آرکی‌تایپ یا کهن‌الگو، مهم‌ترین اصطلاح مکتب روانکاوی کارل گوستاو یونگ، شامل صور کهن و افکار و امیال غریزی است که در ناخودآگاه جمعی مشترک انسان‌ها وجود دارند. محتویّات ناخودآگاه جمعی در اسطوره‌ها، مذاهب، رؤیاها، تخیّلات و آثار ادبی رخ می‌نمایانند. در این میان، اهمیّت آثار حماسی به عنوان تجلّی‌گاه اسطوره و کهن‌الگوها غیر قابل انکار است. در پژوهش پیشِ رو، کهن‌الگوی قهرمان در منظومۀ حماسیآرش کمانگیراثر ...

چکیده  کتاب سندبادنامه از جمله داستان­های مطرح در نثر فارسی است که دربارة سابقه، منشأ و نسخه‌های منظوم و منثور آن اتفاق نظر چندانی وجود ندارد. بعلاوه در هزار و یک شب نیز داستان‌هایی تحت عنوان حکایات سندباد بحری وجود دارد که شرح مسافرت‌های هفت گانة شخصی به همین نام است. مقالة حاضر به ریشه‌یابی حضور سندباد در ادب پارسی می‌پردازد و به شکل گذرا سندبادنامه‌های مطرح در تواریخ ادبیات را از ابتدا مطر...

چکیده نظریه ها و یافته های کارل گوستاو یونگ تحت عنوان روانشناسی تحلیلی مورد توجه بسیاری از منتقدان آثار ادبی قرار گرفته است تا با به کارگیری آن و تلفیق دو حوز? ادبیات و روانکاوی تحلیلی نو از آثار ادبی به دست دهند. مطالعه روانکاوانه اسطوره های ملل که مخزن آرزوها و اندیشه های بشری اند، نشان دهند? حضور خرد جمعی و یا همان تعبیر ناخودآگاه جمعی یونگی است که در کهن الگو ها آشکار می شوند. در این پژوهش...

گفتار- چنان که روانکاوی به ما نشان داده است- تنها چیزی نیست که خواست را بیان می¬کند و یا آن را پنهان می¬سازد، بلکه بیشتر موضوع خواست است. زبان - به گواهی تاریخ- آینه¬ی شفافی نبوده و نیست که روند مبارزه¬ها و سلطه¬گری¬ها را- که تاریخ، تاریخ مبارزه¬ها و سلطه¬گری¬هاست- در خود انعکاس داده باشد، ، بلکه زبان قدرتی است که مبارزه برای آن، و از طریق آن، صورت می-گیرد. اگر زبان را نه بیانگر مبارزه¬ها بلکه ...

پرسش از منشأ دین از پرسش‌های انسان مدرن محسوب می‌شود و مانند بسیاری از بحث‌های نوپدید دیگر، حاصل گذار انسان از سنت به مدرنیته است. این بحث با زمینه‌های دانشی دیگری و از جمله روانشناسی دین، جامعه‌شناسی دین، مردم‌شناسی و نیز تاریخ ادیان مرتبط است. تبیین یونگ از منشأ دین در فضای غرب و تبیین استاد مطهری از این مسئله در فضای اسلامی، از تبیین‌های مشهور در این زمینه هستند. تبیین یونگ با استفاده از مفه...

مقاله حاضر ، تلاشی است برای معرفی « باربی درویلی » ، نویسنده اخلاق گرای فرانسوی سده نوزده میلادی و بررسی اثر برجسته او ، شیطان صفتان . وی با بهره گیری از علم روانکاوی ، آثار جاودانی از خود به یادگار گذاشته است که این آثار ، متأسفانه به دلیل پیچیدگی های زبانی ، کمتر توجه مترجمان ایرانی را برانگیخته . شیطان صفتان اثر برجسته اوست که مشتمل بر شش نوول است . این اثر به گونه ای روایتگر وضعیت تراژیک و ...

در پژوهش حاضر، موضوع در روند مستمر و پیچیده تاریخ مانند یک فیلم تصور شده و از قالب‌های جدا و عکس‌گونة صامت و ایستا بیرون آمده است‌‌.اهمیت و دلیل انتخاب این روش پاسخ به نقصانی است که باعث شده اغلب‌‌، آثار هنری نقاش‌ها و معماران مهم و پرآوازه یا جداگانه بررسی شده و یا تأثیر متقابل آن بر یکدیگر خارج از بستر تاریخی قرار بگیرد و اتفاقات سرنوشت‌سازی مانند جنگ و انقلاب که زندگی مردم، ارزش‌ها و سیستم‌ه...

پژوهش حاضر به بررسی خودشیفتگی در قصاید خاقانی اختصاص دارد. در تعریف خودشیفتگی آمده است که: افراد خودشیفته به نحوی بسیار غیر واقع‌بینانه در مورد خود و توانایی‌هایشان اغراق می‌کنند؛ به دیگران اهمّیّت نمی‌دهند و برایشان ارزشی قائل نیستند؛ نیازمند تحسین افراطی هستند؛ اغلب به حال دیگران غبطه می‌خورند و معتقدند دیگران به آنها رشک می ورزند؛ با خیال پردازی‌های مربوط به موفقیّت نامحدود، قدرت، زیرکی، زیبایی...

‏سنت و مدرنیته دو مقوله مهم در فلسفه و روان‌شناسی هستند که در ساختار شخصیت انسان و آینده او تأثیر بسزایی دارند. به تبع آن‌ها ادبیات بالأخص شعر نیز تحت تأثیر سنت و مدرنیته قرار می‌گیرد و بدون شناخت تأثیر سنت و مدرنیته در نوع نگرش شاعر و روشنفکر نمی‌توان به قصد و منظور اصلی آن‌ها پی برد. از آنجا که ادبیات و به طور کلی هنر به عنوان یکی از عناصر اجتماعی جامعه فارسی و عربی بنا بر اصل ارتباطات اجتماع...