سؤال اصلی این مقاله آن است که آیا نظریة اسکاچپول توانایی تبیین انقلاب ایران را دارد. در پاسخ به این سؤال بخش اول این مقاله به طور تفصیلی به طرح نظریة اسکاچپول می‏پردازد و در بخش دوم توانایی تبیین‏گری نظریه اسکاچپول در مورد انقلاب ایران آزمون شده است. برای این کار از متغیرهای اصلی نظریة اسکاچپول استفاده شده است. این متغیرها عبارتند از: وجود ارزش مازاد، نوع نظام کشاورزی، بعد دیوان سالاری، میز...

مقالة حاضر به نقد و بررسی کتاب نظریة ژانر به‌قلم مهدی زرقانی و محمودرضا قربان صباغ می‌پردازد که انتشارات هرمس برای نخستین‌بار در سال 1395، در 438 صفحه و 1000 نسخه آن را منتشر کرد. کتاب شامل چهار بخش و شانزده فصل است. این کتاب، براساس آن‌چه در مقدمة کتاب آمده است، تدوین و تألیف تاریخی و تحلیلی نظریة ژانر از زمان افلاطون تا عصر حاضر است. کتابی است جامع با ویژگی­های دایرةالمعارفگونه که تلاش می­کند...

پژوهش حاضر پس از ملاحظة تعاریف مختلف از نظریة مطابقت در صدق از ارسطو و حکیمان مسلمان تا منطق دانان جدید غرب، به طرح اشکالات عمده ترین چالش با آن یعنی شبهة دروغگو می پردازد. منطق دانان و حکیمان مسلمان از جمله تفتازانی، دوانی و صدر الدین دشتکی، راههای مختلفی در این مقام ارائه کرده اند. در میان منطق دانان غربی نیز راه حل راسل و نظریة مراتبی زبان آلفرد تارسکی از معروفترین راه حلهای معاصر برای حل شب...

در سال‌های اخیر، نظریة بازی به علوم مختلف مانند علوم سیاسی، علوم رایانه، زیست‏شناسی و علوم اجتماعی نفوذ کرده است و بسیاری از نظریه‏پردازان در این زمینه قادر به توضیح و تفسیر برخی از مفاهیم گیج‏کننده در این رشته‏ها بر اساس نظریة بازی هستند. تئوری نظریة بازی برای مطالعه طیف وسیعی از موضوعات مورد استفاده قرار می‏گیرد، از جمله چگونگی تصمیم‏گیری در یک محیط رقابتی که در آن نتیجه تصمیم هر عامل بر نتای...

الکساندر ونت متفکر اصلی نظریة سازه‌‌انگاری در روابط بین‌‌الملل محسوب می‌‌شود. دغدغة او ایجاد راهی میانه یا پلی بین دو جریان اصلی مناظرة کنونی حاکم بر روابط بین‌‌الملل، یعنی خردگرایی و انعکاس‌‌گرایی است. مقالة حاضر، ضمن ارائة تصویری مختصر از نظریة سازه‌انگاری ونت، چگونگی برآمدن این ره‌یافت و کاستی‌‌های مفهومی ‌‌و تجربی آن را برای دست‌یابی به راهی میانه یا نظریة جدید در روابط بین‌‌الملل واکاوی می...

بحث‌های فلسفی پیرامون موضوع مشکل سطح انتخاب در انتخاب طبیعی که منجر به ارائة نظریات انتخاب گروه و چند سطحی گردید گویا جنبش کاربست نظریة تکامل در دیگر حوزه‌های معرفتی را علاقمند به تبیین امور مردم ‌شناختی کرده باشد. از این میان اما تلاش‌های ویلسون برای تبیین سازگارانة دین تحت تاثیر نگرش ارگانیسمی به اجتماع بشری و بر مبنای نظریة تکامل یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات روزآمد این حیطه تلقی می‌شود. از...

پیچیدگی پدیده های دینی و بازتاب آن در جنبه های گوناگون زندگی، دانشمندان دیگر علوم را به خود مجذوب ساخته است. مورخان، فلاسفه، جامعه شناسان و مردم شناسان، هر یک با روشهای خاص خود به تحلیل آن پرداخته اند. تأمل در باورهای دینی، تاریخی طولانی دارد اما بررسی مردم شناسانه آن از قرن نوزدهم میلادی آغاز شد و در مورد پیدایش دین، اشکال اولیه آن و مراحل تاریخی شکل گیری اندیشه های دینی، نظریه های گوناگونی مط...

هدف از پژوهش حاضر، آزمون مدل ارتباطی ادراک از محیط حامی- خودمختاری و کنترل کننده، انگیزش، و میل به ادامة ورزش در نوجوانان، بر اساس نظریة خودمختاری بود. همچنین نقش تعدیل کنندگی جوّ سازمانی ورزش، مورد­آزمون قرار گرفت. در این پژوهش توصیفی- همبستگی، 288 نوجوان ورزشکار (152 ورزشکار رزمی، و 136 ورزشکار غیر رزمی) با دامنة سنی 17-15 ساله، به­روش نمونه گیری خوشه ای از بین نوجوانان ورزشکار شهر ارومیه انتخ...

شرح و بیان صنعت فرهنگ از زبان تئودور آدورنو و ماکس هورکهایمر نویسندگان کتاب دیالکتیک روشنگری ـ مبتنی بر این گزارش است که عقل ابزار اندیش روشنگری (aufklarung) که بر همسان سازی و این همانی بنیاد دارد گرچه بنا بود آزادی را از ترس از مراجع اساطیری ایمن دارد، خود از سلطة سیاسی ـ اجتماعی و فرهنگی تمامیت خواهانه ای سر در آورد که آدمیان را از آزادی و خلاقیت فردی محروم می سازد و هم فرد و هم جامعه را قلب...

التکرار علی نظریة هالیدای و حسن هو إعادة عنصر معجمی أو ورود مرادف له أو شبه مرادف أو اسم عام أو کلمة شاملة. یشیع التکرار فی الکلام التلقائی و یرجع شیوعه إلی قصر زمن التخطیط. لهذه الظاهرة النصیة فوائد حیث أدی إلی أن یعمد الأدباء منذ القدم إلی استخدامه فی نصوصهم. منها أنه یربط بین المحتوی القَضَوی للجمل فی أجزاء النص المتباعدة، و یساعد فی تحدید القضیة الأساسیة و الکبری فی النص مؤکدا علی محتوی معین ...