هجرت به یثرب و تشکیل دولت شهر مدینه زمینه پیدایش نهادهای دولتی و به تعـبـیـردیگر تشکیلات اسلامی را فراهم کرد . اینکه نخستین تشکیلات اداری مسلمین از چه زمـانبوجود آمد، مورد اختلاف است اما در اخبار و روایات تاریخی گزارشهایی وجـود دارد کـهمی رساند : نمونه نخست دیوان در عصر رسالت تأسیس شد . در عین حال مشهور آن اسـتکه نظام دیوانی از روزگار فتح ایران و به پیشنهاد یک ایرانی ساکن در مدینه بـه دسـتـورخل...

پیشرفت مدنی در جامعه عهد نبوی[1] سیدعلیرضا واسعی* چکیده جامعه مدینه که به کوشش پیامبر اسلام(ص) پدید آمد، آن چنان با پیشینه خود و نیز با آن چه در ذهنیت مردمان وجود داشت، متفاوت شده بود که اطلاق مدینه فاضله بر آن چندان دور از واقعیت نمی نمود؛ جامعه‌ای مبتنی بر ارزش‌های متعالی و دارای شاخصه‌های پیشرفت؛ چون امنیت، فرهنگ، نظم و آزادی که حرکت شتاب آلود آن تا سالیان دراز هم چنان بالان بود و زمان زیادی...

چکیده در این مقاله ضمن تشریح مکتب نجف و مکتب قم در مقام دو مکتب مهم و تأثیرگذار در تاریخ حوزه های علمیه، مبانی اندیشة سیاسی آیت الله طالقانی به تفصیل بررسی و در نهایت نتیجه گیری می شود که وی حد واسط این دو مکتب به حساب می آید. مکتب نجف از کهن ترین مکاتب حوزه های علمیه است و از دیرباز به منزلة جریانی شناخته می شود که به دنبال تعمیم ولایت فقها در عصر غیبت در حوزة سیاست نبوده است. آخوند خراسانی را...

نقش مایه های گوناگونی که بر روی اشیای  فلزی مکتب خراسان دوره سلجوقی  حک شده اند، اعتقادات قومی- مذهبی، باورها و آداب و رسوم اجتماعی و شرایط زیست محیطی و پاره ای واقع نمائی ها را نشان می دهند. علم ستاره شناسی(نجوم) و ابزارهای نجومی در دوران بعد از اسلام به دلایل و ضرورت های گوناگون اجتماعی برای مسلمانان مانند طلوع و غروب خورشید به جهت اقامه نماز و نگه داشتن روزه ونیز جهت های جغرافیایی برای سفر و...

هدف این مقاله بررسی اثرگذاری رویکرد حکومتی بر نگرش فقیهان معاصر شیعه در مورد مصرف حقوق امام است، با توجه به اینکه یکی از مسائل مهم در حوزۀ رفتار حکومتی و فقه، اقتصاد مصرف حقوق امام زمان در عصر غیبت بوده و در سدۀ اخیر، شیعه رویکرد حکومتی به فقه پیدا کرده است، این پرسش مطرح می شود که این تغییر رویکرد چه اثری بر مسئلۀ مصرف حقوق امام در زمان غیبت گذاشته است؟ برای پاسخ به این پرسش، تغییر رویکرد مزبو...

در پی دست کشیدن دربار صفوی از حمایت گسترده خود از هنر، نگارگری تبریز روبه افول نهاد و برخی از هنرمندان دربار صفوی به دعوت حکمرانان گورکانی، به هند مهاجرت کردند. حضور این هنرمندان و نظارت آنها بر کارگاه های کتاب آرایی گورکانیان، سبب انتقال و بسط بسیاری از دستاوردهای زیباشناختی نگارگری تبریز در مکتب نوپای نگارگری گورکانی شد. در کارگاه گورکانی به تدریج شیوه ای التقاطی متشکل از عناصر ایرانی، هند و ...

نو شدن هرگز به معنی انکار قدیم و میراث گذشته نیست. هر امر جدیدی بر شالوده بنا می شود. شعر جدید تنها به معنی شکستن قالبتها و بهم ریختن معیارهای ادبی گذشتگان نیست؛ بلکه مضمون و موضوع جدید نیز می خواهد. از طرفی مضمون جدید، بیان نو می خواهد و این با تقلید صرف از گذشتگان همخوانی ندارد. موضوعاتی چون آزادی، مبارزه، عدالت خواهی، بیداری و ... از موضوعات ادب جدید است؛ در حالیکه موضوعات شعر گذشته بیشتر مد...

کتاب حاضر مجموعه چهار مقاله از آثار داگلاس کلنر است که در چهار فصل به رشته تحریر درآمده است. در بخش نخست نویسنده می کوشد با مهارتی شگفت انگیز سیر تکوینی نظریه انتقادی را در ادوار مختلف با ریشه یابی های گاه عمیق و گاه گذرا بررسی کند و به تجزیه وتحلیل رویدادها بپردازد. اگرچه در این بخش فرآیند تاریخی گه گاه از روند طبیعی خارج می شود و اطلاعات درهمی را ارائه می کند، در بخش دوم، روند تاریخی جنبه علم...

چکیده الگوی ایرانی- اسلامی پیشرفت موضوعی است که در وضعیت امروز جزء برنامه فکری اندیشمندان ایرانی قرار گرفته است.الگوی بومی پیشرفت هر جامعه ای لاجرم باید بر گرفته از میراث فکری و اندیشه ای  آن جامعه باشد. فارابی یکی از اندیشمندان اسلامی است که با طرح مدینه فاضله، نوعی آرمانگرایی اسلامی را رقم زده است.یکی از موضوعات فلسفه سیاسی فارابی در طرح مدینه فاضله و آرمان شهر خود، «سعادت» است که در محدوده...

رسول خدا(ص) در مدینه در زمینه­های اقتصادی- دینی، سیاست های کلانی در جهت اعتلای تجارت اسلامی، توسعه اقتصادی و همچنین،  بازسازی بازار اتخاذ کرد. با اقدامات اصلاحی و بنیادی، امور تجاری- بازرگانی در درازمدت از انحصار یهودیان خارج شد و با تشویق مسلمانان به تجارت داخلی و خارجی، دریافت مالیات از بازار مسلمانان ممنوع شد. همچنین تجار به منزله مجاهدان راه خدا تلقی شدند و تجارت داخلی و خارجی بر پایه قوانی...