جریان سلفیه تأثیرات و پیامدهای عمیقی در دو حوزه افکار و رفتار برای جهان اسلام به همراه داشته است. در میان جریان های مختلف سلفی، جریان تکفیری بیش از سایرین با شیعه و سایر مذاهب اسلامی دشمنی می‏کند و اکنون نیز توانسته است به مدد حمایت‏های خارجی و جذب افراطیون در جهان اسلام به اهدافی نیز دست یابد. در این مقاله با بهره برداری از نظریه پخش، تأثیرات سلفیه تکفیری بر بیداری اسلامی بررسی شده است. سلفیه ...

این مقاله بر آن است نشان دهد چگونه مایکل آنداچی کوشیده تاریخ شرق از دید غرب را در رمان بیمار انگلیسی (1992) بازنویسی کند. در پرتو رویکرد مطالعات استعمار و پسااستعمار و نیز با توجه به نظریة هیدن وایت مبنی بر روایتمندی تاریخ (مجازی بودن ذاتی سخن تاریخی)، نویسندگان کوشیده اند چگونگی به چالش کشیده شدن تاریخ مکتوب را در این رمان بررسی کنند. آنداچی، به عنوان یک نویسندة مهاجر پسااستعماری، سکوت دیرپای ...

مباحث مربوط به خلقت و ترتیب بندی موجودات، اصل خیر را در رأس هرم هستی شناسی خود می نهد و سعی در توجیه ارجاع کثرات به وحدت متعالی دارد. از سوی دیگر ملاصدرا نیز بر مبنای اصول فلسفی و دینی خود با نگاهی وحدت محور با طرح نظریة بدوی خود یعنی (وحدت تشکیکی وجود) و نظریة نهایی خویش (وحدت شخصی وجود) به نحوی خاص می کوشد تا چگونگی ارجاع این کثرات به وحدت متعالی را مبین سازد. با وجود تفاوت هایی که در این زمی...

آیا زبان دین همان زبان عرفی است؟ نظریه های مختلفی مطرح شده است. در این میان ویتگنشتاین در دو بازۀ زمانی دو نظریة متفاوت را مطرح می کند. در دورة متقدم نظریة تصویری وعرفی زبان را می پذیرد. اما در دورة متأخر آن را نقد و نظریة «بازی های زبانی» را مطرح می کند؛ بدین معنا که زبان دارای کارکردها و نقش های متنوع است. نگارنده در این مقاله ضمن تبیین این نظریه و جایگاه آن در مباحث زبان دین، آن را نقد می کن...

تاکنون مباحث فلسفی گوناگونی پیرامون نظریۀ احتمالات مطرح شده است. مهمترین مسئله در این میان آن است که چه تفسیر یا تفسیرهایی را می توان از مفهوم احتمال - که اساسی ترین نقش را در نظریۀ احتمالات بازی می کند -به دست داد. فیلسوفان مغرب زمین تفسیرهای متفاوتی را برای این مفهوم پیشنهاد کرده اند. از میان اندیشمندان مسلمان نیز شهید سیدمحمدباقر صدر تفسیری از احتمال ارائه داده است که می توان آن را «تفسیر اج...

شیخ اشراق و صدرالمتألهین، از یک سو به عالم مثال منفصل قائل بوده؛ و از سوی دیگر، به اثبات نظریة مثل افلاطونی و ارباب انواع پرداخته، و آن­ها را علّت عالم ماده و افراد مادی هر نوع دانسته­اند. پژوهش حاضر ضمن بررسی و نقد براهین شیخ اشراق و ملاصدرا در باب اثبات علّیت ارباب انواع نسبت به افراد مادی، از طریق سنخیّت علّت و معلول؛ نظریة ملاصدرا در علوم حسّی و خیالی (نظریة ابصار) و نیز امتناع طفره در نظام آفری...

«بازنمایی علمی» بخش زیادی از ادبیات فلسفة علم را در دهة اخیر به خود اختصاص داده است. در این مقاله، دو رهیافت اصلی به بازنمایی علمی، رهیافت‌های غیر شناختی و شناختی، بررسی خواهند شد. در بخش اول، بازنمایی علمی و عناصر دخیل در آن، بدون توجه به دو رهیافت مذکور، معرفی می‌شوند. بخش دوم به نظریه‌های غیر شناختی بازنمایی می‌پردازد؛ نظریه‌هایی که «شباهت» را مبنای تعریف بازنمایی قرار می‌دهند. در ادامة این ...

هدف: هدف از نوشتار حاضر، نشان دادن بازتاب روحیه و فرهنگ جهادی در عرصة فرهنگ دانشگاهی بود. نهاد علم و دانشگاه در هر جامعه‌ای، از اثرگذارترین نهادهای شکل‌دهندة سرنوشت و سرگذشت آن جامعه‌اند. در واقع؛ بخش ویژه‌ای از فرهنگ هر جامعه توسط قشر فرهیختة آن که در نهاد دانشگاه رشد و تربیت می‌یابند، شکل می‌گیرد. از این رو، فرهنگی که قشر علمی و دانشگاهی بین خود یا در میان دیگر اقشار جامعه بروز می‌دهد، می‌توا...

داعیه این مقاله این است که تغییرات اجتماعی-فرهنگی در ایران معاصر متاثر از متغیر جنس است و بخش عظیمی از این تاثیر را با مشاهده علمی چگونگی افزایش فعالیت‏های علمی دختران و زنان در کشور می توان نشان ‏داد.‏ با وجود اهمیت ترکیب جنسی دانشجویان و شکل‏گیری نیروهای جدید علمی توجه چندانی به این تغییرات در برنامه‏ریزی‏ها نمی‏شود. این مقاله برای روشن کردن تاثیر متغیر جنس در تغییرات اجتماعی-فرهنگی ابتدا از ...