پیوند واقعه‌ عاشورا با روح فرهنگ و اندیشه ایرانی، شعر آیینی عاشورایی را از اعتبار و اهمیت فراوانی برخوردار کرده است. واقعه‌ کربلا و مسایل آیینی عاشورایی از محورهای اصلی شعر قیصر امین‌پور است که از این رو در زمره برجسته‌ترین شاعران آیینی عاشورایی محسوب می‌شود. پژوهش حاضر به نقد زیباشناختی شعرهای عاشورایی قیصر امین‌پور در سه محور نوگرایی، تصویرپردازی و گفتمان علمی دانشگاهی پرداخته است. نتایج حاصل...

مفهوم «میمسیس » نقشی محوری در نظریه زیباشناختی آدورنو دارد و در سراسر این کتاب حاضر است. اگر بتوان دو ایده مهم و مرکزی را در کتاب نظریه زیباشناختی آدورنو تشخیص داد، بی شک یکی ایده «محتوای معطوف به حقیقت اثر هنری» ، و دیگری مفهوم «میمسیس» است. آدورنو با واژگون ساختن معنا و کاربرد سنتی این اصطلاح، سعی دارد تا نیروی پویای میمسیس را، در عرصه هنر و به تبع آن در ابعاد مختلف زندگی، دوباره به جنبش درآو...

ایجاز و گزیده گویی در سخن، از فنون بلاغیِ مهم در رساندن پیام و معنای مورد هدف گوینده است. این اسلوب بیانی از شیوایی و بلاغت سخن به شمار می آید. یکی از انواع این اسلوب، ایجازِ حذف است که در آن بخشی از روساخت آیه حذف می شود . این حذف ممکن است شامل حذف حرف، واژه یا در بخشی بزرگ تر، جمله یا جملاتی از آیات باشد . این اسلوب اغراض بلاغی گوناگونی را دنبال نموده و در آفرینش زیبایی های لفظی و ظرافت های معن...

به‌نظر می‌رسد پیدایش نظریة بازی‌های تکاملی و گسترش بهره‌گیری از آن بیان‌کنندة گونه‌ای تغییر در ابزارهای مورد استفادة متخصصان نظریة بازی‌ها و اقتصاددانان باشد؛ چه آن‌که برخی به این نظریه در برابر نظریة بازی‌های کلاسیک به‌عنوان نوعی پیش‌رفت می‌نگرند. این مقاله در پی آن است که نخست تفاوت‌های مبنایی مطرح میان نظریة بازی‌های کلاسیک و نظریة بازی‌های تکاملی را به تصویر بکشاند و دوم این‌که به این پرسش ...

اخوان الصفا در رسایل خود بعد از پیشینة تاریخی بحث نظام فیض، دربارة چگونگی پیدایش کثیر از واحد، دو نظریه بیان کرده اند. بر مبنای نظریة اول، مراتب طولی فیض عبارتند از: خدا= عقل فعال = عقل منفعل (نفس کلی) = هیولای اولی= جسم مطلق (هیولای ثانیه). بر مبنای نظریة دوم، بین مراتب طولی فیض و سلسلة اعداد (از 1 تا 9) تناظر وجود دارد و این سلسلة طولی عبارتند از: خدا= عقل=نفس=هیولی= طبیعت= جسم فلک=ارکان چها...

نظریة بازی‌های زبانی (the theory of language games)، محوری‌ترین بحث فلسفة متأخر لودویگ ویتگنشتاین (1889 - 1951)، فیلسوف اتریشی‌‌تبار انگلیسی، است. این نظریه در تقابل با نظریة تصویری زبان، که هستة فلسفة متقدم ویتگنشتاین است، بسط یافته است. براساس نظریة تصویری، زبان صرفاً یک کارکرد دارد: تصویرگری واقعیت. ما می‌توانیم با شناخت حقیقت زبان، حقیقت جهان را دریابیم. درواقع، نظریة اخیر اساساً نمایندة یک د...

مفهوم جنگ عادلانه و نسبت آن با الهیات مسیحی، بیش تر از شانزده قرن است که در کانون بحث های فلسفة سیاسی در جهان مسیحیت قرار دارد، نظریة جنگ عادلانه از مهم ترین نظریه های روابط بین الملل و فلسفة سیاسی پیرامون صلح است که آگوستین (354 م) آن را طرح و بسط داده است. آگوستین جنگ را در صورتی عادلانه می داند که صادرکنندة جنگ دارای مشروعیت الهی بوده و هدفش از این کار اجرای عدالت و برپایی جامعة توحیدی و صلح...

خاورمیانة شمالی مفهومی ژئوپلیتیکی است که با تحولات جدید، امکان ظهور آن در بخشی از خاورمیانه فراهم آمده است. این بررسی تلاشی است برای بررسی شاخص های ارتباطی این حوزه (خوشه) از خاورمیانه با آسیای مرکزی در مقایسه با سایر حوزه ها و ترسیم چگالی ارتباطی و شبکه سازی درونی و فراشبکه ای آن در خاورمیانه. بدین سان در پاسخ به پرسش چگونگی ارتباطات امنیتی و اقتصادی خاورمیانة شمالی (ایران، ترکیه، عراق، افغانس...

مقالۀ حاضر به بررسی وجه فعل در زبان فارسی اختصاص دارد. در منابع دستور سنتی، فعل را حداقل شامل سه و حداکثر شش وجه دانسته اند. همۀ این منابع سه وجه اخباری، التزامی و امری را پذیرفته و برخی، وجوه دیگری مانند مصدری، شرطی، وصفی و دعایی را نیز ذکر کرده اند؛ اما در این منابع ذکر نشده است که این دسته بندی برپایۀ چه اصلی صورت گرفته و ملاک انتخاب وجه فعل در جملات مختلف چیست. در این مقاله دسته بندی جدیدی ...

قدرت انقلاب ایران نه به خاطر قدرت نظامی یا اقتصادی آن، بلکه به خاطر وجه فرهنگی و معنوی آن است. انقلاب اسلامی ایران یک مصداق از مصادیق گفتمان معنویت خواهی در سیاست یا حضور دین در سیاست است که امروزه نمود عملی این خواسته و تکرار آن را در قیامهای کشورهای مسلمان که به نام بیداری اسلامی خوانده می شود، شاهد هستیم. این مطالبه در کشورهای اسلامی از راه قهر و زور به آنها منتقل نشده است، بلکه این همان قدر...