مخطوط فاضل احمد پاشا 1618ـ‌کهدر کتابخانۀ کوپریلی استانبول نگاه داشته می‌شود ـ دربردارندۀ چهار رساله از اثیرالدین مفضل بن عمر ابهری (؟656ـ؟597 ه‍.ق.) به نام‌های بیان الأسرار، تلخیص الحقائق، رسالة المطالع، و زبدة‌الحقائق است که هر یک مشتمل است بر منطق، فیزیک، و متافیزیک. این رساله‌ها را کاتبی قزوینی از نسخۀ اصل برای خود رونویسی کرده و ابهری به خط خویش بر آغاز همۀ آن‌ها یادداشت إنهاء با تاریخ و تو...

با سقوط حکومت طاهریان، مدعیان جدید قدرت برای چند دهه اوضاع شهرهای خراسان را به هم ریختند. برگشت یعقوب از خراسان و اختلافات عمرولیث با خلیفه فرصت مناسبی را برای احمد بن عبدالله خجستانی در کسب قدرت فراهم آورد. با کشته شدن خجستانی سپاهیان وی رافع را به فرماندهی خود انتخاب نمودند. وی دوران آرامی را در حکومت خراسان سپری نکرد. درگیری­های وی با عمرولیث صفاری- اختلافش با حسن بن زید علوی و حمله به طبرست...

چکیده ندارد.

عقیده به وجود مهدی موعود یک عقیده اسلامی است و از ارکان مذهب امامیه به شمار می رود، عقیده ای است قطعی که به وسیله اخبار متواتر و قطعی الصدور به اثبات رسیده است لیکن بسیاری از مسایل مربوط به آن نیاز به تحقیق و بررسی دارد و از قبیل طول عمر، غیبت طولانی، علت غیبت، فواید امام در زمان غیبت و دهها مسأله دیگر، این رساله در پی اثبات این مطلب است که غیبت یک امر نو و فوق العاده نیست، بلکه از سنن الهی به ...

بدون شک هر آغازی را پایانی است و مطابق کلام وحی و أقوال پیشینیان دین، خصوصا پیامبر اکرم(ص) پایان جهان نیز اتفاق خواهد افتاد. مسلماً روایاتی گوناگون از پیامبر(ص) و علماء دین در موضوع نشانه های قیامت صغری و کبری وارد شده است. همان‏طور که شاهد هستیم در جهان کنونی برخی از این نشانه ها ظاهر شده و برخی دیگر نیز به وقوع نپیوسته است. اما قبل از پایان جهان و در این دنیای سرشار از فتنه و فساد و ظلم، مهدی...

در دوره سلجوقیان نهاد وزارت به عنوان یک عنصر ثبات بر نیروهای مختلف وپراکنده که به صورت داخلی و خارجی در کار بودند نظارت می کرد. این نهاد بازوی کشوری حکومت به شمار می رفت ، وزارت در دوره سلجوقی یکی از نهاد های جا افتاده حکومت اسلامی محسوب می شد و وزیر محور دستگاه حکومتی و از قدرت زیادی بر خودار بود وی به عنوان نایب سلطان عهده دار تمام جنبه های تشکیلات کشوری بود و مسؤلیت زیادی داشت وظایف مالی، نظ...

هرچند ادبیات و فرهنگ تاجیکی همواره با تحولات و دگرگونی های بزرگ اجتماعی بوده، هرگز در هیچ مقطع تاریخی قدرت و توانایی اش را ازدست نداده است. سدۀ نوزدهم یکی از دوره های بسیار بااهمیت در تاریخ ادب و فرهنگ تاجیک است. شرایط خاص تاریخی حاکم بر این دوره سبب شده بود که تاجیکستان در شرایط سیاسی و اجتماعی دشواری به سر برد. در نیمۀ اول عصر نوزدهم ادبیات تاجیک در روند ادبی «دوزبانی» (ازبکی و تاجیکی) قرار د...

چکیده احمد بن محمد بن عیسی اشعری از اصحاب امام رضا، امام جواد و امام هادی? و از راویان بزرگ شیعه در قرن سوم هجری به شمار می رود. همه ی فقهاء و همه ی علمای رجال در باره ی وثاقت ایشان اتفاق نظر داشته و کمترین شک و تردیدی در این باره وجود ندارد. از این رو، تحقیقی با عنوان «آرا و اندیشه های کلامی احمدبن-محمدبن عیسی اشعری» صورت پذیرفته است. بی تردید نقل روایات اعتقادی توسط راوی شیعی، نشان دهنده ی...

مسأله ی علم خدا به مادیات از جمله غامض ترین مسائل فلسفی است که پیچیدگی آن به نحوه ی وجود متغیر اشیاء مادی باز می گردد. ازاین رو کیفیت علم حق تعالی به مادیات باید به گونه ای تبیین گردد که رابطه ی علمی میان واجب تعالی با مادیات متغیر، منجر به راهیابی هیچ گونه تغیر و تکثری در ذات وی نگردد. با توجه به تمامی پیچیدگی های بحث، طرح کلی ملاصدرا در حل مسأله ی ارتباط علمی میان واجب تعالی و مادیات در میان ...

زبان عرفانی از لغات و اصطلاحات عرفانی که بار اصلی معنا را بر دوش می کشند و فهم صحیح ادبیات اصیل عرفان فـارسی در گرو تشخیص این اصطلاحات است، مشحون است. در این پژوهش تلاش می گردد تا چهار کتاب عرفانی اسرارالتوحید، حدیقه الحقیقه، تذکره الاولیاء و عوارف المعارف بررسی شده و ضمن استخراج معانی بدست آمده از هر اصطلاح عرفانی و شواهد موجود در کتب مذکور، سیر تحوّل معانی آن تعابیر عرفانی با روش توصیفی- تحلیل...