. فلاسفه مسلمان با این باور عمیق در انطباق دست‌آوردهای عقلی با محتوای ناب شریعت حقیقی کوشش پایدار داشته‌اند. تجرد نفس از جمله مباحثی است که صدرالمتألهین در ایجاد سازگاری آن با دین به خصوص شریعت اسلام تلاش شایسته‌ و موثری انجام داده است. ایشان دلایل پیشینیان را یقین‌آور می...

تبیین رابطه نفس و بدن از مهمترین دلمشغولی­های فلاسفه دوآلیست می‌باشد. گرچه خاستگاه تفکر دوآلیسم به افلاطون بازمی‌گردد، اما رنه دکارت فیلسوف فرانسوی نیز نقش به­سزائی در تبیین، گسترش و شاید بتوان گفت در ترمیم و یا تصحیح این نظریه ایفا نموده ­است تا آنجا که گاه نظریه دوآلیسم به نظریه افلاطونی- دکارتی شهرت دارد. مهمترین چالش دکارت در این موضوع، نحوه ارتباط نفس با بدن است. دکارت غده صنوبری را که عضو...

مقدمه: تصویر ذهنی بدن، نشان دهنده تصوری است که فرد از بدن خود دارد و سطح بالای نارضایتی از بدن باعث افسردگی می­شود. هدف از این مطالعه تعیین ارتباط بین تصویر بدنی و عزت نفس با سازگاری زناشویی در کارمندان زن دانشگاه علوم پزشکی کرمان بود. روش‌ها: این مطالعه مقطعی بر روی 380 نفر از زنان کارمند متأهل دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال 1391 انجام شد. ابزار جمع­آوری داده­ها پرسشنامه­ای م...

مسئله ارتباط مجرد و مادی یکی از مسائل مهم در فلسفه است. نفس به دلیل هویت دوگانه‌ای که دارد، می‌تواند نقشی واسطه‌ای را میان عالم عقل و طبیعت را ایفا کند. نقش واسطه‌گری نفس، در فلسفه افلوطین و ملاصدرا به دو شکل متفاوت ترسیم شده است. از دیدگاه افلوطین، نفس دارای جنبه‌ای فرودین و جنبه‌ای عالی است. جنبه عالی نفس متصل به عقل است و هرگز تنزل نمی‌کند. اما نفس دارای جنبه فروتری نیز هست که با ماده در ارت...

در حکمت صدرایی با اثبات حرکت جوهری و خروج تدریجی طبیعت شیء از قوه به فعل، غیر از صورت و فعلیت شیء، ماده‌ و هیولایی اثبات شد تا حامل این قوه باشد. معنای این ادعا آن است که نفس ناطقه انسان، پس از مفارقت از بدن، استکمالی نخواهد داشت. از طرفی در متون دینی به سیر استکمالی نفس در عالم برزخ و قیامت که نفس، بدن را رها کرده است، تصریح شده است. از آنجا که میان عقل و دین خالص از آن حیث که مخلوق خداوند حکی...

هدف از پژوهش حاضر، رابطه تصویرذهنی بدن، خودپنداره و عزت نفس با اختلالات تغذیه در دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز بود. نمونه پژوهش شامل 200 نفر از دانشجویان دختر بود که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از چهار پرسشنامه، تصویر ذهنی بدن(bici)، خودپنداره بک(bsct)، عزت نفس کوپراسمیت و اختلالات تغذیه اهواز(aedi) استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها از روش همبس...