مکتب کلامی اعتزال یکی از شکوفاترین و پر رونق ترین دوره های خود را در سرزمینخوارزم در روزگار خوارزمشاهیان سپری نموده است . این منطقه، نظر به مو قعیتجغرافیایی و اقتصادی و تعاملات تجاری با اقوام و ممالک شرقی خاصه با اروپایشمالی که صحنه نفوذ میراث فکری یونان بود ، ملت ها، ادیان و مذاهب گوناگون را درخود جای داده بود . این عوامل با توجه به زمینه های فکری و فرهنگی ، امنیت اجتماعیو ثبات سیاسی خوارزم در...

تحول نظام مُفتی ـ مُستفتی تشیع در ایران روزگار مغولان[1] صالح پرگاری* مسلم سلیمانی‌یان** چکیده پس از سقوط خلافت (656 ق)، دگرگونی بزرگی در جهان اسلام رخ نمود؛ به‌ویژه بر اثر روی‌گردانی مغولان از تسنن، گرایش برخی از ایلخانان به تشیع و فراهم آمدن زمینه نشاط علمی برای فقیهان اصولی شیعه، اوضاعی پدیدار شد که ساختار بسیط نخستین و نامتمرکز نظام مفتی ـ مستفتی شیعه را به ساختاری منسجم و متمرکز بدل کرد. این...

چکیده: تاریخ محلی از گرایش های جدید دانش تاریخ است و در شناخت دقیق و درست تاریخ یک کشور، جایگاه ویژه ای دارد. همدان نخستین پایتخت آریایی های ایرانی بود، پس از آن نیز، این شهر در ادوار متعدد تاریخ ایران پایتخت بود و مرکزیت سیاسی و اداری داشت. همدان را دروازه تاریخ و تمدن و فرهنگ ایران دانسته اند و در واقع تاریخ آن فراتر از یک تاریخ محلی برای کشور است، زیرا تاریخ همدان در بسیاری از دوره ها نمود ت...

تحقیق حاضر به شکل گیری نگارگری ایرانی - از زمان ورود مغولان تا آغاز دوره تیموری - می پردازد . در این گستره تاریخی مکاتب تبریز ( عصر حکومت ایلخانان ) ، شیراز ( آل اینجو و آل مظفر ) و بغداد (آل جلایر ) را شامل می شود . آغاز این تحقیق به زمینه های شکل گیری این نقاشی پیش از مغولان به ویژه در مکتب سلجوقیان باز میگردد . سپس به گونه ای جامعتر به نسخ مصور دوران ایلخانی ، آل اینجو ، و جلایریان ، با تاکی...

چکیده در این پزوهش به بررسی چگونگی شکل گیری سنت های عاشورا از آغاز تا ابتدای دوره ی صفویه پرداخته شده است. به طور یقین ذکر مصائب و عزاداری ها و گریستن ها و مرثیه سرایی ها برای حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و فرزندان و اصحاب آن حضرت، باعث زنده ماندن راه امام حسین (ع) و شهدای کربلا برای همه عصرها و نسل های بشر و حفظ بینش و آگاهی های سیاسی در هر عصر و زمانه و دشمن شناسی و مقابله صحیح فکری و عملی با...

قبل از تأسیس دولت منطقه ای و امپراطوری جهانی مغول توسط چنگیزخان، در مناطق مختلف ترکستان و آسیای مرکزی، اقوام متعددی از ترک و مغول روزگار می گذرانیدند. چنگیز این قبایل را با درایت و اقتدار خویش متحد ساخت و در قوریلتای سال 602 هـ.ق به عنوان خان بزرگ مغولستان برگزیده شد. تهاجم چنگیز به چین، آسیای مرکزی، روسیه، ایران و دیگر سرزمین های غربی در نیمه نخست قرن هفتم هجری/ سیزدهم میلادی تاریخ آسیا و تا...

در نوشتار حاضر به بررسی زمینه ها و عوامل مؤثر در شکل گیری و ارتقای توان مندی نظامی غوریان و چگونگی اقدامات نظامی آن ها برای مقابله با مهاجمان و رقیبان پرداخته شده است. هم چنین با اتکا به اطلاعات موجود در منابع تاریخی و با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، فراز و فرودهای دستیابی غوریان به قدرت و توان مندی نظامی و عوامل مختلف مؤثر در شکل گیری و پیشرفت قدرت نظامی غوریان بررسی شده است. در این گفتار، این پرسش...

چکیده جنبش اسماعیلیان نزاری، یک جنبش سیاسی _ اجتماعی بود که در یکی از مهم ترین اعصار تاریخ ایران، عصر سلجوقیان، شکل گرفت. این جنبش با ادعای جانشینی نزار بعد از مستنصر، خلیفه فاطمی مصر، در زمان سلاجقه در ایران، توسط عبدالملک عطاش و حسن صباح با ادغام شیعه گری و ایرانی گری به مبارزه با سلجوقیان برخاستند. حسن صباح خلافت را حق نزار می دانست و با حمایت از او، خط مشی خود را از مصر جدا کرد. حسن صباح ...

یکی از ملاکهای مهم ارزیابی یک جامعه، توجه و یا عدم توجه به زنان و حضور آنها در عرصه های مختلف اجتماعی است. تا جایی که توجه به زن از عوامل ترقی و عدم توجه به او در جامعه، دیدگاهی غیر مترقی و از علل عقب ماندگی محسوب می شود. در ادوار مختلف زندگی بشر به اهمیت نقش زنان در کنار مردان کمتر پرداخته شده است. در قرون میانی اسلام با ورود مغولان تا حدودی وضعیت زنان دگرگون شد و آنان توانستند تا اندازه ای آز...