در مقالۀ حاضر، کوشیده‌ایم با تحلیل عناصر ساختاری و دستوری متن مقالات شمس و با رهیافت‌های معنی‌شناسانه (سمانتیک: Semantic) خواننده را به خوانشی نو و دگرگونه از این اثر سترگ فراخوانیم. همچنان‌که مطالعات ساختاری نشان می‌دهد که انواع ادبی از الگوهای نحوی و دستوری معینی پیروی می‌کنند. وجوه فعل و انواع اسم و ضمیر، تأثیرات معنی‌شناسانه خاصی در زبان دارند. بدین ترتیب، می‌بینیم که شمس چگونه با استفاده ا...

کتاب مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی تألیف علی دلاور سال‌هاست متن درسی روش تحقیق در رشته‌های علوم اجتماعی و انسانی است و تاکنون بارها تجدیدچاپ شده است. پژوهۀ فرارو با روش تحلیل اسنادی این تألیف را نقد کرده است و با تکیه بر نظریۀ «تقسیم» در منطق ارسطویی نواقص «ارائۀ منطقی محتوا» را در این کتاب در فصل‌بندی و ارائۀ زیرعنوان‌ها و تدوین مطالب در ذیل عناوین، که هریک موجب اختلال در فر...

«بینامتنی» ابزاری هنری در دست آفریننده متن است که زمینه­ساز زیبایی و ژرف­معنایی آن می­گردد؛ امّا چگونه می­توان در ترجمه، معنا را با حفظ زیبایی این شگرد هنری، انتقال داد؟ زیرا در ترجمه، نشانه­های لفظی، به عنوان بهترین علامت برای پی­بردن به بینامتنی ودرک معنایی آن، تقریبا از بین می­رود واگر این بینامتنی، با متون برجسته دینی مانند قرآن ویا دیگر کتب آسمانی باشد، مشکل دوچندان می­گردد. این مقاله با شی...

این مقاله به معرفی نظام واژه­سازی در چارچوب نظریۀ نام­نگری اشتکاور می­پردازد. نظریۀ نام­نگری اشتکاور نظریه­ای شناخت­محور است که نیازهای نام­گذاری جوامع زبانی را مدنظر قرار می­دهد و بر نقش فعال و ظرفیت شناختی مبدع یا واژه­ساز در خلق واژه تأکید می­کند. هدف از نگارش این مقاله، توصیف نظام واژه­سازی در چارچوب نظریۀ نام­نگری اشتکاور است، ضمن آن که تلاش خواهد شد با اراﺋۀ نمونه­هایی از واحدهای واژگانی ...

نظریۀ صدور فلوطین (نظریۀ فعالیت دوگانه)، حاصل تلاش او برای پاسخ دادن به انتقاد های ارسطو بر افلاطون، در مسئلۀ بهره مندی اشیا از مثل است. فلوطین نه تنها در اصل ایجاد مسئله برای او، بلکه در زبان و اصطلاحاتی که برای بیان آرای خویش به کار می گیرد (مانند مادۀ معقول، دویی نامتعین و فعالیت)، تحت تأثیر ارسطو است. همچنین، نظریۀ فعالیت دوگانه، از جنبه های مهمی تحت تأثیر نظریۀ قوه و فعل ارسطو و فاعلیت غای...

مسئلۀ لزوم افضلیت امام از قدیمی­ترین مسائل کلامی در باب امامت است که همواره مورد بحث و نظر بوده است. معمولاً دیدگاه­های اهل سنت و شیعه در خصوص این مسئله، دو دیدگاه متفاوت و دور از هم تلقی می­شود. به­دین­سان که شیعه از طرفداران بی­چون و چرای نظریۀ لزوم افضلیت امام معرفی شده و اهل سنت نیز کسانی قلمداد می­شوند که مقبولیت مردمی را مانعی برای پذیرش نظریۀ لزوم افضلیت امام دانسته­اند. نویسنده در این نو...

در این مقاله، ابتدا خلاصه­ای از نظریه­های مربوط به دلالت نام­های خاصّ در زبان را بررسی می­کنیم و سپس نظریۀ علّی نام­های خاصّ اونز را مطرح خواهیم کرد. از آنجا که نظریۀ اونز، از نظریه­های علّی و نظریه­های وصفی نام­های خاصّ، به یکسان نسب برده است، آشنایی اجمالی با این نظریه­ها برای فهم نظریة اونز سودمند خواهد ­بود. در بخش مربوط به نظریه­های وصفی، نظریه­های فرگه و راسل؛ و در بخش مربوط به نظریه­های علّی، ...

هدف: ارائه و پیشنهاد روش پاسخگویی به پرسش برخی دانشجویان کلاسهای درس معارف اسلامی در بارۀ تعارض نظریۀ تکامل داروین با اعتقادات اسلامی به استادان محترم این دروس. روش: روش این تحقیق توصیفی- اسنادی با مطالعۀ کتابخانه ای و استفاده از نرم افزارهای لازم و مراجعه به تفاسیر قرآن و همچنین دیدگاه زیست شناسان در مورد نظریۀ تکامل است. یافته ها: برخی زیست شناسان مدعی شده اند که علم تجربی، درستیِ نظریۀ تکامل ...

یکی از تعارض های اساسی در کلام (الهیات) و فلسفۀ دین، تعارض علم پیشین خداوند و اختیار بشر است. بدیهی است که درک صحیح از موضوع زمان و نسبت آن با خداوند، برای حل این تعارض بسیار تعیین کننده است. بر این مبنا، سه راه حل برای این تعارض ارائه شده است که می توان از آنها به «نظریۀ تعین ناپذیری آینده»، «نظریۀ شناخت ناپذیری اعمال اختیاری آینده» و «نظریۀ لازمانی علم خداوند» تعبیر کرد. در این نوشتار، ابتدا ...