مسئلة عقلانیت علم، نیازمند بستری برای طرح چیستی عقلانیت است تا در چهارچوب مفهومی از عقلانیت، بتوان چگونگی عقلانیت ماجرای علم را به تصویر کشید. نگارنده در این مقاله تلاش می‌کند تا با استفاده از مفهوم عقلانیت هدف ـ وسیله نشان دهد که چگونه می‌توان چنین بستری را فراهم آورد. برای این کار می‌بایست علم را به‌ عنوان یک فرایند در نظر بگیریم که در آن با مفروض گرفتن اهدافی، می‌توان عقلانیت دست‌یابی به این...

در فلسفة اخلاق، سه نگرش کلی دربارة میزان مطالبة اخلاق وجود دارد که عبارتند از اخلاق حداکثرگرا، اخلاق اعتدال گرا و اخلاق حداقل گرا. در این میان، اخلاق اعتدال گرا، که بسیار نزدیک به تصور کنونی بشر دربارة میزان مطالبة اخلاق و مقتضیات آن است، از دو سو مورد هجوم قرار گرفته است: از یک سو حداکثرگرایان بر این باورند که  آنچه اخلاق اعتدال گرا، و نیز بشر امروز، از آن به عنوان میزان مطالبة اخلاق و مقتضیات...

مصرف مثل دیگر رفتارهای انسان می تواند عقلانی یا غیرعقلانی باشد؛ ولی نظریه های کنونی در حوزه تحلیل عقلانیت مصرف کننده فاقد معیاری میان ذهنی(مشترک بین همه افراد) برای تفکیک رفتارهای عقلانی و غیرعقلانی مصرف هستند. در این پژوهش کوشش شده است تا با استفاده از روش های ترکیبی کیفی و کمّی، یک معیار میان ذهنی برای سنجش عقلانیت مصرف شناسایی و تدوین شود. در فاز اول پژوهش مصاحبه های عمیق با یازده نفر از خبرگ...

مباحث اخلاقی از نگاه فلسفی از دیرباز در تفکرات اندیشمندان اسلامی خصوصاً ابن مسکویه مطرح بوده است. که تحت تاثیر تفکرات ارسطو بوده است. و همچنین مکتب اخلاقی ابن مسکویه مبتنی بر نظریه اعتدال است و کمال اخلاقی را در اعتدال قوا می داند. این تحقیق برآن است تا زمینه های اخلاقی ابن مسکویه و مرحوم نراقی را در رابطه با فضیلت شجاعت بررسی نماید. آراء ابن مسکویه جنبه عقلی محض دارد و عقل را تنها داور برای ت...

عقل برای حل یا مهار بحران فردی و اجتماعی، ابزاری مطمئن تصور می­شود و عقلانیت ایجاد شده در پرتو آن مجموعه­ای از اقدامات را به هم پیوند می­زند. برخی از اندیشمندان فقط عقلانیت علمی یا برتری آن را پذیرفته­اند و برخی دیگر دامنه­ی عقلانیت را تا حدی گسترانیده­اند که عملکرد انسان در ساحت زندگی روزمره و یا ارزش‌گذاری­های اخلاقی را نیز در برمی­گیرد. در عقلانیت سیستمی هیچ عقلانیت هژمونیک یا مسلطی که داعیه...

عبارت فوق از زبان مشاور امنیتی جرج واکر بوش گویای آغاز یک تحول پارادایمی و آغازفصلی نوین در سیاستگذاری خارجی آمریکا و به تبع آن نظام بین الملل است . تعبیر حادثه 11سپتامبر به عنوان «یکی از بزرگترین زلزله ها» محدود به آمریکا نبود، بنا به تعبیری دیگر، حادثه 11 سپتامبر برای اولین بار آمریکا را وارد کره زمین کرد، برخی این حادثه را نمود «فروپاشی عقلانیت عصر روشنگری » خواندند، بعضی دیگر آن را «متفاوت ...

انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری اسلامی ایران، گفتمان تازه ای را وارد فضای گفتمان های موجود در سپهر سیاسی ایران کرد. گفتمانی که تا پیش از این به مثابه ی یک روش، منش وکنش اخلاقی مطرح می شد اما فضای اجتماعی-سیاسی کشور، باتوجه به تجربه ی دولت های پیشین در دو حوزه ی سیاستگزاری داخلی وسیاست خارجی،گفتمانی تازه به نام گفتمان اعتدال را پدید آورد.هر چند شاید هنوز زود باشد که با تحلیل گفتمانی، دال های ش...