اهمیت مفهوم سوژه در عصر روشنگری و ایمان به برتری خرد آدمی، در برهه‌های مختلف تاریخ دستخوش تردیدهای متعدد شد. از جمله در پایان دهه شصت و دهه هفتاد در آمریکا با اوج‌گیری مناسبات قدرت در جامعه و نظریه‌های افرادی چون میشل فوکو که نقش محوری سوژه را به نفع وجود گفتمان‌ها تقلیل دادند؛ شاهد خیزش جنبش‌های مدنی‌ای هستیم که خواستار آزادی اقلیت‌ها و کاهش روابط مبتنی بر اقتدار در جامعه هستند. به موازات آن د...

در بخش اول مقاله، آرای ژان‌ پل سارتر، رولان بارت، و میشل فوکو با محوریت مسئله مؤلف بازخوانی شده است. در جهت یافتن پاسخ این پرسش که مؤلف چیست و چه کارکردی دارد و در آینده چه کارکردی می‌تواند داشته باشد، از خلال این بازخوانی پرسش‌هایی در زمینه اثر، مخاطب و رابطه‌ی میان مؤلف، اثر هنری و متن طرح شده و تلاش شده که پاسخ‌های هر کدام از این متفکران، تبیین شود. در بخش دوم، ضمن اشاره به تبیین متفاوت بلان...

قصیده اولین قالب شعری است که شاعران ایرانی در آن به طبع آزمایی پرداخته­اند. علی­رغم فراز و فرودها، تا عصر مشروطه این قالب (در کنار غزل و مثنوی) همواره قالبی هنجار و مشروع بوده است؛ تا اینکه با ظهور طلیعۀ تجدد و انقلاب مشروطیت به ناگاه قصیده و درونمایۀ اصلی­اش، مدح، با انتقادات تندی از سوی روشنفکران و شاعران این دوره چون آقاخان کرمانی، آخوندزاده، تقی رفعت و... مواجه گردید و یکباره به قالبی ناهنج...

قدرت از دیرباز به عنوان عامل چشمگیری در تولید دانش در نظر گرفته شده است و دانش را نیز به نوبه ی خود می توان لازمه ی تولید قدرت در جوامع دانست. تولید متقابل این دو موضوع پدید آورنده ی شرایطی بوده است که در آن طیف وسیعی از دانشٍ جمعی، اعتبارِ به ظاهر اصیل و بدیهی ای را به دست آورده است. رساله ی حاضر تلاش می کند خوانشی انتقادی از دو رمان سربریده و ناقوس اثر آیریس مرداک در چهارچوب نظریات میشل فوکو در...

قدرت، از دیرباز، نقش بسزایی در انتشار دانش داشته است و متقابلاً دانش نیز تمام همت خویش را در تولید قدرت به کار برده است. برهمکنش و تولید متقابل این دو قدرت پایدار و جاودان شرایطی را پدید می آورد که در آن بسیاری از دانش های جمعی ظاهراً اعتباری بدیهی و اصیل بدست آوردند. رساله ی حاضر در صدد است خوانشی انتقادی از دو نمایشنامه تام استاپارد تحت عنوان آرکاریا و رزنکرنتس و گیلدنسترن مردند را در چهارچوب ن...

بر اساس رویکرد بدیع فوکو،قدرت که ماهیتی منتشر دارد را نه فقط در نهاد متمرکز حکومتی که باید در سطوح خرد و در دینامیسم روابط بشری یافت. از این رو قدرت در هر زمان ومکانی فعلیت می یابد . در همین راستا اصطلاح هتروتوپیا به معنای دگرمکان نیز از سوی این اندیشمند در جهت تحلیل روابط قدرت در زمینه هدایت مکان ها بکار گرفته می شود. به زعم وی با شکل گیری انواع دگرمکانها،جهان مدرن به فضایی شبکه ای تبدیل شده ا...

دگرگونی، پس از گذر میلان (1954) و برنامه زمانی (1956)، سومین رمان میشل بوتور است که درسال 1957 منتشر شد. دگرگونی اثری نورئالیستی به شمار آمد و در همان سال جایزه رونودو را دریافت کرد. لئون دلمون، نماینده ی فروش ماشین تحریر شرکت اسکابلی به رم سفر می کند، اما هدف از سفر، این بار، گزارش دادن درباره ی فعالیت های خود به دایره ی حقوقی شرکت نیست، بلکه می خواهد نزد زن جوانی به نام سسیل دارسلا برود و م...

تورنیه در رمان جمعه یا سواحل اقیانوس آرام که می توان آن را بازآفرینی رمان روبنسون کروزوئه اثر «دانیل دفو» قلمداد کرد، ضمن به کارگیری اسطوره ها، به تبیین دیدگاه های فلسفی خویش می پردازد. نویسنده ضمن ترسیم تنهایی و دشواری های رودرروی روبنسون (قهرمان داستان) چگونگی روند تحول معنوی وی را در جزیره ای واقع در اقیانوس آرام به تصویر می کشد. آشنایی با «جمعه» نوجوان بومی جزیره، به تدریج او را از دغدغه ها...

تورنیه در رمان جمعه یا سواحل اقیانوس آرام که می‌توان آن را بازآفرینی رمان روبنسون کروزوئه اثر «دانیل دفو» قلمداد کرد، ضمن به کارگیری اسطوره‌ها، به تبیین دیدگاه‌های فلسفی خویش می‌پردازد. نویسنده ضمن ترسیم تنهایی و دشواری‌های رودرروی روبنسون (قهرمان داستان) چگونگی روند تحول معنوی وی را در جزیره‌ای واقع در اقیانوس آرام به تصویر می‌کشد. آشنایی با «جمعه» نوجوان بومی جزیره، به تدریج او را از دغدغه‌ها...