شهر مشهد به عنوان دومین کلانشهر کشور و قطب جاذب جمعیت نواحی شرقی کشور نیازمند توسعه کالبدی و فضایی متناسب با رشد جمعیتی است و با توجه به کمبود زمین شهری و هزینه بر بودن توسعه افقی شهر، رویکرد فشرده سازی شهری، از طریق احیاء بافتهای فرسوده شهری و استفاده مجدد زمین در دستور کار برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. در تحقیق حاضر منطقه نه شهرداری مشهد به عنوان یک نظام اجتماعی بررسی شد. این منطق...

توسعه زندگی شهری در ربع قرن گذشته چنان ولوله ای در تمامی ارکان زندگی ما انداخته است که مدیریت فضای شهری در آرایش و پیرایش دیرهنگام و عجولانه هنوز هم آثار ناپختگی خود را برای هر شهروند تماشاگری به ادراک در می آورد. برنامه ریزی شهری به طور عمده از طریق نظم دهی و مناسب سازی فضاهای کالبدی و فیزیکی (هم در حوزه ی نظری و هم در حوزه ی عملی) به هدف بزرگ خود که همانا گسترش آزادی، اندیشه و سلامت شهروندان...

چکیده مقدمه و هدف پژوهش: تجارب جهانی نشان می دهد که برنامه ریزی دیگر نمی تواند به عنوان دانای کل پاسخگوی خواسته های ذی نفعان باشد. بنابراین در چند دهه اخیر تمرکز بر برنامه ریزی از پایین به بالا در کشورهای توسعه یافته بیشتر شده است که عامل موفقیت های گوناگونی در عرصه های مختلف شهری بوده است. با این وجود بررسی این امر در کشورهای درحال توسعه نیز جای تأمل دارد. امروزه در شهرهای کشورهای توسعه نیافته...

موضوع مشارکت و کاربرد آن در علوم مختلف خصوصاً شهرسازی و برنامه‌های توسعه شهری چندین دهه است که مورد توجه صاحبنظران و اندیشمندان قرار گرفته و از جمله عوامل و مؤلفه‌های موفقیت طرح‌های شهری به شمار می‌آید‌. اما در اکثر موارد بیان این موضوع و کاربرد آن منحصر به گروه‌های خاص در جامعه بوده و از توجه مستقیم به زنان به عنوان نیمی از جمعیت شهروندی بازمانده است‌‌.‌ با توجه به این موضوع‌، لزوم استفاده از م...

رهیافت مشارکتی و توجه به مردم به عنوان استفاده کنندگان نهایی از طرح ها و برنامه های شهری مقوله ای است که از دهه 1970 م. به بعد مورد توجه صاحبنظران حوزه برنامه ریزی شهری قرار گرفت. اما یکی از موضوعات مهمی که در این دوران به آن توجه گردید ولی بعدها به دست فراموشی سپرده شد، مقوله سرمایه اجتماعی است. سرمایه اجتماعی که در احزاب، انجمن ها و سازمان های مردمی و در نهایت، جامعه مدنی مفهوم پیدا می کند، ا...

ادبیّات برنامه ریزی شهری و منطقه ای به‎گونه‎ی قابل توجّهی تغییر یافته است و لازم است رشته های مرتبط با آن جایگاه منطبق با این تحوّلات را مشخّص کنند. پژوهش پیش‎رو با به‎کارگیری رهیافت جغرافیا به‎عنوان علم ناحیه ای، شبکه ای از مفاهیم مرتبط را برای تشریح نقش جغرافیا در برنامه ریزی با تأکید بر ایران پیشنهاد می کند. این نوشتار با بهره گیری از منابع کتابخانه ای موجود و روش نظری در سه بخش اصلی شامل فلسفه ...

جنبش مشروطة ایران علاوه بر این که از نظر فکری و سیاسی نقطة عطفی در تاریخ معاصر ایران بود، از دیدگاه اجتماعی نیز فصلی نو در باب مناسبات زندگی اقشار شهرنشین به همراه آورد. مهم تر ین تجلی گاه این موضوع شکل گیری انجمن های بلدیه و ادارات بلدی بود که مقدمه ای بر شکل گیری شهرداری های جدید به شمار می آمد. انجمن های بلدی گام های نخست مدیریت گروهی شهر بودند و از مصادیق مشارکت جمعی توده های مردم در برقرار...

مقدمه و هدف پژوهش: در دهه­های اخیر با توسعه و رشد فضایی و کالبدی شهرها و همچنین افزایش جمعیت آن ها - بخصوص در کشورهای درحال توسعه مشکلات و مسائل عدیده­ای گریبان گیر شهروندان و مدیران شهری شده است. ازاین رو شهرداری­ها و مدیران شهری به منظور مقابله با این مشکلات ناگزیرند وظایف، فعالیت ها و به طورکلی رویکرد و جایگاه خود را متناسب با این مسائل ارتقاء و بهبود دهند. تهران نیز به عنوان یکی از کلان شهر...

پیدایش مفهوم حقوق شهروندی به زمان طرح نظریه های جدید پیرامون حاکمیت در اواخر قرن نوزدهم میلادی ـ همزمان با انقلاب کبیر فرانسه ـ و پس از آن نیز به زمان صدور اعلامیه جهانی حقوق بشر از سوی سازمان ملل متحد در سال 1948 باز می گردد. بر مبنای این نظریه ها مردم دیگر «رعیت» به شمار نیامده و به عنوان «شهروند» در برابر حکومت از حقوقی برخوردار شدند. در ادبیات سیاسی کشور ما نیز نگاه جدید به مفهوم حاکمیت که...

رشد روزافزون زندگی شهرنشینی و افزایش جمعیت شهرها سبب تغییرات شگرفی در ساختار شهرهای بزرگ گردیده و آن ها را با مشکلات فراوان دست به گریبان نموده است. شاید بتوان عمومی ترین مساله ایجاد شده در شهرهای بزرگ را گسست اجتماعی ناشی از فقدان الگوهای زندگی محله ای دانست که موجب بروز اثرات دیگری بر حیات شهروندی شده است. در جهت برخورد با این مساله و تقویت ظرفیت های محله ای راه حل های متفاوتی ارایه گردیده ا...