پژوهش حاضر تحقیقی معنی شناختی است که به منظور بررسیِ معناییِ فعل های سادة زبان فارسی و متناظرهای مرکب معنایی آنها صورت گرفته است. در این بررسی، نخست، نگارنده طرز تلقی خود از فعل ساده و مرکب را  ارائه می کند و پس از آن، به انواع تناظر میان فعل های ساده و مرکب می پردازد. در ادامه، پس از بحثی مختصر دربارة هم معنایی و سه نوع از آن که در این پژوهش مبنای تحلیل ها قرار می گیرند، یعنی هم معنایی گزاره ای،...

معناشناسی مفاهیم اخلاقی قرآن کلید فهم معانی عالی این کتاب الهی است. یکی از این روش‌های کشف معانی واژه‌ها، در قرآن توجه به مفاهیم هم‌نشین است که نقش مکمل در فهم مقصود قرآن کریم از ایراد واژگان دارد. این مقاله درصدد است نخست به بررسی ریشه‌ای واژه «صبر» پرداخته و سپس رابطه معنایی پنج واژه «ایمان»، «صلاه»، «یقین»، «توکل» و «تقوی» را که در آیات قرآن به عنوان مفاهیم هم‌نشین صبر ذکر شده‌اند مورد بررسی...

یکی از بحث‌هایی که در حوزه معرفت و فهم متون دینی مطرح است تأثیر عوامل پنهان بر مرحله فهم و اندیشه است. این عوامل را می‌توان به سطح معیشت افراد، خلقیات و روحیات، سن مترجم یا مفسر، میزان استعداد مترجم یا مفسر و یا سطح آگاهی از فرهنگ بومی و قومی و همچنین جنسیت توسعه داد. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل گفتمان به ‌بررسی ترجمه برخی از آیات قرآن توسط دو مترجم معاصر (طاهره صفارزاده و محمدمهدی فولاد...

هدف از این پژوهش تهیه و ارائه فهرستی از واژه های کاربردی در حوزه معنایی ارتباطات و بررسی تغییرات معنایی بوجود آمده در این حوزه معنایی در دهه 70 و 80 ش می باشد. با ورود تلفن همراه، رایانه و سپس اینترنت در این دو دهه به ایران، تغییرات معنایی چشمگیری در واژه-های حوزه معنایی ارتباطات در زبان فارسی رخ داده است. بدین منظور در این پژوهش واژه های حوزه ارتباطات در سه زیر حوزه تقسیم بندی شده اند؛ 1.حوزه ...

حکومت دینی در اداره اجتماع، از قواعد ویژه خویش مدد می گیرد. که از جمله آن، مصلحت است. آیا حرکت نظام اسلامی بر مدار مصلحت، آن را به سوی عرفی شدن سوق خواهد داد؟ حامیان عرفی شدن، مصلحت را گذرگاهی به سوی عرفی شدن دانسته اند. این پژوهش بر آن است تا با بررسی توصیفی-تحلیلی مصلحت در اندیشه حضرت امام از یک سو، و بررسی عناصر و مولفه های عرفی شدن، ارتباط این دو را تبیین کند. از دیدگاه ما مصلحت نه تنها گام...

به اعتقاد گروهی از پژوهشگران، مربع معنایی گریماس در برخی از متون ساختاری مکانیکی و منجمد دارد و به خوبی نمایانگر معانی موجود در یک گفتمان نمی باشد؛ بنابراین مربع تنشی را که کاربردی پویا و سیّال دارد، برای این امر مناسب می دانند. این در حالی است که می توان به مدد «مربع های معنایی متوالی»، معانی موجود در ژرف ساخت یک روایت را به گونه ای سیّال و متحرک به تصویر کشید و یا به عبارتی دیگر می توان مراحل ت...

معناشناسی همزمانی براساس نسبتهای موجود در کلام واژگان مربوطه را تحلیل میکند نسبتهای راهگشا در معناشناسی محبت عبارتند از همنشینی، جانشینی، متقابل . با بررسی نظام همنشینی سه نوع همنشین برای حب مشخص شد همنشینهای توصیفی که این همنشینها دارای رابطه این همانی با حب هستند به بیان دیگر این نوع همنشینی بیانگر این است که هر کدام از فاکتورهای توصیف کننده حب در واقع خودش همان حب و ابراز حب است که در این ب...

فهم درست معنای یک واژه، نیازمند استفاده از روش­های گوناگون معنی­شناسی است تا از طریق آن ها، به توصیف دقیق معنای آن واژه دست یافت. یکی از این روش­ها، روابط مفهومی و از جمله تقابل معنایی است. هدف این پژوهش، بررسی تقابل معنایی و نقش آن در ترجمه قرآن کریم است. بدین منظور، 106­­ جفت­ واژه متقابل، همراه با بسامد آن ها و آیاتی که در آن ها به کار رفته­ است از منابع مختلف و به ویژه از «تفسیر نور» اثر مص...

«سنن الهی» قوانین مستمر و فراگیری است که خداوند متعال بر اساس آن ها نظام هستی را ایجاد فرموده، و نسبت ها و روابط متقابل آن را تنظیم نموده است. از آن جا که این قوانین، ثابت و غیر قابل تغییر است علم به آن ها می تواند به عنوان ابزار قدرت مندی در پیش بینی و مدیریت رخدادهای فردی و اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد. از سوی دیگر، دانستن قوانین الهی، دارای بعد تربیتی نیز هست و خشیّت در برابر آن ها منجر به ...